Οι φασίστες εκτέλεσαν τον μεγαλύτερο ποιητή, χωρίς δίκη: Δεν ήταν κομμουνιστής, ήταν ομοφυλόφιλος
Στις 5 Ιουνίου 1898 γεννήθηκε στην Ανδαλουσία στο Φουέντε Βακέρος, ένα μικρό χωριό στον νομό Βέγα, στην περιφέρεια της Γρανάδας ο συγκλονιστικός ποιητής, δραματουργός, ζωγράφος και θεατρικός σκηνοθέτης Φεδερίκο – ντελ Σαγράδο Κοραθόν ντε Χεσούς – Γκαρθία Λόρκα, γιος προύχοντα, πρωταγωνιστής της «γενιάς του ’27», μιας ομάδας συγγραφέων που προσέγγισε την ευρωπαϊκή αβάν-γκαρντ με εξαιρετικά αποτελέσματα.
Το πρώτο μισό του 19ου αιώνα ορίζεται ως «αργυρή εποχή» (edad de plata) της ισπανικής λογοτεχνίας.
Από το μπαλκόνι του σπιτιού του έβλεπε τα 30 εκτάρια της οικογενειακής περιουσίας με το αλώνι όπου οι άντρες χτυπούσαν τα φασόλια.
Τσαμπιά από σταφύλια, γλυκοκρέμμυδα, καλαμπόκια και το παραδοσιακό χοιρομέρι, κρέμονταν από τα τσιγκέλια στους τοίχους του αρχοντικού.
Όμως, ο μικρός Φεντερίκο ερωτεύτηκε το φλαμένγκο και αφού έμαθε κιθάρα, ήταν η ψυχή της παρέας στο χωριό.
Ο προοδευτικός δάσκαλός του τον άφηνε να τραγουδά τη Μασσαλιώτιδα και σαν να μην έφτανε αυτό, πήρε τον Φεντερίκο και τον μικρότερο αδελφό του, Αντώνιο, οικότροφους στο σπίτι του.
Ταυτόχρονα, τα δύο αδέλφια είχαν αναλάβει και μια άλλη αποστολή που τους είχε αναθέσει η μητέρα τους.
Να παρακολουθούν τον πατέρα τους τον οποίο ζήλευε.
Ο Δον Αντόνιο αποδείχθηκε «αθώος», αλλά τα δύο παιδιά μίλησαν στη μητέρα τους για την άστατη ζωή του δασκάλους τους…
Διακήρυξη συγγραφέων κατά του φασισμού
Το 1936 ο γιος του προύχοντα συντάσσει μια διακήρυξη συγγραφέων κατά του φασισμού.
Δεν ήταν κομμουνιστής, ούτε πολιτικός, αλλά δεν ήθελε να επικρατήσουν οι φασίστες.
Παράλληλα, ξεκίνά να συνθέτει μια νέα σειρά θεατρικών έργων υπό τη μορφή επιθεώρησης.
Τον Ιούλιο ξεσπά ο Ισπανικός Εμφύλιος.
Στις 16 Ιουλίου, μόλις τρεις μέρες πριν την έναρξη του Εμφυλίου, ο Λόρκα φεύγει από τη Μαδρίτη κατευθυνόμενος στη Γρανάδα μαζί με τον κουνιάδο του, που ήταν και σοσιαλιστής δήμαρχος
της Γρανάδας, με σκοπό να
επισκεφτεί και να αποχαιρετίσει τον πατέρα του.
της Γρανάδας, με σκοπό να
επισκεφτεί και να αποχαιρετίσει τον πατέρα του.
Η κοινωνικοπολιτική κατάσταση στη Ισπανία είναι πλέον εκρηκτική.
Στις 19 του μήνα γίνεται αντικυβερνητική επανάσταση στη Γρανάδα (στις πρόσφατες εκλογές πρώτο είχε αναδειχθεί το Λαϊκό Κόμμα) και στις 3 Αυγούστου τουφεκίζεται από τους φαλαγγίτες ο κουνιάδος του και δήμαρχος της Γρανάδα, Dr Μοντεσίνος.
Είχε
ματαιώσει ένα ταξίδι στην Αμερική και σκεφτόταν αν έπρεπε να πάει στη
Μαδρίτη για περισσότερη ασφάλεια ή να μείνει στη Γρανάδα.
ματαιώσει ένα ταξίδι στην Αμερική και σκεφτόταν αν έπρεπε να πάει στη
Μαδρίτη για περισσότερη ασφάλεια ή να μείνει στη Γρανάδα.
