Σήμερα 70,8 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τη χώρα τους, αριθμός – ρεκόρ στη σύγχρονη Iστορία. Είναι άνθρωποι που έχουν διαφύγει από ακραίους κινδύνους, για να γλιτώσουν από ανελέητους βομβαρδισμούς, από την εισβολή του στρατού, τη βία συμμοριών ή από άλλες καταστάσεις που απειλούσαν τη ζωή τους.
Την Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παρουσιάζουν τις «Ιστορίες επιβίωσης», μια συλλογή από φωτογραφίες και αφηγήσεις ανθρώπων που ρίσκαραν τα πάντα αναζητώντας την ασφάλεια. Ως οργάνωση που εργάζεται με πρόσφυγες και ανθρώπους που μετακινούνται, γνωρίζουμε ότι ούτε τα τείχη, ούτε οι θάλασσες μπορούν σταματήσουν ποτέ τον άνθρωπο που προσπαθεί να αγγίξει το όνειρο μιας καλύτερης ζωής.
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παρέχουν ιατρική φροντίδα σε πρόσφυγες και εκτοπισμένους σε όλο τον κόσμο. Οι ομάδες μας εργάζονται σε εμπόλεμες ζώνες όπου εκατομμύρια άνθρωποι έχουν ξεριζωθεί, όπως στη Συρία, το Ιράκ, το Αφγανιστάν, το Νότιο Σουδάν και τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Στην Ευρώπη και τη Βόρεια και Νότια Αμερική, παρέχουμε φροντίδα κατά μήκος ορισμένων από τις πιο επικίνδυνες και θανάσιμες μεταναστευτικές οδούς του κόσμου. Ακόμη, φροντίζουμε μεγάλους αριθμούς εκτοπισμένων στις χώρες που φιλοξενούν τους περισσότερους πρόσφυγες παγκοσμίως, όπως το Πακιστάν, το Μπανγκλαντές, ο Λίβανος, η Ουγκάντα και η Αιθιοπία.
Πλέον οι άνθρωποι που μετακινούνται προσπαθούν να επιβιώσουν όχι μόνο από τις οδυνηρές δυσκολίες της ίδιας της μετανάστευσης, αλλά και από τις ολέθριες πολιτικές αποτροπής που εφαρμόζουν τα κράτη που προσπαθούν να κρατήσουν μακριά τους μετανάστες και τους αιτούντες άσυλο με κάθε κόστος.
Στtς Ηνωμένες Πολιτείες, στην Ευρώπη και σε άλλα μέρη του κόσμου, οι πρόσφυγες είναι όλο και πιο ανεπιθύμητοι. Ορισμένες από τις πλουσιότερες χώρες του κόσμου εγκαταλείπουν τις διεθνείς νομικές υποχρεώσεις και τις πάγιες δεσμεύσεις τους για την προστασία των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο. Πολλά κράτη ποινικοποιούν τη μετανάστευση, χρησιμοποιούν τους πρόσφυγες ως αποδιοπομπαίους τράγους και διακηρύσσουν ότι η χώρα τους είναι κλειστή για τους αιτούντες άσυλο. Οι άνθρωποι που αναζητούν ασφάλεια αντιμετωπίζονται ως εγκληματίες, όπως και τα άτομα και οι οργανώσεις που παρέχουν ανθρωπιστική βοήθεια.
Τους τελευταίους μήνες, η σωτήρια ανθρωπιστική βοήθεια των Γιατρών Χωρίς Σύνορα έχει ανασταλεί σε μέρη όπως το Ναούρου και η Μεσόγειος εξαιτίας των κρατικών πολιτικών αποτροπής.
Παράλληλα, οι αιτούντες άσυλο και οι πρόσφυγες απωθούνται και περιορίζονται σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, όπου συχνά δυσκολεύονται να έχουν πρόσβαση στην επαρκή φροντίδα που χρειάζονται. Τα πλουσιότερα κράτη του κόσμου παρέχουν όλο και περισσότερο οικονομική υποστήριξη και άλλα κίνητρα σε χώρες που είναι πρόθυμες να φιλοξενήσουν πρόσφυγες. Έτσι, η διεθνής βοήθεια, που θα έπρεπε να χορηγείται βάσει των αναγκών, μετατρέπεται σε εργαλείο για τον έλεγχο της μετανάστευσης.
