Αυτή η γυναίκα έσωσε την Αμερική από τους Ναζί
Η πρωτοπόρος Elizabeth Friedman, με εξειδίκευση στο “σπάσιμο” κώδικα, ποιήτρια και μητέρα δύο παιδιών, χάλασε τα σχέδια πολλών κατασκόπων με το ταλέντο της στην αποκωδικοποίηση μυστικών μηνυμάτων.
Του Simon Worrall, National Geographic
Το έργο της αμερικανίδας, Elizabeth Friedman, ειδικής στην αποκωδικοποίηση μηνυμάτων, δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό. Αν και έβαλε στη φυλακή γκάνγκστερ και χάλασε τα σχέδια των κατασκόπων των Ναζί στη Νότια Αμερική, το όνομά της έχει ξεχαστεί. Η δουλειά της παρέμεινε απόρρητη για δεκαετίες, και άλλοι πήραν τα εύσημα για τα επιτεύγματά της.
Ο Jason Fagone διέσωσε τη ζωή και το έργο αυτής της εξαιρετικής γυναίκας και τα παρουσιάζει στο νέο του βιβλίο, The Woman Who Smashed Codes (Η γυναίκα που έσπασε τους κώδικες).
Συστήνοντας το έργο της Friedman στο αναγνωστικό κοινό, ο Fagone αναφέρει:
“Πρόκειται για μια καταπληκτική αμερικανική ιστορία. Πριν από εκατό χρόνια, μια νεαρή γυναίκα στα της είκοσι χρόνια κατάφερε να μάθει μόνη της πώς να αποκωδικοποιεί μυστικά μηνύματα (codebreaking). Και ξεκίνησε αυτοδίδακτη, χωρίς καμία βοήθεια.
Δεν ήταν μαθηματικός. Ήταν ποιήτρια. Όμως, αποδείχθηκε ιδιοφυΐα στην επίλυση αυτών των πολύ δύσκολων γρίφων και οι λύσεις της άλλαξαν τον 20ό αιώνα. Έπιασε γκάνγκστερ και αρχηγούς του οργανωμένου εγκλήματος κατά τη διάρκεια της Ποταπαγόρευσης. Κυνήγησε κατασκόπους των Ναζί κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Βοήθησε επίσης στην εφεύρεση της σύγχρονης επιστήμης της κρυπτολογίας – που σήμερα αποτελεί τη βάση για όλες τις κυβερνητικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, όπως η NSA.
Η Elizabeth έμαθε την τέχνη της αποκρυπτογράφησης μηνυμάτων σε ένα αρχοντικό που ονομαζόταν Riverbank κοντά στο Σικάγο και ανήκε στον περιβόητο εκατομμυριούχο George Fabyan, ο οποίος είχε εμμονή με τον Σαίξπηρ.
Ο Fabyan σε αντίθεση με άλλους πλούσιους άνδρες της εποχής, δεν πήγαινε ακριβές διακοπές στη γαλλική Ριβιέρα ούτε ήταν συλλέκτης έργων τέχνης. Ονειρευόταν να ανακαλύψει τα μυστικά της φύσης. Παρόλο που δεν αποφοίτησε ποτέ από το λύκειο, ήθελε να προσφέρει όσο μπορούσε στην επιστήμη.
Ήταν πολύ εκκεντρικός. Ζούσε σε μια βίλα γεμάτη έπιπλα που κρέμονταν με αλυσίδες από το ταβάνι. Ήταν εξαιρετικά καχύποπτος με όλους γύρω του. Διατηρούσε μια κυψέλη με μέλισσες μέσα στο σπίτι του, επειδή δεν εμπιστευόταν να κάνουν μέλι, αν δεν τις παρακολουθούσε ο ίδιος!
Μία από τις εμμονές του ήταν μυστική γραφή. Πίστευε ότι ο Σαίξπηρ δεν ήταν ο συγγραφέας περίφημων έργων, όπως ο Άμλετ. Ήταν βέβαιος ότι γράφτηκαν από έναν από τους συγχρόνους του Σαίξπηρ, τον φιλόσοφο Φράνσις Μπέικον.
Ο Fabyan πίστευε ότι ο Μπέικον είχε τοποθετήσει μυστικά μηνύματα μέσα στην αρχική έκδοση των έργων του 1623, ως υπογραφή της συγγραφικής του ταυτότητας και ήταν πεπεισμένος ότι αυτά τα μυστικά μηνύματα θα μπορούσαν να ανακαλυφθούν. Για να το κάνει αυτό προσέλαβε μερικούς από τους πιο σημαντικούς ειδικούς στο έργο του Μπέικον και του Σαίξπηρ και τους έφερε στην έπαυλη Riverbank. Έτσι έφτασε σε ηλικία 23 ετών και η Elizabeth Friedman στην Riverbank.