Αποφάσισε το
δεύτερο.
δεύτερο.
Εγκαταστάθηκε σε συγγενικό σπίτι στη Φίνκα ντε Σαν Βιθέντε,
αλλά μια ημέρα χτύπησαν την πόρτα δύο άνδρες της εθνικιστικής Φάλαγγας
που αναζητούσαν τον αδελφό του κηπουρού.
αλλά μια ημέρα χτύπησαν την πόρτα δύο άνδρες της εθνικιστικής Φάλαγγας
που αναζητούσαν τον αδελφό του κηπουρού.
Όταν ο ποιητής πήγε να δώσει
την ταυτότητά του ο ένοπλος τον κτύπησε με το κοντάκι και του είπε ότι
γνωρίζουν πως είναι ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα.
την ταυτότητά του ο ένοπλος τον κτύπησε με το κοντάκι και του είπε ότι
γνωρίζουν πως είναι ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα.
Κατάλαβε αμέσως ότι είχε
στοχοποιηθεί και προσπάθησε να φύγει.
Βρήκε καταφύγιο στο σπίτι του
ποιητή Λουί Ροζάλες, τα αδέλφια του οποίου όμως ήταν Φαλαγγίτες και το
σπίτι, έγινε γρήγορα στόχος.
ποιητή Λουί Ροζάλες, τα αδέλφια του οποίου όμως ήταν Φαλαγγίτες και το
σπίτι, έγινε γρήγορα στόχος.
Ο Λόρκα καταφεύγει στο σπίτι του φίλου του Λουίς Ροσάλες, όπου συλλαμβάνεται τη νύχτα της 17ης Αυγούστου.
Το βράδυ ενώ διάβαζε ένα βιβλίο στο κρεβάτι του, ο Λόρκα άκουσε την πόρτα να χτυπά.
Ήταν ο Ραμόν Ρουίζ Αλόνσο που διοικούσε τότε την Εσκουάντρα Νέγκρα.
Ο Λόρκα ανέβηκε στην ταράτσα για να πηδήξει στις στέγες των διπλανών σπιτιών.
Η απόσταση όμως ήταν μεγάλη για ένα ανθρώπινο άλμα.
Κρατείται στο Κυβερνείο όλη τη μέρα και το βράδυ μεταφέρεται στο Βιθνάρ.
Ο διοικητής Βαλντές πήρε την αμετάκλητη απόφαση.
Θάνατος, χωρίς δίκη.
Άλλωστε δεν υπήρχε κατηγορητήριο…
Οι φίλοι του ποιητή κινητοποιήθηκαν αμέσως με διαβήματα, ενώ ο μουσικός ντε Φάλλια πήγε ο ίδιος στο τμήμα, αλλά τον πέταξαν έξω με χαστούκια.
Η δολοφονία του απο τους φασίστες
Το
ξημέρωμα της 19ης Αυγούστου 1936, ένα απόσπασμα, από αστυνομικούς, κρατούμενος
και εθελοντές, πήρε τον ποιητή και άλλους κρατούμενους.
ξημέρωμα της 19ης Αυγούστου 1936, ένα απόσπασμα, από αστυνομικούς, κρατούμενος
και εθελοντές, πήρε τον ποιητή και άλλους κρατούμενους.
Τουφεκίζεται από παραστρατιωτικούς του Φράνκο, του πολιτικού κινήματος
CEDA και
τον ρίχνουν σε έναν ανώνυμο ομαδικό τάφο, μαζί με άλλα τρία θύματα της φασιστικής κτηνωδίας, ένα δάσκαλο και δυο αναρχικούς.
CEDA και
τον ρίχνουν σε έναν ανώνυμο ομαδικό τάφο, μαζί με άλλα τρία θύματα της φασιστικής κτηνωδίας, ένα δάσκαλο και δυο αναρχικούς.
Ο αρχηγός της
ομάδας ζήτησε να σκοτώσει εκείνος τον Λόρκα, «επειδή ήταν
διεφθαρμένος».
ομάδας ζήτησε να σκοτώσει εκείνος τον Λόρκα, «επειδή ήταν
διεφθαρμένος».
Αφού πυροβόλησαν τους υπόλοιπους, ο εκτελεστής έσυρε τον
Λόρκα μέχρι το λάκκο.
Λόρκα μέχρι το λάκκο.