«Βρέθηκα από τη Νιγηρία σε ένα κέντρο κράτησης στη Λιβύη. Άντρες και γυναίκες μαζί στο ίδιο μεγάλο δωμάτιο. Μερικές φορές έρχονταν και έπαιρναν κάποιο από τα νεαρά κορίτσια. Προσευχόμασταν στον Θεό να το φέρουν πίσω. Υπάρχουν άνθρωποι εδώ που με φροντίζουν. Έρχονται μαζί μου στο νοσοκομείο για τις εξετάσεις μου. Είναι η πρώτη μου εγκυμοσύνη. Περιμένω κορίτσι. Ελπίζω να μπορέσει να ζήσει σε ένα μέρος πιο ήσυχο από αυτό, πιο ειρηνικό. Θα δώσω στο μωρό μου το όνομα Testimony που σημαίνει Μαρτυρία». © MSF/Giuseppe La Rosa
«Φτιάχναμε ένα καρουζέλ για τα παιδιά, όταν έπεσα από το φορτηγό και έσπασα το χέρι μου. Έμεινα δύο μέρες στο νοσοκομείο και ύστερα γύρισα στο Ex-MOI (άτυπος καταυλισμός στο Τορίνο). Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα με βοήθησαν να βγάλω κάρτα υγείας και να πάω σε γιατρό. Στη συνέχεια με συνόδευσαν στο νοσοκομείο για την επέμβαση και τη φυσικοθεραπεία. Με βοήθησαν επίσης όταν αποφάσισα να καταγγείλω τον εργοδότη μου, επειδή δεν είχε αναφέρει ότι είχα πάθει εργατικό ατύχημα. Το να μη μιλάς ιταλικά σημαίνει ότι δεν μπορείς να κάνεις τίποτα μόνος σου.» Ο M., 21 ετών, έφτασε στην Ιταλία πριν από λίγα χρόνια από τη Γουινέα. © MSF/Giuseppe La Rosa
Η Νουναχάρ και ο άντρας της, ο Αμπντούλ Ζολίλ στο αυτοσχέδιο νοσοκομείο του Κουτούπαλονγκ στο Μπανγκλαντές. Διέφυγαν από τη Μιανμάρ στο Μπανγκλαντές όταν ο στρατός σκότωσε το μεγαλύτερο παιδί τους, τον Ιρσαντουλάχ το 2017. Προς το παρόν ζουν σε έναν καταυλισμό προσφύγων στο Κοξ Μπαζάρ. «Είμαστε εξαμελής οικογένεια και αγρότες. Πριν από δύο χρόνια στο Ρακάιν ο στρατός άρχισε να συλλαμβάνει όλους τους άντρες. Ο γιος μου, ο Ιρσαντουλάχ, ήταν 20 ετών τότε. Κρυβόμασταν όλοι στα σπίτια μας και δεν μπορούσαμε να πάμε πουθενά, ούτε για να μαζέψουμε τρόφιμα. Μια μέρα ήρθαν στρατιώτες στο σπίτι μας και θέλησαν να πάρουν τη 16χρονη κόρη μου μαζί τους. Ο γιος μου βγήκε από την κρυψώνα του για να τους εμποδίσει, κι εκείνοι τον πυροβόλησαν και τον σκότωσαν. Έπρεπε να φύγουμε. Δεν είμαι τόσο μεγάλη όσο δείχνω. Από τότε που έπαθα διαβήτη, άρχισα να χάνω βάρος. Η κατάστασή μου έχει επιδεινωθεί τα τελευταία τρία χρόνια. Ο άντρας μου κι εγώ είμαστε μεγάλοι, δεν μπορούμε να δουλέψουμε».© Nitin George/MSF
Ο Σαμπίρ Αχμέντ και ο γιος του, ο Μοχάμεντ Χαρούν αναζητούν ιατρική φροντίδα στο αυτοσχέδιο νοσοκομείο του Κουτουπαλόνγκ στο Μπανγκλαντές. Η οικογένεια του Σαμπίρ διέφυγε στο Μπανγκλαντές όταν σκοτώθηκε ο μεγαλύτερος γιος του, ο Σαλίμ το 2017, και προς το παρόν ζουν σε έναν καταυλισμό προσφύγων για Ροχίνγκια στο Κοξ Μπαζάρ. «Είμαι αγρότης. Όταν ήμουν παιδί, θυμάμαι να τρέχω μέσα στο δάσος για να κρυφτώ από τον στρατό και τους ντόπιους στην πολιτεία Ρακάιν. Μας έπαιρναν τα χρήματα και τη σοδειά από τις φάρμες. Μας χτυπούσαν επίσης. Είναι η τρίτη φορά στη ζωή μου που διαφεύγω από τη Μιανμάρ» © Nitin George/MSF
Η Αντεφίν μιλάει αργά και χαμηλόφωνα. Τραβάει τη μητέρα της, την Ελιζαμπέτ και κρύβεται πίσω της όταν αρχίζει να μαζεύεται κόσμος σε αυτή την απομονωμένη κλινική των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Τανζανία. Η Αντεφίν αφήνει συχνά τη φαντασία της να πετάξει μακριά από τον καταυλισμό προσφύγων Ντούτα στη βορειοδυτική Τανζανία, όπου ζει από τον Ιανουάριο του 2017, όταν η μητέρα της εγκατέλειψε το Μπουρούντι εξαιτίας της βίας. Ονειρεύεται μια μέρα να γίνει γιατρός, κάπου πολύ μακριά από τον καταυλισμό. Κάνει μαθήματα αγγλικών, γαλλικών, βασικών μαθηματικών και επιστήμης. Στην κλινική η Αντεφίν παίζει με μια συσκευασία από κάψουλες. «Όταν αρρωσταίνουμε, μπορούμε να έχουμε θεραπεία» λέει η μητέρα της, η Ελιζαμπέτ. Εύχεται όμως να είχαν μεγαλύτερη ποικιλία στο φαγητό που τους δίνουν στον καταυλισμό. Καθώς κάθονται μαζί, η Αντεφίν, η μικρότερη αδελφή της, η Ρασέλ, και η Ελιζαμπέτ φαίνονται ήρεμες. Παραμένει άγνωστο τι τους επιφυλάσσει το μέλλον. © Arjun Claire/MSF
