Υπάρχουν άρθρα ή βιβλία που όταν τα διαβάζεις, ανεξάρτητα από την έκτασή τους, χρειάζεται να διαθέτεις διάφορες δεξιότητες: Αντοχή καμήλας και υπομονή αγίου, για παράδειγμα.
Ο Heilbroner στο εμβληματικό αφήγημά του «Οι φιλόσοφοι του οικονομικού κόσμου» (1), αναφερόμενος στη μελέτη των οικονομικών, γράφει: «Σύμφωνα με την αντίληψη που επικρατεί ευρύτερα, τα οικονομικά είναι μια πραγματική έρημος άνυδρου λόγου. Για να πούμε την αλήθεια, μεγάλο μέρος τους είναι. Ο σπουδαστής της οικονομικής επιστήμης πρέπει να είναι προετοιμασμένος να καλύψει μεγάλες αποστάσεις χωρίς ούτε μία πρόταση με αναζωογονητικό περιεχόμενο. Για να μπορέσει να τελειώσει κάποια από τα σπουδαία κείμενα, χρειάζεται την αντοχή της καμήλας και την υπομονή αγίου».
Διάβασα, επιδεικνύοντας αντοχή καμήλας και διατηρώντας υπομονή αγίου, το άρθρο του κ. Χριστόφορου Βεναρδάκη με τίτλο «Το τέλος της «ανεξαρτησίας» των Ανεξάρτητων Αρχών» (2).
Αν και μη οικονομικό, το άρθρο του τέως Υπουργού Επικρατείας και νυν βουλευτή του Σύριζα, για να το διαβάσω – έκπληκτος, μα τη αλήθεια, και συνάμα εμβρόντητος- χρειάστηκε να επιδείξω πέρα από την αντοχή καμήλας και την υπομονή αγίου και άλλες δεξιότητες: ψυχραιμία, νηφαλιότητα, αυτοσυγκράτηση, κατανόηση, ανεκτικότητα, επιείκεια, εγκράτεια. Επιστρατεύθηκε μέχρι κι ο οίκτος με την έννοια του «είσαι μικρός και δεν χωράς στον αναστεναγμό μου» (3).
Και γιατί όλα τούτα; Τι έγραψε τέλος πάντων ο άνθρωπος;
Στο άρθρο αυτό με τίτλο «Το τέλος της «ανεξαρτησίας» των Ανεξάρτητων Αρχών», κατηγορεί την (νεοδημοκρατική) Κυβέρνηση ότι κατέλυσε την ανεξαρτησία του ΑΣΕΠ, επιλέγοντας τον πρώην Αντιπρόεδρο του ΑΣΕΠ ως νέο Πρόεδρό του χωρίς τη συναίνεση της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, και ως νέα μέλη του Συμβουλίου του ΑΣΕΠ άτομα που επελέγησαν υπό το κράτος παζαριών με ασθενέστερο της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης αριθμητικά κόμμα.
Επίσης, εκτιμά ότι «Η επόμενη ημέρα για το ΑΣΕΠ –του εμβληματικού θεσμού που απολάμβανε μέχρι σήμερα μια ευρύτερη κοινωνική αναγνώριση– θα είναι τελείως διαφορετική. Η διοίκησή του δεν χαίρει της αποδοχής του συνόλου των πολιτικών δυνάμεων».
Μα ποιο σύνολο των πολιτικών δυνάμεων; Πότε υπήρξε κάτι τέτοιο; Ποτέ.
Η επιλογή των μελών του Συμβουλίου του ΑΣΕΠ, των Αντιπροέδρων και του Προέδρου, εμπίπτει στην αρμοδιότητα της διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής: όπως αναφέρεται ρητά στην ιστοσελίδα της Βουλής (4), «Η Διάσκεψη των Προέδρων έχει την αρμοδιότητα να επιλέγει, με ομοφωνία ή με πλειοψηφία των 3/5 των μελών της, τα μέλη των Ανεξάρτητων Αρχών που προβλέπονται από το Σύνταγμα, ενώ ασκεί επίσης την κοινοβουλευτική τους εποπτεία».