Ο ήχος της τουφεκιάς σκεπάστηκε από την αναμμένη
μηχανή του αυτοκινήτου.
μηχανή του αυτοκινήτου.
Ο Λόρκα ήταν ανάμεσα στους 10.000 ανθρώπους
που βρήκαν τον θάνατο στη Γρανάδα, στη γη που μεγάλωσε, στην καρδιά της
Ανδαλουσίας, στα ελαιόδενδρα που έπαιζε παιδί.
που βρήκαν τον θάνατο στη Γρανάδα, στη γη που μεγάλωσε, στην καρδιά της
Ανδαλουσίας, στα ελαιόδενδρα που έπαιζε παιδί.
Το όνομα του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα εμφανίζεται την επόμενη μέρα μεταξύ των εκτελεσμένων.
Ο τάφος του όμως δεν βρέθηκε ποτέ.
Οι περισσότεροι ιστορικοί συμφωνούν ότι ο Λόρκα εκτελέστηκε στο Αλφακάρ στην περιοχή Fuentegrande de Alfacar στα
περίχωρα του Βιθνάρ, κοντά στη Γρανάδα μαζί με άλλους δημοκράτες.
περίχωρα του Βιθνάρ, κοντά στη Γρανάδα μαζί με άλλους δημοκράτες.
Οι αρχές της Ανδαλουσίας διέταξαν το άνοιγμα του συγκεκριμένου τάφου, κατόπιν αιτήματος των οικογενειών των άλλων εκτελεσθέντων που πιθανολογείτο ότι είχαν ταφεί εκεί.
Από την ανασκαφή και την έρευνα που έγινε στο χώρο δεν βρέθηκε τίποτε που να αποδεικνύει ότι εκεί είχε ταφεί ο συγγραφέας του «Ματωμένου γάμου».
Το εκτελεστικό απόσπασμα
αριθμούσε 12 άτομα, αποτελούμενο από αστυνομικούς, εθελοντές αλλά και
κρατούμενους, τους οποίους υποχρέωσαν να πυροβολήσουν τον
Λόρκα υπό την απειλή της εκτέλεσης.
αριθμούσε 12 άτομα, αποτελούμενο από αστυνομικούς, εθελοντές αλλά και
κρατούμενους, τους οποίους υποχρέωσαν να πυροβολήσουν τον
Λόρκα υπό την απειλή της εκτέλεσης.
Οι περισσότεροι από αυτούς δεν γνώριζαν καν ποιος είναι αυτός που είχαν διαταχθεί να δολοφονήσουν.
Για
τη δολοφονία κατηγορήθηκαν ακροδεξιοί πολιτικοί και επιχειρηματικοί
κύκλοι, μέλη επιφανών οικογενειών της Γρανάδας, καθώς και κάποιοι
προερχόμενοι από την άκρως συντηρητική οικογένεια του πατέρα του, οι
οποίοι ήταν έξαλλοι με τον πατέρα και ως εκδίκηση σκότωσαν τον γιο.
Φεντερίκο Γκ. Λόρκα – Πάνος Μπούσαλης (Ν. Καββαδίας, Θ. Μικρούτσικος)
Αυτός ήταν ο Λόρκα
Ο Λόρκα σχετικά γρήγορα εγκατέλειψε τις σπουδές του στη νομική για να ασχοληθεί με τη λογοτεχνία, τη μουσική και τη ζωγραφική.
Το 1919, εγκαταστάθηκε στη Φοιτητική Κατοικία του Πανεπιστημίου της Μαδρίτης, που τότε λειτουργούσε ως ανοιχτό πανεπιστήμιο, πολιτιστικό κέντρο.
Εκεί συνάντησε τον Σαλβαδόρ Νταλί, τον σκηνοθέτη Λουίς Μπουνιουέλ, τον ποιητή Ραφαέλ Αλμπέρτι και τον Χιμένεθ.
Την ίδια περίοδο συνέθεσε τα πρώτα του ποιήματα που κυκλοφόρησαν το 1921, με τίτλο Βιβλίο Ποιημάτων.
Λίγο νωρίτερα, το 1918, είχε δημοσιεύσει το έργο Εντυπώσεις και τοπία περιδιαβαίνοντας την Καστίλη.
Το 1922, συνεργάστηκε με τον συνθέτη Μανουέλ ντε Φάγια στο Φεστιβάλ Λαϊκής Μουσικής, στη Γρανάδα.
