Συνέλευση πάλι σήμερα, για τρίτη συνεχόμενη Κυριακή, στις Σταγιάτες. Το χωριό δέχεται ολομέτωπη επίθεση από την τοπική εξουσία που επιδιώκει να ξεθεμελιώσει οτιδήποτε συνέχει τους ανθρώπους εκεί.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Νόμος και τάξη στις Σταγιάτες – ‘Εισβολή’ στο χωριό από τον Μπέο και την αστυνομία (ΒΙΝΤΕΟ)
Αυτή η συνοχή είναι, ωστόσο, σοβαρό ανάχωμα και σε ουσιαστικό επίπεδο και σε συμβολικό (καθολική αντίσταση στην εμπορευματοποίηση του νερού και των φυσικών πόρων, αποκρατικοποίηση και οικειοποίηση των δημόσιων χώρων με όρους αυτοδιαχείρισης).
Έχουμε, συνήθως, την εντύπωση ότι τέτοιας μορφής συνοχή σε ένα χωριό -και μάλιστα στο συγκεκριμένο μέρος- επιτυγχάνεται με σχετική ευκολία λόγω του εγγενούς κοινοτικού χαρακτήρα και κάποιων, ενδεχόμενα, αντίστοιχων σχετικών παραδόσεων. Όχι βέβαια. Τα χωριά στο Πήλιο έχουν μια παράδοση σοβαρής κτητικής επιθετικότητας στα ζητήματα ιδιοκτησίας και τις περισσότερες φορές αυτή είναι η αιτία για εξαιρετικά ανταγωνιστικές σχέσεις που κακοφορμίζουν με τα χρόνια αφού πρόκειται για μικρές και κλειστές κοινωνίες.
Το «φαινόμενο» των Σταγιατών κουβαλάει μια πολύχρονη προσπάθεια να εξοριστούν όλα τα ανταγωνιστικά στοιχεία και να συγκροτηθεί μια κοινότητα ουσιαστικής αλληλεγγύης. Δεν υπήρχε τέτοια παράδοση που απλά αναπαράχθηκε. Χτίστηκε μέρα με τη μέρα, χρόνο με τον χρόνο με πολύ κόπο, πείσμα, αμοιβαίες μετατοπίσεις, διαρκή αυτοκριτική.
Και η Εξουσία μισεί ακριβώς αυτή την καινούργια παράδοση.
Από την απέναντι όχθη, για τις κοινωνικές αντιστάσεις στην επικράτεια, σημασία δεν έχει μόνο η στήριξη ενός «φαινομένου» ως ιδιότυπου συμβόλου αλλά η κατανόηση όλων εκείνων των στοιχείων και των δυναμικών που οδήγησαν στη συλλογική του συνοχή. Τι συνέβη στις Σταγιάτες όλα αυτά τα χρόνια και μιλάμε σήμερα για ένα προπύργιο αντίστασης;
Ενημερωτικό κείμενο των Κατοίκων των Σταγιατών ενάντια στην επιχειρούμενη υφαρπαγή της πηγής «Κρύα Βρύση» του χωριού:
Το νερό των Σταγιατών
Το χωριό μας είναι ταπεινό και πανέμορφο, φυτεμένο μέσα στη φύση του Πηλίου. Δεν έχει ξενοδοχεία, εμπορικά καταστήματα, περίπτερα, δημόσιες υπηρεσίες. Δεν το επισκέπτονται τουρίστες, παρά μόνο ταξιδιώτες και άνθρωποι που εκτιμούν την αλήθεια του. Δεν αποτελεί πέρασμα για κάποιον άλλο προορισμό, ούτε διεκδικεί ο,τιδήποτε δεν του ανήκει.
Αυτό που του ανήκει είναι η ομορφιά του, οι δραστήριοι κάτοικοί του, οι πολλές, ανοιχτές, αφιλοκερδείς πολιτιστικές εκδηλώσεις του (παρουσιάσεις βιβλίων, κινηματογράφος, θέατρο, συναυλίες), οι οικογιορτές που διοργανώνονται κάτω από τα πλατάνια του κάθε χρόνο, οι συνάξεις ανθρώπων που παλεύουν για έναν καλύτερο κόσμο. Και, βέβαια, το νερό του!
Οι Σταγιάτες πηγάζουν από την Κρύα Βρύση!