Αφού έφυγε από την Riverbank το 1921, μετακόμισε στην Ουάσινγκτον και προσλήφθηκε σύντομα από το Υπουργείο Οικονομικών των Η.Π.Α. για να καταπολεμήσει το παράνομο λαθρεμπόριο αλκοόλ το οποίο είχε αυξηθεί εξαιτίας της Ποταπαγόρευσης.
Μεταξύ 1926-1930, αποκρυπτογραφούσε 20.000 μηνύματα που σχετίζονταν με το λαθρεμπόριο ετησίως, σε εκατοντάδες διαφορετικά συστήματα κωδικών. Τα έκανε όλα με το χέρι, με μολύβι και χαρτί, πριν από την εποχή των υπολογιστών. Ήταν μια ηρωίδα του αναλογικού συστήματος!
Προς τα τέλη της δεκαετίας του 1920, άρχισε επίσης να καταθέτει ενώπιον δικαστηρίων εναντίον μερικών από τους μεγαλύτερους γκάνγκστερ της εποχής. Εξηγούσε ενώπιον δικαστών και ενόρκων πως κατάφερε να αποκωδικοποιήσει τα κρυφά τους μηνύματα.
Μερικοί από τους κατηγορούμενους ήταν πολύ επικίνδυνοι. Είχε καταθέσει σε μία δίκη στη Νέα Ορλεάνη εναντίον τριών υπαρχηγών του Al Capone.
Γι’ αυτό το σπάνιο ταλέντο της έγινε γνωστή σε όλο τον κόσμο. Ήταν γνωστή ως Lady Manhunter ή Key Woman of the Keyman. H ίδια απεχθανόταν τη δημοσιότητα, ήταν μετριόφρων και χαμηλών τόνων.
Η δημοσιότητα δημιούργησε επίσης προβλήματα, επειδή η αποκωδικοποίηση είναι συνήθως ένα μυστικό επάγγελμα. Αποκαλύπτει τα μυστικά ανθρώπων που επικοινωνούν κρυφά και όσο περισσότερο αποκαλύπτει τα μυστικά τους, τόσο πιο εύκολα κάνει τους ανθρώπους να κρύβουν τις μελλοντικές τους επικοινωνίες.
Μετά την εισβολή του Χίτλερ στην Πολωνία το 1939 και την έναρξη του Β’ ‘Παγκοσμίου Πολέμου, η ομάδα της Elizabeth άρχισε να παρακολουθεί και να αναλύει μηνύματα που αποστέλλονταν από τους ναζί. Πολλοί κατάσκοποί τους εξαπλώθηκαν εκείνη την περίοδο στη Νότια Αμερική, η οποία ήταν τότε ουδέτερη, αλλά και στις ΗΠΑ και το Μεξικό. Ξαφνικά, η ομάδα της Elizabeth, η οποία είχε επικεντρωθεί στο λαθρεμπόριο, έγινε ομάδα που κυνηγούσε τους ναζί κατασκόπους.
Εργάστηκε επίσης και για τους διαβόητους κώδικες Enigma. Επικεντρώθηκε στενά σε μερικά τέτοια συστήματα που χρησιμοποιούνταν από κατασκόπους των ναζί. Με αυτό τον τρόπο, ο διαβόητος κατάσκοπος των SS, Johannes Siegfried Becker, με το παρατσούκλι “Sargo”, κρυπτογραφούσε αναφορές και τις έστελνε από τη Νότια Αμερική στο Βερολίνο.
Το FBI θεωρούσε τον Becker τον πιο επικίνδυνο κατάσκοπό των ναζί στο δυτικό ημισφαίριο. Διηύθυνε περισσότερους από 50 πράκτορες από μια βάση στην Αργεντινή, ανταλλάσσοντας χιλιάδες αναφορές κατασκοπείας με τη Γερμανία, συλλέγοντας πληροφορίες για στρατιωτικές επιχειρήσεις των Η.Π.Α. και των Βρετανών και υποκινώντας στρατιωτικά πραξικοπήματα στις χώρες της Νότιας Αμερικής για να στρέψουν τις κυβερνήσεις προς τους Ναζί.
Οι προσπάθειες και το ταλέντο της Elizabeth, όμως, οδήγησαν στην καταστροφή κάθε δικτύου κατασκοπείας των ναζί στη Νότια Αμερική.
