θυσιάστηκαν για να μην πέσουν στα χέρια των Τούρκων, το 1866 – μέσα σε μια οργιαστική φύση, αποκαλύπτεται σιγά – σιγά τις τελευταίες δεκαετίες μια ολόκληρη αρχαία πόλη.
Στην ρίζα της βορειοανατολικής πλαγιάς βρίσκεται το μεγάλο τμήμα του αρχαιολογικού χώρου που ήρθε στο φως από τις ανασκαφές των τελευταίων χρόνων, τις οποίες πραγματοποιεί το Πανεπιστήμιο Kρήτης από το 1985 και μετά.
Πολλές πληφορορίες για την αρχαία πόλη της Eλεύθερνας μας δίνει η ανασκαφή του αρχαίου νεκροταφείου στη θέση Oρθή Πέτρα.
Σημαντικά ευρήματα των ανασκαφών βρίσκονται στο Aρχαιολογικό Mουσείο Pεθύμνου.
Στην πόλη υπήρχε κάποιος ναός, πιθανότατα του Aπόλλωνα.
 Άποψη από το Πυργί
 Ακρόπολη, Πύργος και λατομείες
Η αρχαία Γέφυρα
|
και να θαυμάσεις τα διάσπαρτα ευρήματα, το οργανωμένο νεκροταφείο της
Γεωμετρικής Περιόδου, τις δεξαμενές. Να περάσεις από την Αρχαία Γέφυρα
και να καταλήξεις σε ένα από τα σημαντικότερα αρχαιολογικά μουσεία που
μόλις άνοιξε και λίγοι έχουν επισκεφθεί, στο συγκλονιστικό μουσείο της
Αρχαίας Ελεύθερνας.
αναμφισβήτητα για τον σπουδαιότερο αρχαιολογικό χώρο της Δυτικής
Κρήτης.
για να στεγάσει τα αποτελέσματα των ανασκαφών που διενεργούνται εδώ και
τριάντα χρόνια στην αρχαία πόλη της Ελεύθερνας.
Εδώ θα δείτε μια ολοκληρωμένη πόλη από τους Γεωμετρικούς έως του Πρωτοβυζαντινούς Χρόνους με στοιχεία από την Μινωική εποχή.
Εκτός
από τον αρχαιολογικό χώρο των Ελευθερνών, στην ευρύτερη περιοχή και στα
όρια του νομού, μπορείτε να επισκεφθείτε το πολύ σημαντικό νεκροταφείο των Αρμένων της Υστερομινωϊκής περιόδου (13ο– 12ο αιώνα
π. Χ.), το χωριό Αξός, που αποτελούσε μία από τις σημαντικότερες πόλεις
κατά τη Μινωική, Γεωμετρική και Ρωμαϊκή περίοδο και το σπήλαιο του
Μελιδονίου.
Η πρωτοτυπία αυτού του μουσείου, εκτός από το γεγονός ότι επαληθεύεται ο ομηρικός κόσμος στην Κρήτη, συνίσταται και στο ότι τα αντικείμενα της μόνιμης έκθεσης θα ανανεώνονται κατά περιόδους από νέα αλλά και παλαιότερα ευρήματα των ανασκαφών.
Το
δεύτερο, μετά την Κνωσό, σε επισκεψιμότητα αξιοθέατο, σε ολόκληρο το
νησί της Κρήτης, έχει ανακηρυχτεί σε Μνημείο Παγκόσμια Πολιτιστικής
Κληρονομιάς της UNESCO και Ευρωπαικό Μνημείο Ελευθερίας.
Η
Μονή Αρκαδίου έπαιξε σημαντικό ρόλο κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας
και υπήρξε μεγάλο κέντρο του αγώνα των Κρητών για την ανεξαρτησία.
Κορυφώθηκε με την ανατίναξη της πυριτιδαποθήκης με πάνω από 950 ψυχές που
θυσιάστηκαν για να μην πέσουν στα χέρια των Τούρκων το 1866.
Σήμερα, στη Μονή θα θαυμάσετε όλες τις περιόδους της ιστορίας της
περιδιαβαίνοντας την εκκλησία στο κέντρο του μοναστηριού, το μουσείο
και τους γύρω χώρους.