Η μακραίωνη ιστορία τους είναι άρρηκτα δεμένη μαζί της. Χωρίς την πηγή αυτή, το χωριό μας δεν θα υπήρχε. Το καθαρό της νερό, γνωστό σε όλη την περιοχή του Πηλίου και του Βόλου, είναι το πιο πολύτιμο αγαθό που προσφέρει ο τόπος μας. Οι παραδόσεις και η ιστορία μας γυρίζουν, αιώνες τώρα, γύρω από αυτή την πηγή. Όπως και η ζωή μας.
Οι ίδιοι οι κάτοικοι, με δικά μας έξοδα και προσωπική εργασία, συντηρούμε και καθαρίζουμε εδώ και χρόνια το δίκτυο, αναλαμβάνοντας μάλιστα το κόστος χημικών μετρήσεων σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Μέσα στην καραντίνα, και μάλιστα Μεγάλη Παρασκευή, η εταιρεία ύδρευσης του Βόλου (ΔΕΥΑΜΒ) απέκοψε την παροχή των σπιτιών μας από την πηγή, συνδέοντάς μας, μέσα από ένα εγκαταλελειμμένο χρόνια, σκουριασμένο, και αμφίβολης ποιότητας δίκτυο, με το νερό της Πορταριάς. Χωρίς καμία ενημέρωση, συζήτηση ή προειδοποίηση προς τους κατοίκους, απέκοψαν το χωριό από την πηγή και την ιστορία του. Οι λόγοι είναι γνωστοί.
Η υλοποίηση αυτού του σχεδίου ξεκίνησε το 2005, με την κατασκευή ενός εφεδρικού δικτύου ύδρευσης του χωριού, «για περίπτωση ανάγκης». Μάλιστα, προκειμένου να περαστούν οι σωλήνες, καταστράφηκε το εξαιρετικής ομορφιάς καλντερίμι που σενέδεε τις Σταγιάτες με την Πορταριά, καθώς και το κανάλι άρδευσης του χωριού. Το 2009, ο τότε δήμαρχος, Βασίλης Κοντορίζος, προσπάθησε επίμονα να «παραχωρήσει» την πηγή σε γνωστό βιομήχανο. Το Τοπικό Συμβούλιο, ευτυχώς, απέρριψε την πρόταση τρεις φορές.
Το καλοκαίρι του 2011 ήρθε η χλωρίωση! Ήταν μια γροθιά στο στομάχι για την τοπική κοινωνία αλλά και για όλα τα χωριά του Πηλίου που αργότερα ακολούθησαν τις Σταγιάτες. Κινηθήκαμε δικαστικά, με οδηγό τη μελέτη του Αντρέα Γκρόμαν (από το 2008), διευθυντή της ύδρευσης Βερολίνου και επίτιμου καθηγητή του Πολυτεχνείου Βερολίνου, με την οποία πρότεινε την χωρίς χλώριο παροχή πόσιμου νερού στα χωριά του Πηλίου. Στηριχθήκαμε επίσης στα 350 χρόνια χρήσης του πηγαίου νερού της Κρύας Βρύσης χωρίς κανένα πρόβλημα, αλλά και στην ισχύουσα νομοθεσία, η οποία ορίζει ότι σε κοινότητες με πληθυσμό κάτω των 3.000, η χλωρίωση δεν είναι υποχρεωτική.
Διεκδικήσαμε λοιπόν νομικά την απαλλαγή από το χλώριο, με πολλά έξοδα, χωρίς όμως επιτυχία.
Ήταν πλέον φανερό ότι η δημοτική αρχή έκανε αυτό που γίνεται σε όλο τον κόσμο όταν πρόκειται να ιδιωτικοποιηθούν πηγές: Υποβαθμίζεται το πηγαίο νερό και έτσι αμβλύνονται οι τοπικές αντιστάσεις. Στην περίπτωσή μας, αυτό το κόλπο δεν λειτούργησε. Οι αντιδράσεις των κατοίκων όχι μόνο δεν αμβλύνθηκαν, αλλά εντάθηκαν. Μετά και από τα δύο ψηφίσματά τους ενάντια στην επιχειρούμενη ιδιωτικοποίηση, τα σχέδια του τότε δημάρχου, Πάνου Σκοτινιώτη, αναβάλλονται. Όπως και η χλωρίωση, για τρία χρόνια.
