Για μια πόλη που δεν θέλει να ξέρει τις ανάγκες της κοινωνίας

Χανιά: Για μια πόλη που δεν θέλει να ξέρει τις ανάγκες
της κοινωνίας

Σε μία κοινωνία που
δεν έχει χώρο για τους νέους της, τους πρόσφυγες και μετανάστες και πολλούς από
τους κατοίκους της δεν αποτελεί έκπληξη ότι ο δημόσιος διάλογος απωθεί τις
κοινωνικές ανάγκες και τα δημόσια αγαθά που εξυπηρέτησε – έστω μερικώς –  η κατάληψη Rosa Nera, επειδή δεν θέλει να
ξέρει τις ανάγκες που έχουν οι νέοι της και όχι μόνο.

Η Παλιά Ηλεκτρική έγινε
το χαλί κάτω από το οποίο έκρυψαν τους πρόσφυγες, το Παπαδόπετρο αντί να είναι
ένας ζωντανός πόλος της δημιουργικότητας των φοιτητών έγινε ένα άδειο κτίριο
σχεδόν δέκα χρόνια τώρα με το επιχείρημα της “αξιοποίησής” του ως δημόσιο
κτίριο. Υπάρχουν τόσα κτίρια που μένουν αναξιοποίητα και τόσες κοινωνικές
ανάγκες που απωθούνται από το δημόσιο λόγο, ώστε εύλογα σκέφτεται κάποιος ότι η
επικέντρωση στο λόφο Καστέλι και στην αξιοποίησή του ως δημόσιου χώρου συνιστά
άλλο ένα σύμπτωμα της απώθησης. Μίας απώθησης που μεταμορφώνεται σε
“υποκριτική” έκπληξη – “μα γιατί;” – όταν το απωθημένο επιστρέφει ως Δεκέμβρης
του 2008 ή όταν ακραίες μορφές ριζοσπαστικοποίησης γεννιούνται ως αντίδραση.

Το κίνημα ενάντια
στις αποφάσεις του Πολυτεχνείου για να γίνει ξενοδοχείο στο λόφο Καστέλι έχει
μεγεθυνθεί και ακόμη παραμένει ως πρώτο ζήτημα η “ανάκληση” των αποφάσεων αυτών
στα πλαίσια περιορισμού της τουριστικοποίησης, που λαμβάνει χώρα στον ιστό της
πόλης και απειλεί να μην αφήσει χώρο στους κατοίκους της και να αλλοιώσει την
ιδιαιτερότητά της – αφήνουμε απ’ έξω το μεγάλο θέμα της εργασίας και των όρων
που εργάζονται όσοι δουλεύουν. Μία σειρά άλλων προτάσεων για τη χρήση των
κτιρίων του χώρου κατατίθενται δημόσια, και τις οποίες παρακολουθούμε κριτικά.

Αυτό που λείπει από
την πόλη και δεν το ζητά κανείς είναι χώροι που να μπορεί η νεολαία να
μαζευτεί, να συζητήσει, να οργανώσει, να μάθει, και να διεκδικήσει εκδηλώνοντας
την πολιτική/κοινωνική/πολιτιστική δημιουργικότητά της. Η ευρωπαϊκή ιστορία των
κινημάτων καταλήψεων, έχει πλήθος παραδειγμάτων που, με βάση πάντα τις
κοινωνικές ανάγκες, τα προτάγματά τους καταξιώθηκαν και οδήγησαν σε πολλές
περιπτώσεις σε ενσωμάτωση των πρακτικών τους ως νομική θεσμική πραγματικότητα
(οι καταλήψεις του Βερολίνου που έγιναν τμήμα του brand name της πόλης, τα
παραδείγματα της Ιταλίας, της Ολλανδίας ή του Ντητρόιτ κ.α). Επομένως, η
αποδοχή της κατάληψης από σημαντικό τμήμα της κοινωνίας των Χανίων, της
νεολαίας και των κινημάτων της πόλης, 
τοποθετεί το αίτημα, να έχει το χώρο της μία κατάληψη στα κτίρια του
λόφου Καστέλι, αναγκαία ως στοιχείο του δημόσιου διαλόγου μαζί με τις άλλες
προτάσεις που συζητούνται, (μουσείο, βιβλιοθήκη, ιστορικό αρχείο, φοιτητική
εστία, ανοιχτός ξενώνας φιλοξενίας μεταναστών ή θα μπορούσαμε να προσθέσουμε
κι’ άλλες ιδέες που καλύπτουν κοινωνικές ανάγκες που συνήθως δε χωρούν στον
επίσημο λόγο όπως ένας πολυχώρος που θα φιλοξενεί τις
πολιτικές/κοινωνικές/πολιτιστικές συλλογικές πρωτοβουλίες στα Χανιά και ο
οποίος λείπει).