Ως γνωστόν στην προηγούμενη σύνθεση της Βουλής, το ΚΚΕ και η Χρυσή Ντροπή απείχαν από τις εργασίες της Διάσκεψης των Προέδρων, απορρίπτοντας μέσω της αποχής τους από τη διαδικασία επιλογής το «αστικό προϊόν». Στην τρέχουσα σύνθεση της Βουλής, απουσιαζούσης της Χρυσής Ντροπής, το λάβαρο της αντίστασης στις εργασίες της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής το κρατά πλέον μονάχο του το ΚΚΕ.
Η δυστοκία στη λήψη αποφάσεων οδήγησε στην αλλαγή της συνταγματικής επιταγής από το 4/5 στο τωρινό 3/5.
Εκ των πραγμάτων λοιπόν, τα λοιπά κόμματα οδηγούνται μέσω μιας κολοβής σύνθεσης να καταλήξουν μέσα από ένα αλισβερίσι στις όποιες επιλογές (τόσες ψήφους έχω εγώ, τόσες εσύ, ας επιλέξουμε τον Χ ή την Ψ και τα λοιπά και τα λοιπά).
Λίγο ή πολύ, κάπως έτσι σε ένα Συμβούλιο του ΑΣΕΠ, με βάση την αριθμητική δύναμη των κομμάτων, επιλέγονται τα πρόσωπα που θα το στελεχώσουν.
Υπήρξα σύμβουλος στο ΑΣΕΠ από την 18/7/2016 ως την 6/3/218. Η θητεία μου διακόπηκε βίαια στις 6/3/2018. Την ημέρα εκείνη, στην ολομέλεια του Συμβουλίου του ΑΣΕΠ το προς συζήτηση θέμα ήταν να αποφανθεί η ολομέλεια τι ήθελε να πει ο ποιητής για την 3Κ/2018;
Ποιος ποιητής; Και ποια 3Κ/2018; Η ιστορία είναι η εξής:
Το 2018 κατόπιν σύμφωνης γνώμης των δανειστών μας, το Υπουργείο Εσωτερικών μέσω ΑΣΕΠ προκήρυξε την 3Κ/20185, η οποία κατά κοινή ομολογία αποτελούσε τον μεγαλύτερο διαγωνισμό προσλήψεων μόνιμου προσωπικού από καταβολής Δημοσίου. Χαρακτηριστικό είναι ότι τις 8.166 θέσεις είχαν διεκδικήσει καταθέτοντας αιτήσεις πάνω από 130.000 υποψήφιοι!
Είθισται, οι διαγωνισμοί που διεξάγονται μέσω ΑΣΕΠ να πριμοδοτούν για το 50% των θέσεων που προκηρύχθηκαν τη συναφή με την προκήρυξη προϋπηρεσία. Το υπόλοιπο 50% των θέσεων καλύπτεται από υποψηφίους που δεν είχαν μια θέση έστω και προσωρινή στον ήλιο, δηλαδή από ανθρώπους που αναζητούν εναγωνίως δουλειά χωρίς να έχουν προϋπηρεσία στο αντικείμενο που έχει προκηρυχθεί.
Υπό την πίεση (6) των συνδικαλιστών (7) πάσης φύσεως (8) και ενώ ο διαγωνισμός είχε ξεκινήσει (!!!), η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εσωτερικών ζήτησε από το ΑΣΕΠ να αποφασίσει (9), αν ο νόμος που το ίδιο είχε ετοιμάσει το 2017 καθώς και μια μεταγενέστερη σφήνα τροπολογία Σκουρλέτη (10), δίνουν τη δυνατότητα να παρακαμφθεί η μοριοδότηση για το 50% των θέσεων και να επεκταθεί στο σύνολο των θέσεων που είχαν προκηρυχθεί. Επρόκειτο για μια περίπτωση μετάθεση του προβλήματος, ελλείψει έγκαιρης νομοθετικής πρόβλεψης και ικανότητας.