Και μετά ήρθε ο Μπέος!
Όχι μόνο σαν δήμαρχος, αλλά και σαν πρόεδρος της ΔΕΥΑΜΒ, επιβάλλει τη χλωρίωση με δικαστική απόφαση και αστυνομική καταστολή. Τρεις κάτοικοι του χωριού σύρονται στα δικαστήρια για ομηρία και στάση, για να αθωωθούν τελικά πέρσι.
Σήμερα, φτάσαμε στην εφαρμογή ενός σχεδίου που μπαίνει στη τελική ευθεία της εκτέλεσής του. Λίγες εβδομάδες πριν, στις 23 Ιανουαρίου, ο νέος πρόεδρος της ΔΕΥΑΜΒ, Γιώργος Τόρης, επιχειρηματίας ανταλλακτικών αυτοκινήτων και διάδοχος του Μπέου στη ΔΕΥΑΜΒ, δήλωνε στα τοπικά ΜΜΕ: «Γιατί λοιπόν να μην εκμεταλλευτούμε τις πηγές του ξακουστού σε όλον τον κόσμο Πηλίου και να μην εμφιαλώσουμε το άριστης ποιότητας νερό του, ώστε να πωλείται σε όλη την Ελλάδα;» Λογάριασε λάθος: Για μας, η Κρύα Βρύση είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια καλή ευκαιρία για δουλειές…
Η Κρύα Βρύση είναι λόγος να αγωνιστούμε με κάθε τρόπο ενάντια στις αποφάσεις ανθρώπων που δεν αναγνωρίζουν και δεν σέβονται τη σημασία της για το χωριό, αλλά και για όλη την περιοχή του Βόλου. Θα παλέψουμε ενάντια σε όποιον δεν σέβεται τις μικρές κοινότητες, απομυζώντας, ξεπουλώντας, καταστρέφοντας και εξευτελίζοντας ότι μπορεί να αρπάξει από αυτές.
Η πηγή μας αποτελεί τον ομφάλιο λώρο των Σταγιατών, τον δεσμό μας με τη ζωή του χωριού μας, με τη φύση, με την υγεία, με την κοινότητα, με την παράδοσή μας, με ό,τι πιο πολύτιμο έχουμε. Είμαστε οργανικά, βιολογικά και πολιτιστικά δεμένοι μαζί της εδώ και 350 χρόνια. Κανείς κάτοικος του χωριού δεν διανοήθηκε να την εκμεταλλευτεί οικονομικά.
Δεν είναι όλα σε αυτό τον κόσμο προς πώληση. Δεν την πουλάμε, όπως δεν μας πουλά και αυτή το νερό της τόσους αιώνες, αλλά το χαρίζει σε όλους, ντόπιους και επισκέπτες. Μας κερνά ζωή, και αυτό μας αρκεί. Είμαστε προσωρινοί, και αυτή αιώνια. Φεύγοντας, θα την αφήσουμε σε άλλους ανθρώπους, ελεύθερη, καθαρή και φιλόξενη.
Δήμαρχοι, βιομήχανοι, επιχειρηματίες, παράγοντες της νύχτας, συμφέροντα, απειλές, παράλογες αποφάσεις, διώξεις, καταστολή. Μέσα σε όλη αυτή την ασχήμια, την ασυνειδησία και την αρπαχτή των επικίνδυνων, ανεύθυνων υπευθύνων, εμείς, οι λίγοι κάτοικοι των Σταγιατών, εξακολουθούμε να παλεύουμε, χρόνια τώρα, για τα αυτονόητα.
Είμαστε ένα μικρό χωριό.
Θα συνεχίσουμε όμως να αντιστεκόμαστε με όλες μας τις δυνάμεις στα σχέδια όσων θέλουν να εμπορευτούν την καρδιά της κοινότητάς μας, τη ζωή και την ιστορία μας. Δεν έχουμε άλλη επιλογή. Θα παλέψουμε όπως κάνουμε πάντα, ακούραστα, νηφάλια, αποφασιστικά και δυναμικά. Καλούμε όλους τους ενσυνείδητους ανθρώπους να μας συμπαρασταθούν σε αυτό τον αγώνα!
Οι κάτοικοι των Σταγιατών
