18 C
Athens
Τρίτη, 10 Δεκεμβρίου, 2024
ΑρχικήΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣΎδρα: Έκθεση θρησκευτικής ζωγραφικής των Κόντογλου - Παπαλουκά - Βασιλείου

Ύδρα: Έκθεση θρησκευτικής ζωγραφικής των Κόντογλου – Παπαλουκά – Βασιλείου

Στο πλαίσιο της επετείου των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή ξεκινά στις 11 Ιουνίου 2022 στο Ιστορικό Αρχείο-Μουσείο Ύδρας το πρώτο εκθεσιακό επετειακό αφιέρωμα μνήμης το οποίο θα διαρκέσει κατά τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο.

Η μεγάλη αφιερωματική έκθεση με τίτλο «1922 – 2022, Ιστορίες μνήμης και τέχνης: αναστοχασμοί στη θρησκευτική ζωγραφική των Σ. Παπαλουκά, Φ. Κόντογλου, Σ. Βασιλείου» με έργα των σπουδαίων νεοελλήνων ζωγράφων Σ. Παπαλουκά, Φ. Κόντογλου και Σ. Βασιλείου στο πεδίο της εκκλησιαστικής ζωγραφικής, πραγματοποιείται με αφετηρία πάντοτε τα τραγικά γεγονότα του Μεσοπολέμου που ώθησαν τους Έλληνες καλλιτέχνες σε πνευματικό Αναστοχασμό και εξερεύνηση της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς.

Στόχος της έκθεσης είναι να αναδείξει ότι οι τρεις συγκεκριμένοι δημιουργοί, εμφορούμενοι από το πνεύμα του Μοντερνισμού, δουλεύοντας μέσα στη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο, παραδίδουν με καθαρά προσωπικό και συνάμα πρωτοπόρο εικαστικό τρόπο, παράλληλες και ταυτόχρονα διαφορετικές ο καθένας δυναμικές μορφοπλαστικές εκφάνσεις της εκκλησιαστικής ζωγραφικής, αποδεικνύοντας εν τέλει ότι η πρόσληψη και η γόνιμη μετουσίωση των αισθητικών αξιών της βυζαντινής, μεταβυζαντινής και λαϊκής ζωγραφικής στο έργο τους αφενός υπηρετεί την ώσμωση της παράδοσης με τα νεωτερικά καλλιτεχνικά ρεύματα και αφετέρου αναδεικνύει τη βυζαντινή τέχνη σε τέχνη ευρωπαϊκή.

Στη μνημειακή ζωγραφική προηγείται ο Σπύρος Παπαλουκάς (1892-1957), ο οποίος στις εντυπωσιακές τοιχογραφίες του μητροπολιτικού ναού της Άμφισσας (1927-1932) συνταιριάζει με τόλμη και καλλιτεχνική δεξιότητα τα αξιώματα της Εσπερίας με τα διδάγματα και τις αρχές της βυζαντινής τέχνης, επιτυγχάνοντας να προσδώσει μια ανανεωτική πνοή στη θρησκευτική ζωγραφική του καιρού του.

Ακολουθεί η εικαστική πρόταση του νέου τότε ζωγράφου Σπύρου Βασιλείου (1902-1985) για την αγιογράφηση του ναού του Αγίου Διονυσίου στην Αθήνα (1936-1939), η οποία αν και μένει πιστή στον τύπο και το πνεύμα της βυζαντινής και λαϊκής μας παράδοσης, αναδεικνύεται συγχρόνως καινοτόμα και ανανεωτική συμβάλλοντας στην καθιέρωση της «νεοβυζαντινής» τεχνοτροπίας.

Ωστόσο κύριος εκπρόσωπος και ένθερμος ιεραπόστολος του «νεοβυζαντινού» ύφους θα αναδειχθεί στα χρόνια που ακολουθούν ο Αϊβαλιώτης Φώτης Κόντογλου (1895/6-1965) ο οποίος θα εκπληρώσει το όραμα του «αναπροσανατολισμού» της εκκλησιαστικής μας ζωγραφικής στις βυζαντινές της ρίζες.

Και οι τρεις σπουδαίοι δημιουργοί θα συνομιλήσουν εικαστικά με ένα τρόπο μοναδικό στην έκθεση «1922 – 2022, Ιστορίες μνήμης και τέχνης: αναστοχασμοί στη θρησκευτική ζωγραφική των Σ. Παπαλουκά, Φ. Κόντογλου, Σ. Βασιλείου» με έργα που έχουν διαθέσει για το σκοπό αυτό μεγάλα Ιδρύματα της χώρας (ΜΙΕΤ, Ίδρυμα Βασίλη και Μαρίνας Θεοχαράκη) και σημαντικοί Έλληνες Συλλέκτες.

Την επιμέλεια της έκθεσης έχουν οι κυρίες Ανδρομάχη Κατσελάκη, Δρ Αρχαιολογίας, ΜΑ Ιστορίας Τέχνης και Μαρία Νάνου ΜΑ Ιστορίας Βυζαντινής Τέχνης.

Τα εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν
το Σάββατο, 11 Ιουνίου 2022 και ώρα 9.00 μ.μ.
στο Ιστορικό Αρχείο Μουσείο Ύδρας
 
Διάρκεια Έκθεσης: 11 Ιουνίου – 27 Ιουλίου 2022
ώρες επισκέψεων: 9.00 – 16.00 & 19.30 – 21.30

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ-ΜΟΥΣΕΙΟ ΥΔΡΑΣ   

1922 – 2022

Ιστορίες μνήμης και τέχνης : αναστοχασμοί στη θρησκευτική ζωγραφική

των Σ. Παπαλουκά, Φ. Κόντογλου, Σ. Βασιλείου

 

Οι Εκδηλώσεις που οργανώνονται φέτος για να τιμηθεί η εκατόχρονη μνήμη της Μικρασιατικής Καταστροφής, μας δίνουν την αφορμή  να δούμε σήμερα μια άλλη όψη της ζοφερής αυτής  ιστορικής περιόδου.

