23.5 C
Athens
Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024
ΑρχικήΑΠΟΨΕΙΣΜου αμφισβητείς το βίωμα; Του Βασίλη Ρώτα

Μου αμφισβητείς το βίωμα; Του Βασίλη Ρώτα

ΤΟ ΒΙΩΜΑ ΚΑΙ Η ΕΞΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ  ( Πέστε μας ένα δικό σας βίωμα)

 
Μεταξύ των άλλων, ο απόστολος Παύλος ήρθε  και στην πιο ανεπτυγμένη πνευματικά πόλη της εποχής, την Αθήνα : για να κηρύξει την Ανάσταση του Χριστού. Ο νοητός διάλογος θα μπορούσε να ήταν κάπως έτσι:

 – Ο Χριστός αναστήθηκε !

 – Μα στέκουν αυτά που μας λές ; με ποιές εξισώσεις , σε ποιό σύστημα νόμων , σε ποιό (κατανοητό απο τους υλιστές)σύμπαν είναι αυτό δυνατό;

 – Αλλά το είδα με τα μάτια μου ! ΑΜΦΙΣΒΗΤΕΙΤΕ, ΤΟ ΒΙΩΜΑ; ΑΝΤΙΔΙΚΕΙΤΕ ΜΕ ΑΥΤΟ;

  
Ας ξεχάσουμε ότι ανακρίβειες και αληθείς ή ψευδείς υποθέσεις περιέχονται στα παραπάνω . Όλη η πληροφορία βρίσκεται στην τελευταία φράση.

 
Το βίωμα είναι ένα γεγονός . Όσο γεγονός είναι ότι βρέχει ή ότι ανεβοκατεβαίνει ο πληθωρισμός. Όταν ειμαι στενοχωρημένος ή χαρούμενος κάποιες χημικές ουσίες ,ορμόνες και νευροδιαβιβαστές εκλύονται μέσα στο νευρικό μου σύστημα . Και απο αυτήν την απλοϊκή έστω σκοπιά , βιώνω ένα γεγονός .Άσχετα  αν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα , άν είναι δικαιολογημένο ή όχι … ,παραμένει ένα γεγονός. Ας πάει το μυαλό μας σέ μιά κρίση πανικού : εαν αρχίσουμε να εξηγούμε στον παθόντα πχ. ότι δεν έχει έμφραγμα ή ότι δεν θα καταστραφεί οικονομικά , απλά αντιδικούμε με το βίωμά του.

Κάποιος λόγος , δικαιολογημένος η όχι ,  υπάρχει πού το παθαίνει. Εάν είναι ταυτισμένος με το βίωμά του ( όπως λέμε κλειστοφοβικός , αγοραφοβικός κλπ)  και του το απορρίψουμε , κατά κάποιον τρόπο απορρίπτουμε τον ίδιο. Πολλοί λόγοι θα μας κάνουν να αμφισβητήσουμε ένα βίωμα του Άλλου . Μπορεί να είναι πραγματική αδυναμία κατανόησης , διαφορετικοί κώδικες . Μπορεί να είναι απο αμηχανία. Άγνοια των τρόπων επικοινωνίας. Συνηθέστατα , που συμβαδίζει με το προηγούμενο , μας είναι οδυνηρό να μπούμε στον κόσμο του άλλου. Θέλει κόπο και ενδεχομένως πόνο για να κατανοήσεις πχ. μία απόλυση ή ένα χωρισμό.

Το βίωμα του Άλλου μπορεί να μας φοβίζει. Μπορεί να πυροδοτεί ανάλογα δικά μας συναισθήματα . Μπορεί να φοβηθούμε πως θα μας φορτωθεί . ‘Ετσι , η στατιστικά συχνότερη αντίδραση είναι ένα είδος ξεφορτώματος : ένα φιλικό χτύπημα στην πλάτη και μια , κατα τα παραπάνω, παράλογη (άσχετη) διαβεβαίωση ότι αυτά που λέει δεν στέκουν . Υπάρχει ωστόσο ένα  είδος συντονισμού σε όλο αυτό : ο πανικόβλητος επικοινωνει μαζί μας με μία εικόνα , ένα pattern, μια στερεοτυπική συμπεριφορά . Που θα πυροδοτήσει με τη σειρά της μια δική μας στερεοτυπική συμπεριφορά.

