Ο Σάββας Μιχαήλ συνάρπασε τους φίλους που είχαν το ενδιαφέρον να έρθουν να τον ακούσουν σε μια συζήτηση στο Στέκι, με αφορμή τον Μάη του ’68, που κράτησε περίπου δυόμιση ώρες. Με ερωτήσεις και παρεμβολές που άνοιγαν νέα ζητήματα μεγάλα κι όμορφα.
Μετά την αρχική αφήγηση των γεγονότων, ο Σάββας Μιχαήλ άνοιξε τα χέρια του και μας αποκάλυψε όλα τα ρεύματα της αντίστασης, της χειραφέτησης ,της ελευθερίας, που ένωναν από άκρη σε άκρη τον κόσμο αυτή την καταπληκτική δεκαετία του ‘60. Από την Κίνα και το Βιετνάμ, στην αιματοβαμμένη εξέγερση στο Μεξικό, κι απ την Ουρουγουάη και την Αλγερία στην Ταϋλάνδη και στην απελπισμένη επίθεση των γιαπωνέζων φοιτητών στην Αμερικανική βάση της Οκινάβα.
Ανέδειξε όλους τους προβληματισμούς, όλες τις συνδέσεις των ρευμάτων της αριστεράς και της αντίστασης στην Ευρώπη, τη σχέση τους με το μεγάλο κίνημα στην Αμερική ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ και το ξύπνημα της Μαύρης Αμερικής, με τα μεγάλα απελευθερωτικά κινήματα στη Λατινική Αμερική, στην Ασία και την Αφρική, με τα χειραφετητικά κινήματα φύλου, με τον αγώνα των μαθητών που κατέκτησαν ισότιμη αναγνώριση με τους φοιτητές και τους εργάτες, στις πορείες και στις συγκρούσεις με την αστυνομία, με τις καταλήψεις των εργοστασίων, με τη μεγαλειώδη εργατική απεργία των 10 εκατομμυρίων εργαζομένων.
Κουβεντιάσαμε πως η αμφισβήτηση σε όλα τα επίπεδα των κοινωνικών δομών, άνοιξε τα όρια των δυνατοτήτων τους για το πώς όλη η Ευρώπη, όλη η Γαλλία σκεφτόταν, συζητούσε, επαναπροσδιόριζε, κατακτούσε. Από την μείωση του ωραρίου και τα μέτρα ασφαλείας στη δουλειά των εργατών, μέχρι την αναμόρφωση της διδασκαλίας στα λύκεια και στα πανεπιστήμια, και από την αντιστροφή της λογικής του εγκλεισμού και των σωφρονιστικών μεθόδων, έως την επανα -οικειοποίηση του δημόσιου χώρου, και το περίφημο κυρίαρχο περιβαλλοντικό –και όχι μόνο- σύνθημα “Το δάσος προηγείται του ανθρώπου, η έρημος ακολουθεί”.
Κι επιβεβαιώσαμε ότι ο Μάης ακόμη τρομοκρατεί τις κυρίαρχες τάξεις όσο κι αν προσπαθούν να οικειοποιηθούν ακόμη και διαφημιστικά τα συνθήματα του. Γιατί όπως μας έδειξε ο Σ.Μιχαήλ συνδέεται με την Οκτωβριανή επανάσταση με ένα πολύ πιο ευθύ τρόπο. Δημιούργησε τις προϋποθέσεις, κι έκανε έστω και για ένα σύντομο χρονικό διάστημα πράξη σε μια μητρόπολη του καπιταλισμού, μια νέα κοινωνική συμμαχία εργατών- διανοουμένων, με κοινές μορφές πάλης (γενικές απεργίες, καταλήψεις) και κοινή αναζήτηση, στην κατεύθυνση ενός αντιγραφειοκρατικού, αυτοδιαχειριζόμενου σοσιαλισμού. Της οποίας μέρος και κεντρί για παραπέρα σκέψη, αποτέλεσαν όλα τα διαφορετικά κινήματα ταυτότητας, περιβάλλοντος, δικαιωμάτων. Αυτή η πολύχρωμη, ευφάνταστη, πολλαπλασιαστική στην δυναμική της συμμαχία θα μπορούσε (και μπορεί) να αποτελέσει μια εν δυνάμει πλειοψηφική δημοκρατική εξουσία.
Κι αυτό, και το ελεύθερο πνεύμα του Μάη του ’68, είναι που εξακολουθεί να φοβίζει…
Ελπίζουμε να έχουμε πάλι την χαρά να έχουμε τον Σάββα Μιχαήλ, αυτόν τον οικουμενικό στοχαστή και αμετανόητο επαναστάτη σε μια άλλη συζήτηση ξανά κοντά μας.
Στέκι Παλλήνης