Η
Μονή γιορτάζει στις 8 Νοεμβρίου ενώ διοργανώνεται και ο Αρκαδιώτικος
Δρόμος, όπου δρομείς όλων των ηλικιών τρέχουν σε μια διαδρομή 18
χιλιομέτων, στις 21 Μαΐου και στις 6 Αυγούστου.
Απέχει 23 χιλιόμετρα από την πόλη του Ρεθύμνου και η πρώτη ολοκληρωμένη φρουριακή μορφή της δημιουργήθηκε την τελευταία περίοδο της Βενετοκρατίας.
Το σημαντικότερο μέρος της Μονής Αρκαδίου είναι ο κεντρικός δίκλιτος ναός, το Καθολικόν, που είναι αφιερωμένος στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος (το ένα κλίτος), και στους Αγίους Κωνσταντίνο και Ελένη (το έτερο κλίτος), που περιβάλλεται από πολύ παχύ αυλότοιχο εντός του οποίου υφίστανται διάφορα βοηθητικά οικήματα.
Σύμφωνα με επιγραφή του κωδωνοστασίου ο δίκλιτος ναός του Αγίου Κωνσταντίνου και της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα ανηγέρθη το 1587.
Αποτελεί επομένως έργο της εποχής της βενετικής κυριαρχίας στο νησί, όπως φαίνεται καθαρά από πληθώρα στοιχείων της αναγεννησιακής αρχιτεκτονικής που μπορεί να εντοπίσει ο επισκέπτης.
Ο ναός αυτός αποτελεί ανακαίνιση ενός προηγούμενου που χτίστηκε τον 14ο αιώνα.
Σημαντικότερα κτίσματα των βοηθητικών χώρων της Μονής αυτής είναι:
- Ο «Ξενών» και το «Ηγουμενείο».
- Η «Τράπεζα», (αίθουσα κοινής εστίασης) με ιδιαίτερη αυλή.
- Τα «Κελαρικά», (μεγάλο θολωτό διαμέρισμα που χωρίζεται σε μαγειρείο, ζυμωτήριο, φούρνο, αρταποθήκη και αλευραποθήκη).
- Η «Πυριτιδαποθήκη», μεγάλη επιμήκης αίθουσα χρησιμοποιούμενη παλαιότερα ως «κρασομαγατζές» (οιναποθήκη), που περί το 1866 μετατράπηκε σε πυριτιδαποθήκη όπου στα υφιστάμενα βαρέλια φέρονταν η πυρίτιδα για τη χρήση των όπλων της εποχής.
- Τα «Μεσοκούμια» που ίσως εκ παραφθοράς του ονόματος ήταν το νοσοκομείο, πρόκειται για μεγάλο επίσης επίμηκες θολωτό διαμέρισμα που χωρίζονταν σε 8 μικρότερους χώρους κελιά.
- Το «Μουσείο» που διαμορφώθηκε το 1932, από πρώην Ηγουμενείο, υπό τη μέριμνα του τότε επισκόπου Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου Τιμόθεου Βενέρη, στο οποίο και φυλάσσονται σπουδαία κειμήλια της Μονής (σκεύη, άμφια, κ.λπ.).
- Τα «Κλάουστρα», θολωτά διώροφα κελιά μοναχών.
- Τα «Κελλία» χώροι κατοικίας των μοναχών που διακρίνονται σε ισόγεια και ανώγει.
- Οι «Αποθήκες».
- Το σκευοφυλάκιο.
ξεκινά το 1600, όταν χτίστηκε η εκκλησία, συνεχίστηκε με τη δημιουργία
του ελαιοτριβείου το 1763.
στην περιοχή τους πρώτους κατοίκους και έτσι γύρω από το ελαιοτριβείο
της Ιεράς Μονής Αρκαδίου χτίζονται οι κατοικίες, που στην ακμή του
φτάνουν να στεγάζουν 13 οικογένειες και 50 κατοίκους.
την κατασκευή ενός σημαντικού για την εποχή ελαιοτριβείου στα Καψαλιανά.
Με
αγάπη, μεράκι και φροντίδα ως την τελευταία λεπτομέρεια ο αρχιτέκτων
και ιδιοκτήτης Μύρων Τουπογιάννης εργάσθηκε με την ακούραστη ομάδα του
για την αναβίωση του χωριού διατηρώντας στο ακέραιο την αυθεντική
αρχιτεκτονική και τη χωροταξία του, με απόλυτο σεβασμό στην παράδοση και την ιστορία του.