Το 1922 δημοσιεύεται το «Κάντε Χόντο» (Cante Jondo, παλιό λαϊκό είδος τραγουδιού, στο ύφος του φλαμένκο), λαϊκό
τραγούδι της Ανδαλουσίας, που τραγουδιέται από τσιγγάνους με συνοδεία
κιθάρας.
τραγούδι της Ανδαλουσίας, που τραγουδιέται από τσιγγάνους με συνοδεία
κιθάρας.
Λίγο αργότερα, το 1924, ξεκίνησε να γράφει το Ρομανθέρο
Χιτάνο, έργο που ολοκλήρωσε τελικά το 1927, σύνθεση 18 ποιημάτων με
σταθερή στιχουργική μορφή, έκφραση μιας από τις αρχαιότερες μορφές
ισπανικής ποίησης.
Χιτάνο, έργο που ολοκλήρωσε τελικά το 1927, σύνθεση 18 ποιημάτων με
σταθερή στιχουργική μορφή, έκφραση μιας από τις αρχαιότερες μορφές
ισπανικής ποίησης.
Στις παραδόσεις της λαϊκής και τσιγγάνικης μουσικής, πίστευε πως βρίσκει τη βάση των ποιητικών και πνευματικών του ενορμήσεων.
Λόρκα και Νταλί στο Πορτ Ζιγκάτ, Καταλονία
Το 1925 συνέθεσε την Ωδή στον Σαλβαντόρ Νταλί, ενώ
παράλληλα έγραψε το θεατρικό έργο «Μαριάνα Πινιέδα», που πρωτοπαρουσιάστηκε
στη Βαρκελώνη, την ίδια χρονιά, σε σκηνογραφία Νταλί, σημειώνοντας τεράστια
επιτυχία.
παράλληλα έγραψε το θεατρικό έργο «Μαριάνα Πινιέδα», που πρωτοπαρουσιάστηκε
στη Βαρκελώνη, την ίδια χρονιά, σε σκηνογραφία Νταλί, σημειώνοντας τεράστια
επιτυχία.
Το 1928 δημοσιεύει το «Ρομανθέρο Χιτάνο», άλλη μια σημαντική ποιητική συλλογή του.
Γράφει πλέον διαρκώς ενώ εκτός από το θέατρο, γράφει έργα και για κουκλοθέατρο, σχεδιάζει, ζωγραφίζει, δίνει διαλέξεις, γράφει εργασίες.
Τα επόμενα χρόνια ταξιδεύει στην Κούβα, το Παρίσι, το Λονδίνο, τη Σκωτία, σε πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιοδείας με το «La Barraca» συγγράφει
τα πιο γνωστά του θεατρικά έργα που έμειναν στην ιστορία του θεάτρου και της ποίησης, επονομαζόμενα ως «αγροτική τριλογία»:
«Ματωμένος γάμος», η «Γέρμα» και «το Σπίτι της Μπερνάρντα
Άλμπα», τραγωδίες με θέμα τη κοινωνική καταπίεση κι έκδηλο το ανθρώπινο
στοιχείο.
τα πιο γνωστά του θεατρικά έργα που έμειναν στην ιστορία του θεάτρου και της ποίησης, επονομαζόμενα ως «αγροτική τριλογία»:
«Ματωμένος γάμος», η «Γέρμα» και «το Σπίτι της Μπερνάρντα
Άλμπα», τραγωδίες με θέμα τη κοινωνική καταπίεση κι έκδηλο το ανθρώπινο
στοιχείο.
Αντίστοιχο θέμα έχει και το ποίημα Θρήνος Για Τον Ιγνάθιο Σάντσεθ Μεχίας, το οποιο τελείωσε εκείνη την εποχή.
Η κατάθλιψη, η ομοφυλοφιλία, η Νέα Υόρκη
Προς τα τέλη του 1929 ο Γκαρθία Λόρκα έχει βαθειά κατάθλιψη.
Αισθάνεται ενοχές για την ομοφυλοφιλία του, που
καταφέρνει, όλο και λιγότερο, να κρύψει από φίλους και συγγενείς.
καταφέρνει, όλο και λιγότερο, να κρύψει από φίλους και συγγενείς.
Σε γράμμα που κάποτε έγραψε ο Νταλί στο Λόρκα αναφέρει: “Θα ψάξω να βρω και θα σου προσφέρω μια θεραπεία από τα μέρη της θάλασσας. Θα είναι χειμώνας και εμείς θα ανάψουμε φωτιά. Τα φτηνά δαιμόνια θα τρέμουν από το κρύο. Εσύ θα ανακαλύψεις πως είσαι ο εφευρέτης υπέροχων πραγμάτων και θα είμαστε μαζί μαζί με μια μηχανή πορτρέτων”.