Ένας διάλογος που
βασίζεται στην απώθηση “ενοχλητικών” κοινωνικών αναγκών, χωρίς να δίνει χώρο
στους “εμπλεκόμενους” οδηγεί σε μη-λύσεις και θεωρούμε ότι χωρίς ένα τέτοιο
διάλογο μία επιχείρηση εκκένωσης της κατάληψης είναι λάθος και είμαστε
αντίθετοι σε μία τέτοια προοπτική.

Η κοινωνική
δημιουργικότητα που υπάρχει στα Χανιά, μπορεί και πρέπει να ενισχυθεί  ώστε τα Χανιά να αποτελέσουν μία ανοικτή πόλη
–  παράδειγμα σεβασμού στη
διαφορετικότητα και την ετερότητα. Ο διοικητικός ορισμός της χρήσης και του
περιορισμού τού τι συνιστά “δημόσιο”, αγνοώντας αυτό που αυθόρμητα γεννιέται,
δεν παραπέμπει παρά στη σχεδιασμένη ομοιομορφία μίας “νεκρής φύσης”, μίας πόλης
που θα καταπιέζει ό,τι ζωντανό γεννιέται ή υπάρχει εν ονόματι του “δημοσίου
συμφέροντος”, με άλλα λόγια ενός δημοσίου εναντίον της κοινωνίας.

Σε σχέση με τις
μορφές που παίρνει ο δημόσιος διάλογος γνώμη μας είναι ότι θα πρέπει να
προφυλαχθεί  από την αναπαραγωγή μορφών
που έχουν καταγραφεί ως “αυριανισμός” (πρακτικές προσωπικής επίθεσης και
απαξίωσης) παρόλο που έχει πολλούς άξιους συνεχιστές σήμερα, δυστυχώς σχεδόν
“διαπαραταξιακά”, καθώς και από την ροπή να αναγορεύουμε σε “εχθρό” όποιον δεν
ταυτίζεται μαζί μας. Και τα δύο φαινόμενα δεν μπορούν να αποτελούν τρόπους μίας
ελεύθερης κοινωνίας ενώ χαράζουν μία σκοτεινή κατεύθυνση αποδιάρθρωσης των
συλλογικών διεκδικήσεων και αντιστάσεων.

Άλλος δρόμος δεν
υπάρχει πέρα από το να καταστούν οι ιδέες για μία κοινωνία χωρίς διακρίσεις και
εκμετάλλευση, υλική δύναμη, κερδίζοντας την καρδιά των ανθρώπων. Στην βάση αυτή
να αναπτυχθεί η ευρύτερη δυνατή συλλογική δράση για την κάλυψη των κοινωνικά
δίκαιων αναγκών, που η “επίσημη” κοινωνία, μέσω της πολλαπλής αποσιώπησης και
απώθησης επιχειρεί να τις καταστήσει “αόρατες” και τη μη ικανοποίησή τους
“φυσική πραγματικότητα”.

—