(Αν έγραφα ένα) Γράμμα στην υπουργό παιδείας για το νέο νόμο για την Παιδεία και το αναλυτικό πρόγραμμα στη Β’θμια εκπαίδευση
Κα υπουργέ, σας γράφω για να φέρω την προσοχή σας στα παιδιά: αυτούς τους ανθρώπους για τους οποίους όλοι αγωνιζόμαστε, αυτούς στους οποίους στηρίζουμε τις ελπίδες μας για έναν καλύτερο κόσμο.
Γι’ αυτά τα παιδιά εργάζεστε κα υπουργέ. Οι φροντιστές των παιδιών σας έκαναν την τιμή να σας δώσουν τη βουλευτική ιδιότητα, να πληρώνουν τον μισθό σας και να σας παραχωρήσουν προνόμια. Αναλάβατε να φτιάξετε ένα σχολείο αντάξιο των παιδιών, ένα σχολείο που θα τα περιλαμβάνει όλα, όσο διαφορετικά κι αν είναι μεταξύ τους, που θα επιτρέπει σε όλα να εκφράσουν και αναπτύξουν ελεύθερα την προσωπικότητά τους και να ικανοποιήσουν τη φυσική τους προδιάθεση για γνώση, όποια κι αν είναι τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα ή κλίσεις ή ανάγκες του καθενα τους. Ένα σχολείο που θα παρέχει ίσες ευκαιρίες σε όλα τους και στο οποίο θα πηγαίνουν με χαρά.
Αντ’ αυτού μας παρουσιάζετε ένα σχολείο απεχθές: με τιμωρίες και αποβολές, αναγραφή διαγωγής στο απολυτήριο, συνεχή αξιολόγηση, αύξηση εξεταζόμενων μαθημάτων, ασφυκτικό όριο απουσιών, χαμηλά αμειβόμενο προσωπικό, δυσλειτουργικά γεμάτα τμήματα, περιορισμένα διδακτικά αντικείμενα. Ένα σχολείο υποστελεχωμένο, υποεξοπλισμένο, με παρωχημένες και αποδεδειγμένα αναποτελεσματικές μεθόδους διδασκαλίας. Ένα σχολείο στο οποίο τα παιδιά δεν θέλουν να πηγαίνουν.
Μιλήσατε τον τελευταίο καιρό πολύ για “από κάτω προς τα πάνω τομές”, “ ριζική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση” και “αριστεία”. Δεν μπορείτε να κρυφτείτε από τα παιδιά κα υπουργέ, έτσι κι αλλιώς τα ξέρουν όλα.
Τα παιδιά ξέρουν πως από κάτω προς τα πάνω δεν είναι από το νηπιαγωγείο προς το πανεπιστήμιο γιατί καμμία βαθμίδα δεν είναι κάτω από την άλλη. Μιλάτε για χρονολογική σειρά, όμως τα παιδιά ξέρουν πως το “κάτω” είναι τα ίδια, οι γονείς τους και οι εκπαιδευτικοί τους γιατί αυτοί αποτελούν τη βάση του εκπαιδευτικού συστήματος και κανείς τους δεν συμφωνεί με τις αλλαγές σας, μόνο που δεν τους ρωτήσατε.
Τα παιδιά ξέρουν πως ριζική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση δεν γίνεται με την αλλαγή στα εξεταζόμενα για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια μαθήματα και την έναρξη των μαθημάτων Αγγλικών από το νηπιαγωγείο.
