Aυτές θα είναι οι 20 αλλαγές -ανατροπές σε ασφαλιστικό και συντάξεις μέχρι τις αρχές του 2017. Του Χρήστου Μέγα megabox.gr
Στους επόμενους μήνες και μέχρι τις αρχές του 2017 θα εφαρμοστούν 20 αλλαγές-ανατροπές στο ασφαλιστικό. Οι οποίες, πέραν των ανατροπών στα όρια ηλικίας που σημειώθηκαν πέρυσι τον Αύγουστο με το γ’ μνημόνιο, θα μειώσουν δραματικά τα εισοδήματα, θα αλλάξουν βίαια τις οικονομικές και…
κοινωνικές βεβαιότητες «μιας ζωής», θα ενσπείρουν περισσότερη σύγχυση και αβεβαιότητα μεταξύ των πολιτών.
Και αυτό γιατί με τα εν λόγω μέτρα, χρόνο με το χρόνο, μήνα με τον μήνα αυξάνονται τα όρια ηλικία, μειώνονται –ταυτόχρονα- οι συντάξεις, ενώ τα μερίσματα, τα εφάπαξ και οι επικουρικές γίνονται αντικείμενο καθημερινής συναλλαγής: τα ταμείο δεν θα δίνει ότι προβλέπει το καταστατικό αλλά, ότι εισπράττει. Και όλα αυτά σε μια οικονομία που δημιουργεί ανεργία και όχι θέσεις εργασίας, σε μια χώρα που η εισφοροδιαφυγή είναι ο κανόνας, σε ένα περιβάλλον συνεχώς μεταβαλλόμενο. Χωρίς σταθερές, κριτήρια και σεβαστούς κανόνες.
Ένα εντελώς νέο καθεστώς ισχύει λοιπόν στην χώρα μας από τις 12 Μαίου2016 με την δημοσίευση του ασφαλιστικού και φορολογικού νόμου 4387/16. Και αυτός ο νόμος ήρθε σαν αναγκαίο (κακό) συμπλήρωμα του γ’ μνημονίου (ν.4336/15) που ψηφίστηκε στη Βουλή στις 13/8/2015 και με το οποίο αυξήθηκαν όλα τα συνταξιοδοτικά όρια ηλικίας. Ακόμη και τα θεμελιωμένα δικαιώματα. Με την καθιέρωση (τον περασμένο Αύγουστο) νέων ορίων ηλικίας στο 67ο έτος ή στο 62ο με 40 χρόνια ασφάλισης και 35 για όσους είχαν 25ετία το 2010.
Με τον νέο νόμο, όπως τον αναλύει μελέτη της Ομοσπονδίας εργαζομένων στην εταιρεία ύδρευσης ΕΥΔΑΠ, στον ιδιωτικό τομέα επέρχονται οι κάτωθι αλλαγές:
1.Τίθεται πλαφόν στα 1.300 ευρώ συνολικών αποδοχών στις ήδη καταβαλλόμενες (κύριες και επικουρικές) συντάξεις (περίπου 1170 καθαρά). Πάνω από αυτό το όριο θα γίνουν περικοπές (μόνο) στις επικουρικές. Καθώς όμως απαιτούνται περικοπές πάνω των 350 εκ. ευρώ, αναμένεται οι περικοπές να φτάσουν ακόμη και πάνω από 30% στις επικουρικές. (Οι λεπτομέρειες θα περιλαμβάνονται σε αναλυτική εγκύκλιο του υπουργείου Εργασίας).
2. Οι εισφορές για τους ήδη εργαζόμενους και στην περίπτωση που δεν ασκείται άλλη δραστηριότητα, δεν αλλάζουν. Θα συνεχιστεί η καταβολή του 6,67% (για κύρια σύνταξη), συν 13,33% για τον εργοδότη, το επασφάλιστρο για τα ΒΑΕ, συν τις εισφορές υγείας, επικούρισης και εφάπαξ.