Σήμερα ο οικισμός των Καψαλιανών, αναπλάστηκε με αγάπη και μεράκι σε ένα μοναδικό ξενοδοχείο – χωριό.
Σταδιακά και με προσοχή οι κατοικίες, ο ελαιόμυλος, η εκκλησία και οι βοηθητικοί χώροι έγιναν δωμάτια, εστιατόριο, πισίνα, καθιστικό.
Το Kapsaliana Village Hotel είναι μέλος των Ιστορικών Ξενοδοχείων της Ευρώπης και μια πρόταση διαμονής στην Κρήτη και ολόκληρη τη Μεσόγειο που δεν μοιάζει με καμιά άλλη. Μια εμπειρία διακοπών σ’ ένα χωριό που αναστηλώθηκε από την αρχή με απόλυτο σεβασμό στην ιστορία και την αρχιτεκτονική του τόπου.
Είναι χτισμένα σε υψόμετρο 260 μ. πάνω από τη θάλασσα και στην καρδιά ενός από τους μεγαλύτερους ελαιώνες του νησιού.
Με φυσικά υλικά, όπως το ξύλο, η πέτρα και η τερακότα, τα σπίτια, το ελαιοτριβείο και η εκκλησία αναπαλαιώθηκαν και αναδημιουργήθηκαν για να συνεχίσουν τη μακραίωνη ιστορία τους, για να γράψουν τις καινούργιες σελίδες.
Η ιστορία του χωριού είναι μοναδική
Κάθε πέτρα και κάθε σπιθαμή γης, κάθε κτήριο και κάθε δέντρο έχει το δικό του αφήγημα.
Μια ιστορία αιώνων έτοιμη να την διηγηθούν στους επισκέπτες του χωριού. Η ιστορία του ξεκινά το 1600, προς το τέλος της Ενετικής περιόδου.
Η γειτονική Μονή Αρκαδίου, χτίζει την εκκλησία, που αναπαλαιώθηκε και λειτουργεί ως σήμερα στο Kapsaliana Village Hotel, αφιερωμένη στον Αρχάγγελο Μιχαήλ.
Ακολουθεί η ανέγερση του ελαιοτριβείου το 1763 που γίνεται η καρδιά του οικισμού και ξεκινά να αναπτύσσεται γύρω του.
Στην ακμή του, στο χωριό είχαν συγκεντρωθεί 13 οικογένειες, περίπου 50 κάτοικοι, οι οποίοι ήρθαν και εγκαταστάθηκαν σταδιακά στα σπίτια γύρω από τον Μοναστηριακό ελαιόμυλο.
Δούλευαν για την συγκομιδή της ελιάς αλλά και σε άλλες αγροτικές εργασίες.
Η Αρχιτεκτονική
Τα Καψαλιανά είναι ένας παραδοσιακός, Κρητικός οικισμός που χαρακτηρίστηκε με Προεδρικό Διάταγμα ως «Υψηλής Πολιτιστικής Αξίας».
Χωρίς να έχει υποστεί αλλοιώσεις, ο οικισμός είναι αντιπροσωπευτικό δείγμα της Κρητικής αρχιτεκτονικής. Κυριαρχούν οι καθαροί γεωμετρικοί όγκοι, ενός ή δύο ορόφων, συνδέονται και συνδυάζονται μεταξύ τους με τις εξωτερικές αυλές, τις πέτρινες σκάλες και τις καμάρες.
Η εικόνα συμπληρώνεται με τις πόρτες, τις αυλόπορτες και τα ανοίγματα από λαξευμένη πέτρα. Η ποιότητα κατασκευής των τοίχων, των θυρωμάτων και επιχρισμάτων δηλώνουν την ιδιαίτερα προσεκτική κατασκευή του έργου.
ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΛΑΙΟΜΥΛΟΣ
Ο Ηγούμενος της ιστορικής Μονής Αρκαδίου, Φιλάρετος, ολοκλήρωσε το 1763 την κατασκευή ενός σημαντικού για την εποχή ελαιοτριβείου στα Καψαλιανά.
Σε μια εποχή άνθησης της ελαιοκομίας, το ιερό αυτό δέντρο, ο καρπός και το ελαιόλαδο ήταν το σημαντικότερο στοιχείο της καθημερινότητας των ανθρώπων.