Η ριζική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση θα γίνει όταν ολοκληρωθούν μακροχρόνιες έρευνες για το εκπαιδευτικό μας σύστημα, όταν ληφθούν υπόψη οι εκθέσεις του ΟΟΣΑ που σταθερά μας κατατάσσουν στις τελευταίες θέσεις στην Ευρώπη (στις δημόσιες δαπάνες, στην αυτόνομη λήψη αποφάσεων των εκπαιδευτικών και στελεχών, στην οικονομικά προσιτή και ποιοτική προσχολική αγωγή, στην ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων κ.ά.), όταν σταματήσουν να καταπατώνται τα ανθρώπινα δικαιώματά τους στο σχολείο, όταν υλοποιηθούν οι δεσμεύσεις μας ως χώρας απέναντι στις συνθήκες που έχουμε επικυρώσει στα Ηνωμένα Έθνη, όταν στον εκπαιδευτικό σχεδιασμό ληφθούν υπόψη οι θεωρίες, έρευνες και διδαχές των: Montessori, Neill, Gardner, Malaguzzi, Steiner, Rogers, Lobrot, Freire, Free, Δελμούζου, Παπανούτσου – αναφέροντας μόνο μερικούς-, όταν επιτέλους τα παιδιά σταματήσουν να διδάσκονται τη δημοκρατία σε μια διδακτική ώρα την εβδομάδα αλλά αρχίσουν να τη βιώνουν στην πράξη μέσα στο σχολικό τους περιβάλλον.
Μπορεί να μην ξέρουν να το πουν με αυτά ακριβώς τα λόγια, σίγουρα όμως θα έβρισκαν τον τρόπο να εκφράσουν πόσο ασφυκτιούν και ακρωτηριαζονται μέσα στο σύστημα που εσείς και οι προκατοχοι σας φτιάξατε για αυτά, αν τους δίνατε αυτή την ευκαιρία.
Ριζική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση θα γίνει όταν τα παιδιά αποκτήσουν φωνή κι όταν η γνώμη τους μετρήσει για τα θέματα που τα αφορούν. Όταν σταματήσουν να αντιμετωπίζονται ως ατελή και ανάξια όντα και αρχίσουν επιτέλους να χαίρουν του σεβασμού και της προσοχής που τους αξίζει. Όταν στο ελληνικό σχολείο η έμφαση δοθεί στην πρόληψη και όχι στην τιμωρία, στη συμπερίληψη και όχι στον ανταγωνισμό, στην πολύπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους και όχι στην αξιολόγηση.
Τα παιδιά ξέρουν ποιον θα έχουν πρότυπο για την αριστεία που τόσο διαφημίζετε κα υπουργέ. Δεν θα είναι απαραίτητα οι απόφοιτοι των ιδιωτικών κολλεγίων, των οποίων τα επαγγελματικά δικαιώματα εξισώσατε με αυτά των αποφοίτων των ΑΕΙ. Τα παιδιά θα κοιτάξουν προς το Γιάννη Αντετοκουμπο, την Άννα Κορακάκη, τους συνομηλίκους τους πρόσφυγες που έγιναν σημαιοφόροι στα δημόσια σχολεία γιατί αυτοί και άλλοι πολλοί σαν αυτούς έχουν το δικαίωμα να μιλούν για αριστεία.
Ξέρουν τα παιδιά πως άριστοι ήταν ο Ιπποκράτης αλλά και ο Αριστοφάνης, ο Γ. Παπανικολάου αλλά και ο Γ. Ρίτσος, η Α. Φλέμινγκ αλλά και ο Ο. Ελύτης. Επειδή ξέρουν πολλά τα παιδιά, αναρωτιούνται γιατί υποβιβάζετε την αξία της τέχνης και τους στερείτε τον μοναδικό τρόπο γνήσιας έκφρασης των συναισθημάτων που έχουν μέσα σε αυτό το “γλωσσομαθηματικο” σχολείο.
Αν ακούγατε τα παιδιά κα υπουργέ, κυρίως τους έφηβους, θα ξέρατε πως αναρωτιούνται για πολλά πράγματα, είναι εξάλλου από τη φύση τους ερευνητές. Για παράδειγμα αναρωτιούνται πως γίνεται να διδάσκονται Αγγλικά για 11 χρόνια, κατά μέσο όρο 2,5 ώρες την εβδομάδα και να μην είναι σε θέση τελειώνοντας το λύκειο να περάσουν τις εξετάσεις για πιστοποιητικό επιπέδου Β1, ή γιατί το Υπουργείο Παιδείας έχει διεύθυνση Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης και Θρησκευτικής Αγωγής για τα 10 εκκλησιαστικά σχολεία της επικράτειας αλλά δεν έχει διεύθυνση για τα 57 μουσικά και καλλιτεχνικά, ή γιατί δεν μπορεί να γίνει δωρεάν μέσω του δημόσιου σχολείου η προετοιμασία των μαθητών που ενδιαφέρονται για την εισαγωγή τους σε σχολές Καλών Τεχνών, Αρχιτεκτονικής, Μουσικές Σχολές, ΤΕΦΑΑ, Στρατιωτικές Σχολές,σχολές Σωμάτων Ασφαλείας και Ξενόγλωσσων Φιλολογιων, (εφόσον δεν διδάσκονται τα ειδικά μαθήματα που απαιτούνται).