Ο Σύμβουλος εισηγητής επί του θέματος, ακολουθώντας ένα σκεπτικό –μνημείο αλχημείας (11)- που υπηρετούσε τις επιθυμίες της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Εσωτερικών και των συνδικαλιστών, εισηγήθηκε την αποδοχή της μοριοδότησης του συνόλου των θέσεων για όσους είχαν προϋπηρεσία αποκλειστικά (12) στο Δημόσιο.
Με αυτές τις αλχημείες καταργήθηκε τόσο η αρχή της αναλογικότητας όσο και η συμβατότητα με τη συνταγματική επιταγή. Για να το πω σε πιο απλά νεοελληνικά, η προκήρυξη της 3Κ/2018 μετατράπηκε σε μια διαδικασία παρωδία όπου πετάγονταν έξω όσοι ταπεινοί αναζητούσαν δουλειά χωρίς να έχουν το «προνόμιο» της προϋπηρεσίας στο Δημόσιο. Και το ποιο απαράδεκτο: άλλαξαν οι όροι του παιχνιδιού, ενώ ήδη έτρεχε ο διαγωνισμός και είχε ξεκινήσει η υποβολή αιτήσεων!
Για φανταστείτε το υπουργείο Παιδείας ενώ είχαν ξεκινήσει οι πανελλήνιες εξετάσεις για την εισαγωγή στα Πανεπιστήμια, να άλλαζε τους συντελεστές βαρύτητας των εξεταζόμενων μαθημάτων: θα γέμιζαν οι πλατείες της χώρας όλης από την οργή και την αντίδραση…
Ήταν μια κατάφωρα άδικη απόφαση και μάλιστα με τη σφραγίδα του ΑΣΕΠ: αγνοήθηκε το δικαίωμα στην εργασία των 120.000 υποψηφίους προκειμένου να ευνοηθούν οι 8.166.
Στο παρελθόν, πριν την δημιουργία του ΑΣΕΠ, σχετικά ανάλογες κλειστές «προκηρύξεις» υπήρξαν για τα παιδιά των υπαλλήλων της Τράπεζας της Ελλάδος, της ΕΤΕ, του ΟΤΕ, της ΔΕΗ, της ΕΥΔΑΠ και πάει λέγοντας. Οι συνδικαλιστές ένθεν κι εκείθεν, να ‘ναι καλά και οι πολιτικοί που τους χαϊδολογούσαν. Υποτίθεται πως η δημιουργία του ΑΣΕΠ ήρθε να διορθώσει τέτοιου είδους διαχρονικές αδικίες.
Το 2016, όταν συζήτησα αρμοδίως το ενδεχόμενο της υποβολής υποψηφιότητας για το Συμβούλιο του ΑΣΕΠ, μου ειπώθηκε πως όλα τα κόμματα είχαν συμφωνήσει ότι η σύνθεση του ΑΣΕΠ, που ως τότε αποτελείτο κυρίως από συνταξιούχους δικαστικούς (και άλλους), θα πρέπει να εμπλουτισθεί από μέλη ΔΕΠ και στελέχη του Δημοσίου διαφόρων ειδικοτήτων.
Ποτέ δεν μου είπαν ότι αναζητούσαν και μέλη ΔΕΠ με ειδικότητα «Υπουργικής Φιλιππινέζας».