3.Εάν υπάρχει και άλλη (παράλληλη) δραστηριότητα αυτή πλέον δεν θα ασφαλίζεται σαν αυτοτελής απασχόληση π.χ. στον ΟΑΕΕ/ΤΕΒΕ (ασφαλισμένοι προ του 1993) ούτε θα απαλλάσσεται (ίσχυε για πρώτη ασφάλιση μετά το 1992). Αλλά, με βάσει τα φετινά εισοδήματα (και την φορολογική δήλωση που θα κατατεθεί το 2017) θα πληρωθούν εισφορές στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) ως εξής:
α/20% για κύρια σύνταξη επί των καθαρών αμοιβών (κερδών).
β/ 7,10% για υγεία. Δεν απαλλάσσονται όσοι ήδη είναι ασφαλισμένοι στο ταμείο της ΕΥΔΑΠ.
γ/ Συν τις εισφορές σε περίπτωση επικουρικής ασφάλισης.
4.Η ίδια ρύθμιση θα ισχύει και για τυχόν αγροτικά εισοδήματα καθώς:
α/ Δεν θα υπάρχει ειδικό καθεστώς φορολόγησης (το οποίο θα κρατήσουν για ένα μεσοδιάστημα οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες –με εισόδημα πάνω από 50% από αγροτική δραστηριότητα).
β/Τα επιπλέον, της μισθωτής απασχόλησης, έσοδα θα υπόκεινται σε ασφαλιστικές υποχρεώσεις. Περίπου στο 35%-38%.
γ/Ακολούθως θα επεμβαίνει η φορολογική επιβάρυνση.
5.Σε περίπτωση διαδοχικής ασφάλισης η σύνταξη θα υπολογιστεί με τον ασφαλιστέο μισθό από το 2002 και μετά (ωσάν όλος ο χρόνος να διανύθηκε σε ένα ταμείο). Εδώ η ρύθμιση μοιάζει να είναι οριακά καλύτερη από την προϋπάρχουσα αλλά, δεν αναμένεται να τεθεί σε ισχύ πριν από τον επόμενο χρόνο…
6.Όσοι έχουν διπλή (παράλληλη) ασφάλιση, ουσιαστικά είστε οι μεγάλοι χαμένοι (Μηχανικοί, Δικηγόροι κ.α.) Για να συνεχιστεί αυτή η ασφάλιση θα πρέπει να πληρώνετε διπλές εισφορές είτε μέσω της ετέρας απασχόλησης και του εργοδότη που εκεί έχετε είτε εξ ιδίων. (Εάν πρόκειται για αυτοαπασχολούμενους θα πληρώνετε με βάσει τη φορολογική δήλωση όπως προείπαμε). Ως προς τις καταβαλλόμενες εισφορές, αυτές ναι μεν θα υπολογιστούν αλλά, για την χορήγηση ΜΙΑΣ (και μόνον) σύνταξης με οροφή τα 2.000 ευρώ. Ως εκ τούτου δεν μπορείτε να λάβετε δύο κατώτατες ή δύο εθνικές συντάξεις των 384 ευρώ κ.ο.κ. , παρά μόνο μια.
7.Τα πλασματικά έτη τόσο για θεμελίωση όσο και για προσαύξηση σύνταξης, για αιτήσεις που υποβλήθηκαν στο ταμείο (ΙΚΑ) μετά την 12η Μαΐου 2016, κοστίζουν περισσότερο. Από 165 ευρώ το μήνα (για πτυχίο, παιδιά, ασφαλιστικά κενά κ.α.) πάνε στο 20% του μισθού του προηγούμενου, της αιτήσεως, μήνα πλήρους απασχόλησης. Συν το επικουρικό, το εφάπαξ κ.λπ. Όπως ίσχυε έως τώρα για τον στρατό που ήταν στο 20% του μισθού του προηγούμενου μήνα πλήρους απασχόλησης. Αλλά, στο στρατό προβλεπόταν –έως τώρα- έκπτωση που έφτανε το 50% (συν 15% για εφάπαξ καταβολή) σε περίπτωση αναγνώρισης πλασματικών για θεμελίωση μετά την 1/1/2015. Ενώ τώρα καταργείται αυτή η θετική πρόβλεψη.