Τα παιδιά επίσης είναι αλάνθαστοι παρατηρητές. Ανεξάρτητα από την ηλικία τους, δεν διαφεύγει της αντίληψής τους και φυσικά τα ταλαιπωρεί η έλλειψη εκπαιδευτικού και βοηθητικού προσωπικού που βιώνουν στο σχολείο, οι ελλιπείς ή τραγικά αργοπορημένες τοποθετήσεις σε ειδικότητες και εκπαιδευτικούς παράλληλης στήριξης, η έλλειψη υλικών και εξοπλισμού -ας είναι καλά οι Σύλλογοι γονέων που αντικαθιστούν εν πολλοίς τις σχολικές επιτροπές-, τα απαρχαιωμένα βιβλία (μέχρι πρότινος στα μαθηματικά του δημοτικού αναφέρονταν οι δραχμές στα προβλήματα και τα βιβλία πληροφορικής του γυμνασίου ακόμη περιέχουν το εξαφανισμένο από 15ετίας μέσο αποθήκευσης “μαλακή δισκέτα” αλλά όχι τον εξωτερικό σκληρό δίσκο. Τα δε βιβλία θρησκευτικών και βιολογίας περιέχουν ακόμα επικίνδυνα τραυματικές, προσβλητικές και αντεπιστημονικές αναφορές για τα ΛΟΑΤΚΙ παιδιά), και οι απαράδεκτες ή/και ανύπαρκτες/ακατάλληλες κτιριακές εγκαταστάσεις που κατ’ επίφαση μόνο λέγονται σχολεία.
Επειδή τα παιδιά έχουν χιούμορ, ίσως να βρίσκουν ακόμη και διασκεδαστική την ιδέα για αξιολόγηση των εκπαιδευτικών όταν αυτοί καλούνται να “αποδώσουν” υπό αυτές τις συνθήκες. Σε κάθε περίπτωση πάντως, στα παιδιά δεν δόθηκε λόγος ως προς την αξιολόγηση των παιδαγωγών τους, παρόλο που εκείνα είναι ο αποδέκτης του έργου που αξιολογείται.
Αν ακούγατε τα παιδιά κα υπουργέ, θα σας έλεγαν με τα δικά τους λόγια, πολύ συγκεκριμένα πώς να επενδύσετε στην παιδεία αν επιδιώκετε πραγματική ανάπτυξη, αν οραματίζεστε βιωσιμότητα, αριστεία, καινοτομία και εν τέλει την προκοπή του τόπου μας.
Αν ακούγατε τα παιδιά θα σας υπενθύμιζαν ότι πήρατε όρκο να τηρείτε το Σύνταγμα και τους νόμους και να υπηρετείτε το γενικό συμφέρον του ελληνικού λαού και όχι τα ατομικά συμφέροντα ορισμένων.
Ότι βασική σας αποστολή είναι η παροχή δημόσιας δωρεάν παιδείας για όλους και όχι για όσους αντέχουν να πληρώσουν ή αντέχουν να κακοποιηθούν.
Ότι οι άνθρωποι δεν είναι αριθμοί κα υπουργέ, είναι η απάντηση σε κάθε ερώτημα.
Ότι η θέση σας θα έπρεπε να είναι πάντα με το μέρος των παιδιών..
Μάρω Τζουμερκιώτη
Μια μάνα που αγωνιά για τα παιδιά