Γιατί η ενεργοποίηση ενος μέρους του εγκεφάλου του ενός , συνήθως θα ενεργοποιήσει το ίδιο μερος του εγκεφάλου του άλλου .Ωστόσο , εδω εμφανίζονται διάφορες εκδοχές : αν ο πανικός ως βίωμα θεωρηθεί νοσηρή κατάσταση, ο δέκτης του μηνυματος μπορει να συντονιστει το ίδιο νοσηρα – διαιωνίζοντας το πρόβλημα . Ειναι ο συναισθηματικά απονεκρωμένος τρόπος που ήδη περιγράψαμε. Δεν είμαστε καταδικασμένοι να αντιδρούμε όπως μας υπαγορεύεται. Μπορούμε στη Νόσο να αντιδράσουμε υγιώς. Μπορούμε να “αναλύσουμε” το βίωμα . Να το πάρουμε απο το δεξί ημισφαίριο και να το πάμε στο αριστερό.

Μπορούμε να παραμείνουμε στο δεξι και να επικοινωνήσουμε αντισυμβατικά και ασύμμετρα με το πρόβλημα.

Μπορούμε να εισάγουμε άλλες στερεοτυπικές συμπεριφορές (όπως τεχνικές χαλάρωσης) , που ενδεχομένως μας βοηθούν να το ξεπεράσουμε η να το παρκάμψουμε έστω προσωρινά. Είναι τεράστια η συζήτηση για το ΒΙΩΜΑ. Απο την Αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία , την Μυθολογία , μέχρι τον ιδίας καταγωγής με τον Απόστολο Παύλο Φρόυντ , που ξαναέφερε δυναμικά τον κόσμο των φανερών , κρυφών ή θαμμένων βιωμάτων. Και μέχρι τους Μυστικιστές της Ινδίας ή της Μικράς Ασίας, που προσπαθούν να προσλάβουν τον κόσμο με “ταυτίσεις” .
   
Σέ ένα μέρος της μνήμης μας υπάρχουν τα μαθήματα που διδαχθήκαμε στο Σχολείο. Πράγματα που διαβάσαμε ή ακούσαμε στα ΜΜΕ . Σε κάποιο άλλο μέρος του εγκεφάλου , υπάρχει η ” Βιωματική Μνήμη “.Ας φέρουμε στο μυαλό μας τη ” Θάλασσα”. Πρώτα σαν εικόνα. Και έπειτα βιωματικά ,με τη γεύση της αρμύρας στα χείλη μας, του κρύου νερού  ,της αίσθησης έλλειψης βάρους.. . Αυτά τα δύο βρίσκονται αποθηκευμένα σε διαφορετικό μέρος του εγκεφάλου μας .

Μου αμφισβητείς το βίωμα; Του Βασίλη Ρώτα


Η ΕΞΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ – ΤΑ ΒΙΩΜΑΤΑ ΩΣ “ΕΠΕΝΔΥΣΗ”

  
Σε μια κρίσιμη στιγμή, στιγμή Κρίσης , υπάρχουν διάφορα ενδεχόμενα : Να αντιδράσουμε η όχι .Και σε περίπτωση που αντιδρούμε , είτε να μάς “πεταχτούν ” σε συντονισμό με τον “αρνητικό”χαρακτήρα της κρίσης διάφορα “αρνητικά” βιώματα ,όπως καταστάσεις πανικού ή ακόμα και οργανικές παθήσεις. Είτε να αντιδράσουμε ψύχραιμα . Εδώ απο την φύση του εγκεφάλου , υπάρχουν δύο εκδοχές . Η πρώτη είναι η διεξοδική ανάλυση του προβλήματος. Δεν την παρακάμπτουμε , έχει τεράστια αξία , αλλά σήμερα θα μας απασχολήσει η δεύτερη. Αφού όλοι μιλάνε πια με οικονομικούς όρους, για επενδύσεις και τα τοιαυτα, θα επιχειρηματολογήσουμε για την σημαντικότερη επένδυση που μπορεί να κάνει ένας Ανθρωπος .
  
