Ελπιδοφόρες προοπτικές για την περιφερειακή οικονομία στον τομέα του κρέατος. Του Δημήτρη Κουρέτα

Ο Καθηγητής Φυσιολογίας Ζωικών Οργανισμών στο τμήμα Βιοχημείας – Βιοτεχνολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Δημήτρης Κουρέτας αρθρογραφεί αποκλειστικά για το enallaktikos.gr. 

Ελπιδοφόρες ευκαιρίες στην παγκόσμια αγορά για την περιφερειακή οικονομία την προσεχή δεκαετία στον τομέα του κρέατος: ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

Η Θεσσαλία σε ορίζοντα δεκαετίας πρέπει να στοχεύσει στην βελτιστοποίηση παραγωγής ποιοτικών και επώνυμων κτηνοτροφικών προϊόντων σε μικρότερες ποσότητες και όχι σε ποσοτική παραγωγή.

Αν φυσικά στο μέλλον η οργάνωση των εκμεταλλεύσεων φτάσει σε τέτοιο επίπεδο ώστε να γίνεται ποσοτική παραγωγή επώνυμων κτηνοτροφικών προϊόντων υψηλής ποιότητας, τότε τα οικονομικά οφέλη τόσο για την περιφέρεια όσο και για τη χώρα θα είναι μεγαλύτερα. Στην αιγοπροβατοτροφία έγιναν βήματα προς αυτή την κατεύθυνση, επιτυγχάνοντας να καταχωρηθεί το 2011 η ονομασία ‘Αρνάκι Ελασσόνας’ στο μητρώο των προϊόντων Προστασίας Ονομασίας Προέλευσης-Προστασίας Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΟΠ-ΠΓΕ) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε σφάγια μέσου βάρους 8 κιλών που προκύπτουν από την εκτροφή προβάτων στην περιοχή Ελασσόνας της Περιφερειακής Ενότητας Λάρισας ( αρχεία περιφέρειας Θεσσαλίας, 2011).

Επίσης επιτεύχθηκε το 2011 η καταχώρηση στο ίδιο μητρώο σφαγίων κατσικιών μέσου βάρους 6.5 κιλών από την εκτροφή αιγών στην ίδια περιοχή με την ονομασία ‘Κατσικάκι Ελασσόνας’ ( αρχεία περιφέρειας Θεσσαλίας, 2011). Ξεχωριστή σημασία για την αιγοτροφία της περιφέρειας Θεσσαλίας έχει και αναμένεται να έχει η εκτροφή της αίγας φυλής Σκοπέλου, η οποία είναι παραδοσιακή φυλή η οποία έχει πιστοποιηθεί από το Κέντρο Γενετικής Βελτίωσης Καρδίτσας και έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα διατήρησης αυτοχθόνων φυλών ( αρχεία περιφέρειας Θεσσαλίας, 2011).

Τα προϊόντα ΠΟΠ-ΠΓΕ είναι προϊόντα πιστοποιημένης ποιότητας με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τα οποία τα τελευταία χρόνια παρουσιάζουν ολοένα και μεγαλύτερη ζήτηση (Agrocert, 2013). Με τη σωστή και συστηματική προβολή τους στην εγχώρια και διεθνή αγορά υπάρχει η προοπτική να δοθούν σημαντικές ανάσες στην περιφερειακή και ελληνική οικονομία (ΛΩΛΗΣ, 2009). Ελπιδοφόρα για την περιφερειακή οικονομία κρίνονται επίσης τα προϊόντα ‘αρνάκι και κατσίκι γάλακτος περιοχών Θεσσαλίας’ για τα οποία πρέπει να διερευνηθεί η δυνατότητα καταχώρησής τους στο Μητρώο των ΠΟΠ-ΠΓΕ. 

Τόσο στη γαλακτοπαραγωγό όσο και στην κρεοπαραγωγό βοοτροφία η Ελλάδα έχει χαμηλούς δείκτες αυτάρκειας, γεγονός που οδηγεί σε υψηλές εισαγωγές τόσο γάλακτος όσο και κρέατος ( αρχεία περιφέρειας Θεσσαλίας, 2011). Λαμβάνοντας υπόψη την καθοριστική σημασία που έχει η μελλοντική μείωση των εισαγωγών αυτών στην μείωση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου για τη χώρα επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα υψηλότερους δείκτες αυτάρκειας, αλλά και το σημαντικό ρόλο της περιφέρειας Θεσσαλίας στην ελληνική παραγωγή βόειου κρέατος αλλά και γάλακτος, γίνεται κατανοητό ότι υπάρχουν σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης για τη βοοτροφία την επόμενη δεκαετία.

Το γεγονός ότι νέοι κτηνοτρόφοι έχουν μπει στη γαλακτοπαραγωγό βοοτροφία προχωρώντας σε σημαντικές επενδύσεις υποδομών, δείχνει ότι υπάρχουν οι ζητούμενες προοπτικές ανάπτυξης. Και στην περίπτωση της κρεοπαραγωγού βοοτροφίας, η προώθηση της σήμανσης των προϊόντων κρέατος ως ΠΟΠ-ΠΓΕ, θα μπορούσε να συντελέσει στην ανάπτυξη της περιφερειακής οικονομίας.