Ο Νταλί συχνά αναφέρεται στον Λόρκα, στον πόθο που έτρεφε στο πρόσωπό του: “Ήταν (ο Λόρκα) ένας ομοφυλόφιλος και τρελά ερωτευμένος μαζί μου. Δοκίμασε να με πηδήξει δύο φορές και αυτό με θύμωσε γιατί δεν ήμουν ομοφυλόφιλος. Τίποτε δε συνέβαινε μεταξύ μας. Βαθιά μέσα μου γνώριζα πως ήταν υπέροχος ποιητής και πως του χρωστούσα κάτι από την θεϊκή κωλότρυπά μου”.
Μετά τον θάνατο της συζύγου του Γκαλά, το 1989, ο Νταλί, ο θρύλος του σουρεαλισμού, κλείστηκε σε βαθιά θλίψη.
Σταμάτησε να τρώει.
Στο φινάλε της ζωής του, περίοδο που βρισκόταν στο νοσοκομείο, μια νοσοκόμα τον άκουσε να λέει τις λέξεις “Φίλε μου Λόρκα”.
Η οικογένειά του Λόρκα βλέποντας
την επιδείνωση της ψυχολογικής του κατάστασης, οργανώνει για αυτόν ένα
ταξίδι στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής με τη μυστική βοήθεια του
Φερνάνδο Δε Λος Ριος, φίλου μέσω του οποίου κατάφερε να κερδίσει
υποτροφία.
Εντυπωσιάζεται από τον αμερικάνικο τρόπο ζωής, την παντοδυναμία του χρήματος και την παντελή έλλειψη πνευματικής ζωής.
«Το
εντυπωσιακό για το κρύο και τη σκληρότητα είναι η Wall Street. Σε
κανένα μέρος του κόσμου δε γίνεται αισθητή όπως εκεί η ολική απουσία του
πνεύματος: περιφρούρηση της καθαρής επιστήμης και δαιμονιακός σεβασμός
του παρόντος», γράφει ο ίδιος.
εντυπωσιακό για το κρύο και τη σκληρότητα είναι η Wall Street. Σε
κανένα μέρος του κόσμου δε γίνεται αισθητή όπως εκεί η ολική απουσία του
πνεύματος: περιφρούρηση της καθαρής επιστήμης και δαιμονιακός σεβασμός
του παρόντος», γράφει ο ίδιος.
Οι μόνες ευχάριστες εντυπώσεις που αποκομίζει είναι οι αφροαμερικανοί, το Χάρλεμ και η μουσική τζαζ.
Καταγράφει τις εμπειρίες του από το ταξίδι στη συλλογή «Ο ποιητής στη Νέα Υόρκη».
Αυτό που πολλοί θεωρούν αριστούργημά του, επικεντρώνεται στην
αλλοτρίωση του ανθρώπου όπως τη συναντάμε στη σύγχρονη κοινωνία και τους
μηχανισμούς που επιτρέπουν σε λίγους να κυριαρχούν επί των πολλών.
Ένα πρωτοποριακό έργο για τα δεδομένα του καλλιτεχνικού πανοράματος σε σύγκριση με τα υπόλοιπα της εποχής, όπως οι θεατρικές πράξεις που πραγματοποιεί αυτή την περίοδο, για παράδειγμα το “Έτσι πέρασαν πέντε χρόνια” και “Το κοινό”, μόνο που αυτό θα δημοσιευθεί στα τέλη του δεκαετίας του 1970, αλλά ποτέ ολοκληρωμένο.
Ο ΜΑΤΩΜΕΝΟΣ ΓΑΜΟΣ – ΚΑΤΙΝΑ ΠΑΞΙΝΟΥ
Η Κούβα, η αποκατάσταση της δημοκρατίας, ο ματωμένος γάμος
Μετά από μια σύντομη αλλά γεμάτη ένταση παραμονή στην Κούβα, η επιστροφή του στην Ισπανία του 1930, συμπίπτει με την πτώση της δικτατορίας του Πρίμο ντε Ριβέρα και την αποκατάσταση της δημοκρατίας.
Το 1931 συνέθεσε το Ντιβάνι Της Ταμαρίτ, ενώ παράλληλα δούλεψε και πάνω σε έργα για το κουκλοθέατρο.