Κατά τη συνεδρίαση της 6/3/2018, συντάχθηκα με την γνώμη της μειοψηφίας και προσπάθησα με την ψήφο μου να αποτρέψω την αδικία, αγνοώντας τον αλχημιστή Σύμβουλο. Τα SMS, που ενημέρωναν εν είδει προσωπικού μπάτλερ ή κομματικού βαλέ το απέναντι από τον εθνικό κήπο Μέγαρο, πέφτανε βροχή. Είχα κλειστό το κινητό μου κατά την διάρκεια της συνεδρίασης και όταν το άνοιξα είδα τις κλήσεις από το Μέγαρο. Κάποια στιγμή με πέτυχαν και μου είπαν πως «με θέλει πάραυτα ο κύριος Υπουργός». Μου φάνηκε φτηνό και γελοίο να με καλούν «για υπόθεσή μου». Είχα την ψευδαίσθηση πως αυτά ανήκαν στο παρελθόν, καθώς 47 χρόνια τώρα, στο άλλο Μέγαρο, που επίσης βρίσκεται απέναντι από τον εθνικό κήπο, γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 24 Ιουλίου η αποκατάσταση της Δημοκρατίας, δηλαδή η απρόσκοπτη έκφραση γνώμης. Τόσο απλά.
Δεν θα ήθελα να περιγράψω (13) αυτολεξεί το υπουργικό ντελίριο και υβρεολόγιο που άκουσα (14) ούτε και την μεθόδευση (15) που ακολούθησε. Κατά τη μετάβασή μου από το Μέγαρο στο παρακείμενο Υπουργείο Εσωτερικών, συνοδευόμενος από μια μετακλητή υπάλληλο, ανέκτησα το χιούμορ μου και τη ρώτησα: «Εσείς είστε επί των παραιτήσεων;»
Ούτε θα ήταν πρέπον να αναφερθώ στα τηλεφωνήματα συμπάθειας και αλληλεγγύης που δέχτηκα από εκπροσώπους της τότε Αξιωματικής Αντιπολίτευσης καθώς και της ελάσσονος, ούτε για την παρ’ ολίγον κατάθεση ερώτησης στη Βουλή: όλα αυτά, με όση ένταση κουβαλούσαν, χάθηκαν μέσα στη ρουτίνα της πολιτικής καθημερινότητας, για να χρησιμοποιήσω και την έκφραση του αρθρογράφου που έγραψε «Το τέλος της «ανεξαρτησίας» των Ανεξάρτητων Αρχών».
Έχουν περάσει τρία χρόνια και κάτι από την 6/3/2018 κι εκεί που πήγαινε να κλείσει η πληγή, ήρθε το άρθρο με τίτλο «Το τέλος της «ανεξαρτησίας» των Ανεξάρτητων Αρχών» να ξύσει παλιές πληγές και να ανασύρει μνήμες ζοφερές. Έχω την αίσθηση πως το παραπάνω άρθρο γράφτηκε επειδή δεν ικανοποιήθηκαν οι προσδοκίες (16) για την τοποθέτηση δύο εκ των πρωταγωνιστών εκείνης της συνεδρίασης στη θέση των Αντιπροέδρων του ΑΣΕΠ.
Ωστόσο, για να είχαν ικανοποιηθεί ενδεχομένως αυτές οι προσδοκίες, θα έπρεπε αν μη τι άλλο να ίσχυε στην περίπτωση του αρθρογράφου ότι «Ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω». Αλλά κάτι τέτοιο δεν ισχύει.
Σωστά;
* Ο Μιχάλης Κονιόρδος είναι Καθηγητής του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, τέως Σύμβουλος του ΑΣΕΠ
Σημειώσεις
1. https://kritiki.gr/product/oi-filosofoi-tou-oikonomikou-kosmou/
2. https://www.efsyn.gr/stiles/apopseis/295894_telos-tis-anexartisias-ton-anexartiton-arhon
3. https://www.youtube.com/watch?v=stOthqqvO9E
4. https://www.hellenicparliament.gr/Organosi-kai-Leitourgia/Diaskepsi-Proedron/
10. https://www.diorismos.gr/forum/viewtopic.php?t=20493&start=525
11. https://www.kathimerini.gr/society/952412/methodeyseis-kai-apeiles-paraitiseon-entos-toy-asep/
12. https://www.kathimerini.gr/society/960381/oi-kerkoportes-toy-dimosioy/