Το  ΒΙΩΜΑ

 
Πολύς λόγος γίνεται για τις θετικές σκέψεις : το πραγματικό νόημα τους ειναι το εξής : Αν θέλω να κόψω το φαγητό και αυθυποβάλλομαι λέγοντας ” δέν τρώω”, ο εγκέφαλος απαλείφει το “δέν”. Κάτι τρέχει με το “θα φάω” και σπεύδω να το υλοποιήσω. Η θετική διατύπωση είναι π.χ. “γίνομαι κομψός ” η “καιω λίπη” ή κάτι άλλο πιό ταλαντούχο. Έτσι λοιπόν , σαν σώφρονες “επενδυτές “,όλοι μας έχουμε  στη δεξαμενή της βιωματικής μας μνήμης θετικά βιώματα ,που μπορούμε να ανασύρουμε και να μας βοηθήσουν .
 
Μια χοντροκέφαλη Γερμανίδα μας μιλάει για ανταγωνιστικότητα , επενδύσεις ( που δεν γίνονται) και αποταμιεύσεις ( πού μας τις έφαγαν). Πιστεύω πιό πολύ τους δύο παππούδες μου , που έζησαν μέσα σε πολέμους και βίωσαν την Μικρασιατική Καταστροφή. ” Δέν κάνουν τα λεφτά τον άνθρωπο , αλλά ο άνθρωπος τα λεφτά “.Οι ίδιοι ,καταστράφηκαν και ξαναδημιουργήθηκαν πολλές φορές , πάντοτε σοφότεροι .Αυτό που τους βοήθησε ήταν τα βιώματά τους . Εκείνα που τους είχαν μάθει να αγωνίζονται , να αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες ,με διάφορες μεθόδους .Απο την Ιλιάδα και την Οδύσσεια μέχρι τον Καραγκιόζη.Απο το πώς θα κατακτήσουν μια γυναίκα , πώς θα μετακινηθουν μέσα στα χιονια ή την τρικυμία , πώς θα πάνε απο το Λιανοκλάδι μέχρι την Πόλη πολεμώντας, πώς θα ξεγελάσουν κάποιον για να τους δώσει να φάνε μέχρι το να βγάλουν δικά τους χρήματα , πώς θα χορέψουν μιά ωραία πόλκα ή ένα τσαμικο , ενα τσιφτετέλι…
  
Παραδόξως ,δέν μπορώ να εξηγήσω το γιατί , ένα δικό μου βίωμα που με βοήθησε στίς όποιες δυσκολίες μου , ήταν εκείνο το τραγούδι του Τσιτσάνη : “…μπορεί να τόχουν πλανέψει”…κορίτσι μόνο πλανιέται…”. Ίσως γιατί το άκουγα απο το τρανζιστοράκι μιας γειτόνισσας όταν διάβαζα για τις εισαγωγικές , το κατάμαυρο 1974, μετά απο το Πολυτεχνείο και τήν εισβολή του Ιωαννίδη στην Κύπρο…Και μετά πιάσαμε 10 στα 10,έπεσε η Χούντα ,  μπήκαμε στο Πανεπιστήμιο …κλπ.κλπ.κλπ

Επίλογος

Κάτι μαγευτικό στην αρχαία παράδοση , είναι η μέσα απο τα αριστουργήματα της ποίησης μετάδοση της βιωματικής μνήμης ,των εμπειριών και των σχετικών δεξιοτήτων που απαιτούνται . Δέν τα δίδασκαν σε αποστειρωμένα σχολεία : Ο ναυτικός κώδικας τραγουδιόταν μελοποιημένος με την Οδύσσεια . Στήν Αργοναυτική εκστρατεία περιγράφεται η τεχνική της πυγμαχίας και τι είναι το αππερκατ που πρέπει να ρίξεις στον ισχυρότερο αντίπαλο ,για να του κόψεις την ανάσα και να αρχίσεις να τον δέρνεις. Θα άξιζε να μας στείλετε τις δικές σας βιωματικές εμπειρίες , κυρίως εκείνες που σας βοήθησαν . Οι καλύτερες (να τις κρίνετε εσείς)να δημοσιευθούν, φτιάχνοντας ίσως ένα σύγχρονο έπος ,που έχει τραβήξει πια σχεδον όσο ο Τρωικός πόλεμος …

Ο Βασίλης Ρώτας είναι γιατρός – παθολόγος με ειδίκευση στην ψυχοσωματική ιατρική.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ
Captcha verification failed!
Η βαθμολογία χρήστη captcha απέτυχε. Παρακαλώ επικοινωνήστε μαζί μας!
echo ‘’ ;