Γράφει ο Διονύσης Παπαδόπουλος
Συνεχίζεται η καταστροφή της πολιτιστικής ιστορίας της Ουκρανίας από τα αντίγραφα των Ναζί.
Μετά τον βομβαρδισμό χωριών σχολείων παιδικών χαρών και νοσοκομείων από τον “χριστιανικό και καθαγιασμένο κόκκινο στρατό” ήρθε και η σειρά των μουσείων τέχνης.
Έχουν και τη σημαία με το σφυροδρέπανο πάνω στα τανκς τους τρομάρα τους..
Ρώσοι εισβολείς έκαψαν το μουσείο τοπικής ιστορίας στο χωριό Ιβάνκοφ, στο οποίο φυλάσσονταν μοναδικά έργα της διάσημης Ουκρανής λαϊκής καλλιτέχνιδας Μαρία Πριματσένκο, δήλωσε ο διευθυντής του Ιστορικού και Πολιτιστικού Αποθέματος Βίσγκοροντ Βλάντα Λιτόβτσενκο. Επίσης βομβαρδίστηκαν πολλά σπίτια και δρόμοι.
Η Maria Prymachenko (1908–1997) ήταν μια Ουκρανή ζωγράφος λαϊκής τέχνης του χωριού, που ασχολήθηκε με το σχέδιο, το κέντημα και τη ζωγραφική σε κεραμικά.
Σύμφωνα με τον Guardian) “στη Διεθνή Έκθεση του 1937 στο Παρίσι, δύο κολοσσιαία περίπτερα αντιμετώπισαν το ένα το άλλο κάτω”.
Το άλλο ήταν η Σοβιετική Ένωση του Στάλιν, στεφανωμένη με ένα άγαλμα ενός εργάτη και ενός αγρότη πιασμένοι χέρι χέρι.
Ήταν μια συμβολική σύγκρουση σε μια στιγμή που δεξιά και αριστερά πολεμούσαν μέχρι θανάτου στην Ισπανία. Αλλά κάπου μέσα στο σοβιετικό περίπτερο, ανάμεσα σε όλο τον σοσιαλιστικό ρεαλισμό, υπήρχαν σχέδια με υπέροχα θηρία και λουλούδια γεμάτα με μια ακατέργαστη λαογραφική μαγεία. Ανέτρεψαν την εποχή των δικτατόρων με τίποτα λιγότερο από έναν θρίαμβο της ανθρώπινης φαντασίας επί του τρόμου και του μαζικού θανάτου”.
Η Πριματσένκο δεν συγκαταλέγεται μόνο στους μεγαλύτερους αυτοδίδακτους καλλιτέχνες του 20ου αιώνα, είναι σύμβολο της ουκρανικής εθνικής ταυτότητας. Οι ευφάνταστοι πίνακές της, που υμνήθηκαν από ανθρώπους όπως ο Πάμπλο Πικάσο κατά τη διάρκεια της ζωής της, βρίσκονται τώρα σε μερικά από τα πιο σημαντικά μουσεία της χώρας. Το έργο της έχει επίσης εμφανιστεί σε γραμματόσημα και έχει απαθανατιστεί σε αναμνηστικά νομίσματα.
Όμως 25 χρόνια μετά το θάνατό της, η ρωσική εισβολή απειλεί την κληρονομιά της.
Την περασμένη εβδομάδα, το ουκρανικό υπουργείο Εξωτερικών είπε ότι πολλοί από τους πίνακες της καλλιτέχνιδας ήταν μεταξύ εκείνων που καταστράφηκαν σε μουσείο στην περιοχή καταγωγής της, το Ιβάνκιεφ, περίπου 50 μίλια βορειοδυτικά του Κίεβου, μετά από επίθεση των ρωσικών δυνάμεων.
Όμως, ενώ η Primachenko έχει κερδίσει σημαντική διεθνή προσοχή, η δουλειά της έχει ριζώσει σταθερά στην ουκρανική αισθητική. Έχοντας μάθει λαϊκές τέχνες όπως το κέντημα και το στολισμό των πασχαλινών αυγών πριν αρχίσει να ζωγραφίζει καμβάδες τη δεκαετία του 1930, επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από τις παραδόσεις της γεωργίας στην Ουκρανία, καθώς και από τη λαογραφία, την άγρια ζωή και τα παραδοσιακά μοτίβα.Οι πρόσφατοι ισχυρισμοί του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν ότι η χώρα είναι ιστορικό και πολιτιστικό τμήμα της Ρωσίας – πρόσχημα για μια απρόκλητη εισβολή τον περασμένο μήνα – οδήγησαν σε φόβους ότι ο στρατός του μπορεί να επιδιώξει να καταστρέψει παραδείγματα των μοναδικών καλλιτεχνικών παραδόσεων της Ουκρανίας όπως τελικά το κάνει..
«Είμαι σίγουρη ότι ήταν σκόπιμο», είπε. «Ήταν το πρώτο κτίριο (το οποίο καταστράφηκε στο Ιβάνκιεφ) και το καθήκον των εισβολέων είναι να καταστρέψουν τις ουκρανικές ρίζες μας, να καταστρέψουν τον ουκρανικό μας πολιτισμό – τον μισούν. Και η Μαρία Πριματσένκο δεν είναι μόνο σύμβολο του Ιβάνκιεφ… και όχι μόνο σύμβολο της Ουκρανίας, αλλά σύμβολο όλου του κόσμου σήμερα. Είμαι σίγουρη ότι έγινε επίτηδες».
Καθώς τα νέα για την επίθεση στο Μουσείο Ιβάνκιεφ εξαπλώθηκαν γρήγορα σε όλο τον κόσμο την περασμένη εβδομάδα ξένοι ακτιβιστές και καλλιτεχνικές οργανώσεις ανυπομονούν να δημοσιοποιήσουν τώρα το έργο της ως πράξη αλληλεγγύης.
Σε πολλές διαδηλώσεις ήδη έχουν αρχίσει να πλαισιώνουν την διαμαρτυρία για τον πόλεμο στην Ουκρανία με τα έργα της. Συγκεκριμένα, ο πίνακας της του 1982 «Το περιστέρι που ανοίγει τα φτερά του και ζητά την ειρήνη» – αν και δεν είναι μεταξύ αυτών που κάηκαν στο μουσείο – κερδίζει έδαφος ως σύμβολο ελπίδας για τη χώρα.
Τo βίντεο με την πυρπόληση του Μουσείου