Ο υφυπουργός Παιδείας και τέως Πρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Θεοδόσης Πελεγρίνης αρθρογραφεί κάθε Δευτέρα αποκλειστικά για το enallaktikos.gr
Θεοδόσης Ν. Πελεγρίνης
ΑΧΑΡΙΣΤΙΑ
Όταν ο ήλιος δύσει, λέει ο Σαίξπηρ, κλείνουν τις πόρτες. Το ίδιο και όταν ξεπέσει ο ισχυρός. Ούτε ο Περικλής ξέφυγε από τον κανόνα αυτόν –ο Αθηναίος στρατηγός και πολιτικός που έδωσε τέτοια λάμψη στην Αθήνα του 5ου αιώνα π.Χ., όπου έζησε, ώστε να μην πάρει απλώς αυτός το όνομά του, αλλά να αποτελέσει μοναδική σε αίγλη εποχή. Τίποτε εφάμιλλο δεν προηγήθηκε του χρυσού αιώνα του Περικλέους, όπως χαρακτηρίστηκε ο 5ος π.Χ. αιώνας των Αθηνών, τίποτε ισότιμο δεν ακολούθησε. Του ήρθαν και αναποδιές του Περικλή στην σταδιοδρομία του. Ο λαός του, μάλιστα, τον οποίο λάμπρυνε με τις πρωτοβουλίες του, έφτασε μέχρι του σημείου ώστε, όταν, στο δεύτερο έτος του Πελοποννησιακού Πολέμου, ξέσπασε στην Αθήνα ο φοβερός λοιμός, να του αφαιρέσει την στρατηγία και να του επιβάλει χρηματικό πρόστιμο σαν υπεύθυνο για την δυστυχία του. Απέναντι στην κατακραυγή αυτή, και στις άλλες δυσκολίες που του παρουσιάστηκαν, ο Περικλής στάθηκε όρθιος χάρη στην ευελιξία του να αποφεύγει τις κακοτοπιές, στην διορατικότητά του να προλαμβάνει τα γεγονότα και, κυρίως, στην δυνατότητά του να υπομένει την αχαριστία του λαού του.
Καθώς, όμως, ένα κουφάρι, όποια δύναμη κι αν διέθετε ως ζωντανός οργανισμός, την έχει χάσει πλέον, η Ασπασία, η περιώνυμη από την Μίλητο εταίρα, την οποία, λόγω του σφοδρού έρωτά τους, είχε νυμφευθεί, φρόντισε, μετά τον θάνατό του, να τον αντικαταστήσει με τον Λυσικλή. Επειδή, θα πεις, είναι στον άνθρωπο να μοιράζεται την ζωή του με κάποιον άλλο, θα μπορούσε η απόφασή της να συνεχίσει την ζωή της με άλλον σύντροφο να θεωρηθεί ανεκτή.
Με τον Λυσικλή, όμως –έναν ταπεινής καταγωγής προβατέμπορο; Τέτοιος αντικαταστάτης άξιζε του Περικλή; Τίποτα από όσα έκανε γι’ αυτήν δεν μέτρησε στην σκέψη της αχάριστης εταίρας: ούτε οι επικρίσεις των συγχρόνων του και η καταδίκη του Ξάνθιππου, του γιου του από τον προηγούμενο γάμο του, για την σχέση του μαζί της, ούτε η εκστρατεία στην Σάμο για να βοηθήσει, όπως είπαν, την γενέτειρά της Μίλητο, ούτε ο πόλεμος εναντίον των Μεγάρων που από ορισμένους αποδόθηκε στο γεγονός ότι οι Μεγαρείς έκλεψαν δυο πόρνες από τον οίκο ανοχής, που θα πρέπει αυτή να συντηρούσε; Αυτά, και άλλα, που η ίδια, συνειδητά ή ασύνειδα, φρόντισε να τα βγάλει από το μυαλό της, ποιος να τα ανακαλούσε στην μνήμη της; Τα πρόσωπα που θα μπορούσαν να το κάνουν –η αδελφή του, τα δυο του παιδιά, ο Ξάνθιππος και ο Πάραλος, φίλοι και συγγενείς του, που στάθηκαν κοντά του κατά την άσκηση της εξουσίας– είχαν, χτυπημένα από τον λοιμό, πεθάνει ήδη –πριν από αυτόν.