Στη χοιροτροφία η αυτάρκεια είναι χαμηλή, αλλά υψηλότερη απ’ότι στη βοοτροφία. Η Θεσσαλία είναι σημαντική παραγωγός περιφέρεια για την Ελλάδα. Επιπλέον, ο υποκλάδος αυτός είναι ένας από τους πλέον επιχειρηματικούς και στελεχομένους με επιστημονικό προσωπικό. Υπάρχουν έτσι σημαντικές προοπτικές επιπλέον ανάπτυξης, την ερχόμενη δεκαετία.

Αξίζει να αναφερθεί ότι ο πρωτογενής κτηνοτροφικός κλάδος της Θεσσαλίας επωφελείται έμμεσα από την παραγωγή, προώθηση και πώληση τυριών ΠΟΠ που παράγονται όπως: η φέτα, το κασέρι, ο μπάτζος, το μανούρι, το γαλοτύρι και η γραβιέρα Αγράφων, όλα από αιγοπρόβειο γάλα. Επίσης, είναι σημαντικό να διερευνηθεί η δυνατότητα καταχώρησης στο μητρώο ΠΟΠ-ΠΓΕ τυριών περιοχών Θεσσαλίας.

Ελπιδοφόρα κρίνεται επίσης η παραγωγή και η προώθηση ως προϊόντα Θεσσαλίας καινοτόμων ζωοκομικών προϊόντων όπως: η γαλοπούλα Θεσσαλίας, αυγά και κοτόπουλα Θεσσαλίας (ιδίως τα εμπλουτισμένα σε ω-3 λιπαρά οξέα αυγά, κατάλληλα για ανθρώπους με καρδιαγγειακά προβλήματα), προϊόντα εκτροφής βουβαλιών και θηραμάτων.

Επίσης, καινοτόμες εναλλακτικές μορφές εκτροφής όπως η εκτροφή βουβαλιού θα μπορούσαν να δώσουν δυναμική ανάπτυξης στη Θεσσαλική κτηνοτροφία. Η εκτροφή βουβαλιού προτείνεται κυρίως με γαλακτοπαραγωγική κατεύθυνση λόγω της ποιοτικής σύστασης του παραγόμενου γάλακτος το οποίο θα μπορούσε να μεταποιηθεί σε παραδοσιακά γαλακτοκομικά προϊόντα υψηλής ποιότητας και ιδιαίτερης γεύσης (απορρόφηση στη ζαχαροπλαστική). Επιπλέον, η ίδρυση σύγχρονων βουβαλοτροφικών μονάδων θα μπορούσε να λειτουργήσει ως πόλος έλξης για νέους παραγωγούς. Κύρια πλεονεκτήματα του βουβαλιού είναι η ανθεκτικότητά του σε υψηλές θερμοκρασίες, σε ασθένειες, στη διάρκεια της παραγωγικής ζωής και ότι το γάλα του δεν υπόκειται σε ποσόστωση από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η βιολογική κτηνοτροφία και επομένως παραγωγή και προώθηση βιολογικών προϊόντων ζωικής προέλευσης θα μπορούσε να προσφέρει προοπτικές ανάπτυξης από τη στιγμή που η Ευρωπαίκή Ένωση μέσω της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής προωθεί τις φιλικές προς το περιβάλλον παραγωγικές διαδικασίες.

Το μοντέλο βιολογικής ορεινής αιγοπροβατοτροφίας, εάν ακολουθηθεί, αναμένεται να έχει σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία τουλάχιστον 8000 νέων θέσεων εργασίας, την παραγωγή 50000 τόννων κρέατος καθώς και την παραγωγή 100000 τόννων τυριών.

Όσον αφορά στις τεχνολογίες, η γενετική βελτίωση των αγροτικών παραγωγικών ζώων θα παίξει σημαντικό ρόλο τόσο για να μην αναγκάζεται ο παραγωγός να καταφεύγει στο εξωτερικό για αγορά ζώων, όσο και για τη δημιουργία ζωικού κεφαλαίου υψηλών αποδόσεων. Η βελτίωση των υποδομών σε σταβλικές εγκαταστάσεις και μηχανολογικό εξοπλισμό είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη δημιουργία οργανωμένων και σύγχρονων κτηνοτροφικών μονάδων.

Πηγαίνοντας ένα βήμα παραπέρα, η εισαγωγή ολοκληρωμένων ηλεκτρονικών συστημάτων διαχείρισης βασιζόμενα σε ηλεκτρονικά συστήματα παρακολούθησης της παραγωγικής διαδικασίας, πρόκειται να αποτελέσει στο μέλλον εξαιρετικό εργαλείο στα χέρια του επιχειρηματία παραγωγού με στόχο την οικονομική, περιβαλλοντική και από άποψη ευζωίας και υγείας του ζωικού του κεφαλαίου βιωσιμότητα της μονάδας του.