8.Για αιτήσεις συνταξιοδότησης μετά την 12η Μαΐου 2016 θα υπάρχει νέος τρόπος υπολογισμού που οδηγεί σε μείωση των καταβαλλομένων αποδοχών έως και 35% (σ.σ. ποσοστό αναπλήρωσης 40,7% για 40 έτη ασφάλισης ή μόλις 11,55% την 15ετία). Πάντως, για αιτήσεις που θα υποβληθούν μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2016 θα γίνεται περικοπή της μείωσης στο 50% για προκύπτουσα διαφορά (εν σχέσει με το προηγούμενο καθεστώς) άνω του 20%. Δηλαδή, εάν η νέα σύνταξη προκύπτει μειωμένη κατά 26% σε σύγκριση με τον προηγούμενο νόμο 3863/10, η μείωση θα περιορίζεται στο 13% (για τις φετινές αιτήσεις). Εάν η (προκύπτουσα) μείωση είναι 19,9%, τότε θα την υποστεί ολόκληρη ο συνταξιούχος…
9.Για τους εργαζόμενους που βγήκαν σε προσυνταξιοδοτικό καθεστώς (εθελούσιες) αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού και οι συντάξεις τους θα υπολογιστούν με το νέο (δυσμενέστερο) τρόπο που περιγράψαμε παραπάνω. Όποτε αυτοί συμπληρώσουν τα ηλικιακά όρια (σ.σ. τα οποία δεν εθίγησαν με τον γ’ μνημόνιο το περασμένο καλοκαίρι) και καταθέσουν τις αιτήσεις τους…
10. Αλλάζει ωστόσο ο υπολογισμός της σύνταξης (επανακαθορισμός) στους ήδη συνταξιούχους των τραπεζών (Εμπορική, Alpha κ.λπ) που λαμβάνουν την παροχή από το ΕΤΑΤ, το ΕΤΕΑ, ΕΤΕΑ κ.λπ. Εκεί, καταργείται η καταστατική πρόβλεψη για σύνταξη 3,14% για κάθε χρόνο στην ασφάλιση και πλέον τίθεται όριο το 1,75% για κάθε έτος στην ασφάλιση. Πρόσθετα, όταν λάβουν την κύρια σύνταξη από το νέο φορέα ΕΦΚΑ (διάδοχος του ΙΚΑ), η επικουρική θα υπολογιστεί όχι σαν το υπόλοιπο (ποσό) μέχρι την συμπλήρωση της (αρχικής) παροχής από το ΕΤΑΤ, ΕΤΕΑ κ.λπ. αλλά, σαν ποσοστό 0,45% για κάθε χρόνο στην ασφάλιση. (Δεύτερη μείωση…)
11.Εις το εξής η χήρα ή ο χήρος δεν θα λαμβάνει αυτοδίκαια την σύνταξη λόγω θανάτου. Εάν είναι κάτω των 52 ετών ο δικαιούχος θα λαμβάνει την σύνταξη λόγω θανάτου για 3 έτη και μετά αυτή θα καταργείται και δεν θα επανέρχεται. Εάν ο επιζών των συζύγων είναι 52 ετών θα την λαμβάνει για 3 έτη και μετά θα διακόπτεται. Επανερχόμενη στο 67ο έτος. Θα την λαμβάνει εφ όρου ζωής εάν είναι άνω των 55 ετών (αρχικά, για 3 έτη, στο 70% ης σύνταξης του θανόντος και ακολούθως στο 50%). Εξυπακούεται ότι αναλογικά θα δίνεται η παροχή τα ανήλικα τέκνα μέχρι το 18 έτος (το 24ο άμα σπουδάζουν και εφ όρου ζωής με περίπτωση ανικανότητας-άνω του 67%).
