Εδώ και πολλά χρόνια κυκλοφορούν δημοσιεύματα που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις «θανατηφόρες ασθένειες που έρχονται μαζί με τους μετανάστες». Έχουν βάση;
Στο ερώτημα εάν «θανατηφόρες ασθένειες έρχονται στην Ευρώπη με τους μετανάστες», απαντά ο Διευθυντής του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου Λοιμώξεων (ECDC) Dr Andrea Ammon, σύμφωνα με τον οποίο, «Οι άνθρωποι υποθέτουν λανθασμένα πως οι πρόσφυγες μεταφέρουν μολυσματικές ασθένειες και μπορεί να μολύνουν τους πληθυσμούς που τους υποδέχονται. Η ακριβέστερη ερμηνεία είναι πως οι πρόσφυγες και οι μετανάστες είναι πιο ευάλωτοι στις μολυσματικές ασθένειες, αλλά ο κίνδυνος μόλυνσης του πληθυσμού υποδοχής είναι πολύ μικρός».
Οι περισσότερες μεταδοτικές ασθένειες αποτελούν συνάρτηση της εξαθλίωσης, που συνδέεται με φτωχή διαβίωση. Οι πρόσφυγες έχουν υποστεί εξαντλητικές διαδρομές και όταν φτάσουν στον προορισμό τους, οι συνθήκες διαβίωσης είναι συχνά ελλιπείς, με μειωμένη υγιεινή και περιορισμένη πρόσβαση σε καθαρό νερό. Μπορεί να πέσουν θύματα ευκολότερα στις μολύνσεις, αλλά όπως εξηγεί ο Dr. Santino Severoni, Συντονιστής της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας και Μετανάστευσης του ΠΟΥ, «δεν διαφέρουν από το όπως θα ήμασταν και εμείς εάν είχαμε υποβληθεί στις ίδιες συνθήκες».
Όσον αφορά την Ελλάδα, σύμφωνα με δημοσίευση της Δρ. Καίτης Θέμελη-Διγαλάκη, Συντονίστριας Διευθύντριας Μικροβιολογικού Εργαστηρίου και Πρόεδρου του Επιστημονικού Συμβουλίου, ΓΝ Πειραιά «Τζάνειο» στο ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ.
Οι ασθένειες αυτές (Φυματίωση (TB), το HIV / AIDS, η Ηπατίτιδα, Ιλαρά και η Ερυθρά), δεν έχουν εξαλειφθεί και εξακολουθούν να υπάρχουν στην ευρωπαϊκή ήπειρο ανεξάρτητα από τη μετανάστευση. Αυτό ισχύει επίσης για τις ασθένειες που μεταδίδονται από έντομα διαβιβαστές κυρίως στην περιοχή της Μεσογείου, όπως η λεϊσμανίαση, με τα κρούσματα που αναφέρθηκαν πρόσφατα στην Συρία. Η λεϊσμανίαση δεν μεταδίδεται από άτομο σε άτομο και μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά. Κρούσματα Τύφου και παράτυφου καταχωρούνται επίσης σε χώρες της Ευρώπης. Ο κίνδυνος για την εισαγωγή εξωτικών και σπάνιων μολυσματικών παραγόντων στην Ευρώπη, όπως οι ιοί Έμπολα, Marburg και Lassa ή τη Μέση Ανατολή αναπνευστικό σύνδρομο από ιό MERS αποδείχτηκε αβάσιμη.
Παρά την κοινή αντίληψη της σχέσεως μεταξύ της μετανάστευσης και της εισαγωγής μολυσματικών ασθενειών, δεν υπάρχει συσχέτιση. Οι μεταδοτικές ασθένειες συνδέονται κυρίως με τη φτώχεια. Οι μετανάστες προέρχονται συχνά από κοινότητες που πλήττονται από πόλεμο, συγκρούσεις ή οικονομική κρίση και πραγματοποιούν μακρές και εξαντλητικές διαδρομές που αυξάνουν τους κινδύνους για μολυσματικές ασθένειες όπως η ιλαρά, και για ασθένειες που οφείλονται σε ακατάλληλα τρόφιμα και ύδατα. Η Ευρώπη έχει μακρά εμπειρία μεταδοτικών ασθενειών όπως η φυματίωση, το HIV / AIDS, η ηπατίτιδα, η ιλαρά και η ερυθρά και τις έχει μειώσει σημαντικά μέσω καλύτερων συνθηκών στέγασης, πρόσβασης σε ασφαλές νερό, επαρκούς αποχέτευσης, πρόσβασης σε εμβόλια και αντιβιοτικά. Ωστόσο, αυτές οι ασθένειες δεν έχουν εξαλειφθεί και εξακολουθούν να υπάρχουν στην Ευρώπη, ανεξάρτητα από τη μετανάστευση. Αυτό ισχύει επίσης και για τις ασθένειες που μεταδίδονται από διαβιβαστές (πχ κουνούπια) στη μεσογειακή περιοχή, όπως η λεϊσμανίαση, με πρόσφατα (2016) αναφερόμενα εστίες στη Συρία. Η λεϊσμανίαση δεν μεταδίδεται από άτομο σε άτομο και μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά. Ο τυφοειδής και παρατυφοειδής πυρετός απαντιούνται επίσης στην Ευρώπη. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων σχετίζεται με ταξίδια εκτός της ΕΕ. Ο κίνδυνος εισαγωγής εξωτικών και σπάνιων μολυσματικών παραγόντων στην Ευρώπη, όπως οι ιοί Ebola, Marburg και Lassa ή το αναπνευστικό σύνδρομο MERS, είναι εξαιρετικά χαμηλός. Η πείρα έχει δείξει ότι τα κρούσματα που καταγράφονται αφορούν τακτικούς ταξιδιώτες, τουρίστες ή εργαζόμενους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης αντί για πρόσφυγες ή μετανάστες.
Από τα ανωτέρω γίνεται κατανοητό πως ο ισχυρισμός ότι «οι μετανάστες που έρχονται στην Ευρώπη κουβαλούν μαζί τους αναρίθμητες ασθένειες οι οποίες θέτουν σε κίνδυνο τους κατοίκους των πόλεων» είναι ψευδής και καταρρίπτεται.
