Απλά μαθήματα σουρεαλιστικής οικονομίας. Του Ανδρέα Ρουμελιώτη

του ΑΝΔΡΕΑ ΡΟΥΜΕΛΙΩΤΗ

Δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα Ελευθεροτυπία το 2009

Ας πούμε ότι έχεις δύο αγελάδες. Ιδού τι συμβαίνει στα διάφορα κοινωνικά συστήματα με υπεραπλουστευτικά παραδείγματα:

ΟΥΤΟΠΙΚΟΣ
Σοσιαλισμός: Εχεις δύο αγελάδες. Δίνεις τη μία στον γείτονά σου που δεν
έχει. Οργανώνεται όλο το χωριό σε κολεκτίβα και ο καθένας αρμέγει
σύμφωνα με τις δυνατότητές του και πίνει γάλα σύμφωνα με τις ανάγκες
του.

ΥΠΑΡΚΤΟΣ
Σοσιαλισμός: Είχες δύο αγελάδες. Το κόμμα έπαιρνε και τις δύο και σου
έδινε λίγο γάλα. Αν τολμούσες να διαμαρτυρηθείς κέρδιζες δωρεάν
εισιτήριο για διακοπές σε γκουλάγκ στη Σιβηρία.

ΦΑΣΙΣΜΟΣ: Εχεις δύο αγελάδες, η κυβέρνηση στις παίρνει και τις δύο και σου πουλάει λίγο απ’ το γάλα. Αν έχεις να το αγοράσεις.

ΝΑΖΙΣΜΟΣ: Εχεις δύο αγελάδες, η κυβέρνηση στις παίρνει και σε σκοτώνει. Για να το πιουν μόνο όσοι ανήκουν στην Αρία Φυλή.

ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΙΑ:
Εχεις δύο αγελάδες, η κυβέρνηση παίρνει και τις δύο, σκοτώνει κατά
λάθος τη μία, αρμέγει την άλλη και στο τέλος πετάει το γάλα. Μετά σου
βάζει πρόστιμο γιατί είχες δηλώσει εκπρόθεσμα την ιδιοκτησία των
αγελάδων. Δίνεις μίζα και σου σβήνει το πρόστιμο.

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΣ
Καπιταλισμός: Εχεις δύο αγελάδες, πουλάς τη μία, αγοράζεις έναν ταύρο,
πολλαπλασιάζεις το κοπάδι, βάζεις μετανάστες να δουλεύουν ανασφάλιστοι
για ένα κομμάτι ψωμί και η οικονομία αναπτύσσεται ομαλά. Στη συνέχεια,
πουλάς όλο το κοπάδι, απελαύνεις τους μετανάστες, γίνεσαι εισοδηματίας
και ζεις σαν κροίσος στο κότερό σου.

ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ
Οικονομία: Εχεις δύο αγελάδες, πουλάς τη μία και αναγκάζεις την άλλη να
παράγει το γάλα που αντιστοιχεί σε τέσσερις αγελάδες. Αργότερα,
προσλαμβάνεις έναν εμπειρογνώμονα για να αναλύσει τους λόγους για τους
οποίους η αγελάδα έπεσε νεκρή. Ή ασφαλίζεις για χίλια δολάρια τις
αγελάδες σε μια εταιρεία που τις αντασφαλίζει για δύο χιλιάδες δολάρια
σε κάποια άλλη και μετά από μια τρελή κούρσα το χαρτί της ασφάλισης των
δύο αγελάδων φτάνει στα εκατό εκατομμύρια δολάρια! Πεθαίνουν οι
αγελάδες, ο ένας κυνηγάει τον άλλον, σκάει η φούσκα και η πυραμίδα
καταρρέει.

ΓΑΛΛΙΚΗ
Οικονομία: Εχεις δύο αγελάδες και συμμετέχεις σ’ ένα δημόσιο
δημοκρατικό διάλογο που διαρκεί πέντε χρόνια με θέμα κάθε πότε πρέπει να
τις αρμέγεις.

ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ
Οικονομία: Εχεις δύο αγελάδες και τις μεταλλάσσεις έτσι ώστε να ζουν
100 χρόνια, να τρώνε μία φορά το μήνα και να αυτοαρμέγονται.

ΙΤΑΛΙΚΗ Οικονομία: Εχεις δύο αγελάδες αλλά δεν ξέρεις πού είναι κι έτσι κάνεις διάλειμμα και πας να πιεις κάνα καπουτσίνο.

ΡΩΣΙΚΗ
Οικονομία: Εχεις δύο αγελάδες, τις μετράς και μαθαίνεις ότι στην
πραγματικότητα έχεις 5. Τις ξαναμετράς και μαθαίνεις ότι έχεις 42. Την
τρίτη φορά εξακριβώνεις ότι έχεις δύο ξανά. Μετά σταματάς να μετράς και
ανοίγεις ακόμη ένα μπουκάλι βότκα. Ή έχεις δυο αγελάδες, φτιάχνεις μια
συμμορία – μια μαφία, αρπάζεις και τις αγελάδες των άλλων, αποκτάς
κοπάδια από χιλιάδες αγελάδες, τις βάζεις στο χρηματιστήριο και σου
μένουν πάλι δύο. Ανασυντάσσεις τη μαφία και κάνεις την ίδια δουλειά.

ΚΙΝΕΖΙΚΗ
Οικονομία: Εχεις δύο αγελάδες, 300 ανθρώπους να τις αρμέγουν,
ισχυρίζεσαι ότι εξασφαλίζεις πλήρη απασχόληση και υψηλή παραγωγικότητα
και συλλαμβάνεις τον δημοσιογράφο που ανακοινώνει τους παραπάνω
αριθμούς.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ
Οικονομία: Εχεις δύο αγελάδες, τις πουλάς όσο όσο, με τα λίγα χρήματα
που παίρνεις δίνεις προκαταβολή και αγοράζεις το ακριβότερο αυτοκίνητο,
το οποίο ελπίζεις να αποπληρώσεις σε 7.083 άτοκες δόσεις.

ΙΝΔΙΚΗ Οικονομία: Εχεις δύο αγελάδες και απλά τις λατρεύεις.

ΒΡΕΤΑΝΙΚΗ Οικονομία: Εχεις δύο γκέι αγελάδες και είναι και οι δύο τρελές.