12.Σε περίπτωση εργασίας ο συνταξιούχος θα δει την σύνταξή του να περικόπτεται κατά 60%. Ανεξαρτήτως ύψους αυτής, ανεξαρτήτως εσόδων από την εργασία…
13. Για τους παλαιούς συνταξιούχους (παράλληλα) εργαζόμενους αλλάζει το πλαφόν πάνω από το οποίο ενεργοποιείται ο κόφτης: αντί να γίνεται περικοπή της σύνταξης κατά 70% πάνω από τα 990 ευρώ το μήνα (σε περίπτωση ανάληψης μισθωτής απασχόλησης) αυτή θα γίνεται από τα 780 ευρώ. Και αντί να γίνεται περικοπή πάνω από τα 1980 ευρώ, όπως ίσχυε μέχρι την 18η Μαΐου 2016 σε περίπτωση άσκησης ελευθέριου επαγγέλματος, τώρα ο κόφτης ενεργοποιείται για ποσά πάνω από 1560 ευρώ. Συν το πέναλτι +50% στα ασφάλιστρα του ελεύθερου επαγγελματία.
14.Πέραν της 40ετίας ένας εργαζόμενος μπορεί να παραμείνει στην εργασία του (ή να ασκήσει νέα) καταβάλλοντας το 50% των αναλογουσών ασφαλιστικών εισφορών αλλά, μην λαμβάνοντας σύνταξη…
15.Μέχρι την έκδοση της σύνταξης (σ.σ. με την ενοποίηση όλων των ταμείων σε ένα, διαδικασία χρονοβόρα και άκρως γραφειοκρατική- πέραν των θεμιτών ενστάσεων για την ουσία των εν λόγω ενοποιήσεων) η προσωρινή σύνταξη θα κυμαίνεται στο 50% (από 80% της εικαζόμενης σύνταξης σήμερα).
16.Το ΕΚΑΣ καταργείται σταδιακά (μέχρι το 2019 εξαλείφεται), αρχής γενομένης από φέτος (2016) που δεν θα δοθεί το επίδομα σε όσους είναι πάνω από 65 ετών και λαμβάνουν περισσότερα από 664 ευρώ το μήνα (κύρια και επικουρική σύνταξη) ή έχουν οικογενειακό εισόδημα άνω των 11.000 ευρώ (916 ευρώ το μήνα).
17.Το επίδομα γάμου και (ανήλικων) τέκνων περιορίζεται από ποσοστό (20% για το α’ παιδί, 15% για το δεύτερο, 10% για το τρίτο, καθώς για το επίδομα γάμου) και γίνεται ποσό όπως στους δημοσίους υπαλλήλους…
18. Σε περίπτωση αναπηρικής σύνταξης η εθνική σύνταξη (384 ευρώ για 20ετή –τουλάχιστον- ασφάλιση και 345 για 15ετή) θα δίνεται μειωμένη κατά 50% για ποσοστό αναπηρία έως 66,99%, και μειωμένη κατά 25% για ποσοστό αναπηρία άνω του 67% και έως 79,9%.
19.Η αρχική έκπτωση στους επιστήμονες ελευθέρους επαγγελματίες (14% επί των ετήσιων εσόδων για δύο χρόνια και 15% για ακόμη τρία χρόνια για τα επόμενα τρία έτη) θα πληρώνεται στην διάρκεια του επαγγελματικού βίου και πάντως προ της συνταξιοδότησης (62ο έτος). Ουσιαστικά πρόκειται για δανεισμό των νέων επιστημόνων, κάτι σαν τα φοιτητικά δάνεια στο εξωτερικό τα οποία πληρώνονται με την ανάληψη εργασίας…
20. Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και τώρα που η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι καθιερώνονται ενιαίοι κανόνες αλλά, οι μισθωτοί πληρώνουν εισφορές επί 14 μήνες (στον ιδιωτικό τομέα) και λαμβάνουν σύνταξη με βάση το εισόδημα των 12 μηνών. Αντιθέτως, οι εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών που δηλώνουν χαμηλό εισόδημα (σ.σ. για φορολογικές δηλώσεις κάτω των 5.860 ευρώ το χρόνο) υπολογίζονται με 12 μισθούς ανειδίκευτου εργάτη…