Άνθρωποι του πνεύματος, είτε ξερριζωμένοι οι ίδιοι, είτε λόγιοι, δημιουργοί Ελλαδίτες, που άνοιξαν διάλογο με τους κατατρεγμένους, έδωσαν μία πνοή καινούργια στον τόπο μας. Προσπάθησαν μέσα από την παράδοση που έφεραν από την Μικρασία να μεταλαμπαδεύσουν πνεύμα και ιδέες και πέτυχαν να ωθήσουν τη χώρα προς τα εμπρός.

Η Έκθεση σχεδίων και έργων, θρησκευτικού κυρίως περιεχομένου, της τριανδρίας Κόντογλου – Παπαλουκά- Βασιλείου, στο Ιστορικό Αρχείο και Μουσείο της Ύδρας, ξυπνάει μνήμες δόξας των ελληνικών γραμμάτων και τεχνών την περίοδο του Μεσοπολέμου και αναδεικνύει σημαντικές πτυχές της Ελληνικότητας της γενιάς του ’30.

Ξεκινώντας ο κάθε ζωγράφος και ο κάθε αγιογράφος με τα ανθίβολα και τα σχέδια εργασίας, προχωρεί στους υπέροχους σχηματισμούς έργων φορητών, πινάκων μεγάλων διαστάσεων, τοιχογραφιών και μνημειακών έργων.

Ο Σπύρος Παπαλουκάς  (1892-1957),  ακολουθώντας τον Ελληνικό Στρατό στην Μικρά Ασία ως επίσημος εικονογράφος της εκστρατείας εικονογραφεί όλα τα στιγμιότυπα  των μαχών. Τα έργα του ωστόσο από αυτήν την περίοδο χάθηκαν στην καταστροφή της Σμύρνης το 1922. Αργότερα ετοιμάζει  την εμβληματική αγιογράφηση στον Ιερό Ναό Ευαγγελισμού στην Άμφισσα.

Ο Σπύρος Βασιλείου (1902-1985) ιστορεί με τη δική του αγιογραφική ματιά τον Ιερό Ναό Αγίου Διονυσίου της Αθήνας και ο

Φώτης Κόντογλου (1895-1965), κύριος εκπρόσωπος και ένθερμος ιεραπόστολος του «νεοβυζαντινού» ύφους,  παραλαμβάνει ως μέλος της Επιτροπής παραλαβής το έργο, συνυπογράφοντας με τους Αναστάσιο Ορλάνδο, Δημήτριο Μπισκίνη και Γεώργιο Παπαθεοδώρου την ολοκλήρωσή του.

Στο Ιστορικό Αρχείο και Μουσείο της Ύδρας, όπου εδώ και πολλά χρόνια παρουσιάζονται  σημαντικά έργα τέχνης και τεκμήρια του Ελληνικού Πολιτισμού, οι τρεις γίγαντες της νεοελληνικής θρησκευτικής τέχνης, θα συνομιλήσουν μέσω των έργων τους, όπως πριν από 100 χρόνια :

 

Ο Παπαλουκάς με τον Κόντογλου στο Άγιον Όρος και αργότερα, το 1939

ο Κόντογλου με τον Βασιλείου στον Άγιο Διονύσιο της οδού Σκουφά στην Αθήνα.

Αξίζει δε να σημειωθεί ότι είναι η πρώτη φορά που η τέχνη της αγιογραφίας συνδέεται με ένα ιστορικό γεγονός όπως αυτό της καταστροφής της Σμύρνης.

Στη διάρκεια της Έκθεσης θα πραγματοποιηθούν ειδικές ομιλίες των καθηγητών κ.κ. Άγγ. Συρίγου και Ευ. Χατζηβασιλείου, συζητήσεις στρογγυλής τράπεζας γύρω απ’ το μείζον αυτό ιστορικό γεγονός, ομιλία της ιστορικού και συγγραφέως κυρίας Λένας Διβάνη για την εκπληκτική γυναίκα των ελληνικών γραμμάτων Διδώ Σωτηρίου που είχε καταγωγή από την Μικρά Ασία, καθώς και συναυλία με παραδοσιακούς σκοπούς των χαμένων μας πατρίδων.

Επίσης θα προβληθούν ταινίες της περιόδου ενώ θα προβάλλεται οπτικοακουστικό υλικό από Αρχεία του Μουσείου και ιδιωτικών συλλογών.

Ο υπό έκδοση συνοδευτικός κατάλογος  της Έκθεσης θα είναι δίγλωσσος και θα αποσταλεί σε πολλές Βιβλιοθήκες Ανωτάτων Σχολών και Πολιτιστικών Ιδρυμάτων σε όλη την Ελλάδα.

Ντίνα Αδαμοπούλου

Προϊσταμένη των Γενικών Αρχείων του Κράτους

Ιστορικού Αρχείου-Μουσείου Ύδρας

Αν. Προϊσταμένη  ΓΑΚ/Αρχείων Αργοσαρωνικού

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ
Captcha verification failed!
Η βαθμολογία χρήστη captcha απέτυχε. Παρακαλώ επικοινωνήστε μαζί μας!