Το 1931 ο Γκαρθία Λόρκα διορίζεται διευθυντής της εταιρείας Teatro Universitario la Barraca.
Αυτή η εταιρεία, που ιδρύθηκε από τον Υπουργό Παιδείας, ανέλαβε την ευθύνη να διαδόσει τις θεατρικές παραγωγές τις στις πιο απομακρυσμένες αγροτικές περιοχές της χώρας.
Ο Γκαρθία Λόρκα δεν περιορίζεται στο να διευθύνει, αλλά είναι και ηθοποιός.
Με την
εγκαθίδρυση της Δημοκρατίας, οργάνωσε μία θεατρική ομάδα υπό την
ονομασία La Barroca, η οποία με τη βοήθεια του Υπουργείου Παιδείας,
έδωσε παραστάσεις κλασσικών έργων σε χώρους εργατών κι αγροτικές
περιοχές.
εγκαθίδρυση της Δημοκρατίας, οργάνωσε μία θεατρική ομάδα υπό την
ονομασία La Barroca, η οποία με τη βοήθεια του Υπουργείου Παιδείας,
έδωσε παραστάσεις κλασσικών έργων σε χώρους εργατών κι αγροτικές
περιοχές.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιοδείας με το «La Barraca» συγγράφει τα πιο γνωστά του θεατρικά έργα, επονομαζόμενα ως «αγροτική τριλογία», τραγωδίες με θέμα
τη κοινωνική καταπίεση κι έκδηλο το ανθρώπινο στοιχείο,
«Ματωμένος γάμος», η «Γέρμα» και «το Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα», τραγωδίες με θέμα τη κοινωνική καταπίεση κι έκδηλο το ανθρώπινο στοιχείο.
τη κοινωνική καταπίεση κι έκδηλο το ανθρώπινο στοιχείο,
«Ματωμένος γάμος», η «Γέρμα» και «το Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα», τραγωδίες με θέμα τη κοινωνική καταπίεση κι έκδηλο το ανθρώπινο στοιχείο.
Αντίστοιχο θέμα έχει και το ποίημα Θρήνος Για Τον Ιγνάθιο Σάντσεθ Μεχίας, το οποιο τελείωσε εκείνη την εποχή.
Το 1936 υποδέχθηκε τον Αλμπέρτι, καθώς επέστρεψε από τη Μόσχα.
Συνέταξε μια διακήρυξη συγγραφέων κατά του φασισμού κι ξεκίνησε να γράφει σειρά θεατρικών σκηνών με μορφή επιθεώρησης, ωστόσο τον Ιούλιο της ίδιας χρονιάς, ξέσπασε ο ισπανικός εμφύλιος πόλεμος.
Τα ξημερώματα της 19ης Αυγούστου του 1936, ήρθε το τέλος για τον κορυφαίο ποιητή, ζωγράφο, δραματουργό και θεατρικό σκηνοθέτη, Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα.
Τα σημαντικότερα έργα του και οι ελληνικές μεταφράσεις τους
Ποίηση
1931: Divan del Tamarit
Βασίλης Λαλιώτης, εκδόσεις Παρουσία, 2000
1930: Poeta en Nueva York. – «Ποιητής στη Νέα Υόρκη»
Βασίλης Λαλιώτης, εκδόσεις Σμίλη, 1993
Χρίστος Γούδης, εκδόσεις Τραυλός, 2005
Χρίστος Γούδης, εκδόσεις Τραυλός, 2005
1935: Llanto por Ignacio Sánchez Mejías – «Μοιρολόι για τον Ιγνάθιο Σάντσεθ Μεχίας»
Γιώργος Γεωργούσης, εκδ.Διάττων, 2002
Αργύρης Ευστρατιάδης, εκδ. Ηριδανός, 2006
Γιώργος Γεωργούσης, εκδόσεις Γαβριηλίδης, 2014
Αργύρης Ευστρατιάδης, εκδ. Ηριδανός, 2006
Γιώργος Γεωργούσης, εκδόσεις Γαβριηλίδης, 2014
1936: Sonetos del amor oscuro – «Σονέτα του σκοτεινού έρωτα»
Σωτήρης Τριβιζάς, εκδόσεις Μικρή Άρκτος, 2004
Μάγια Μαρία-Ρούσσου, εκδ. Ελεγεία, 2008
Μάγια Μαρία-Ρούσσου, εκδ. Ελεγεία, 2008
1928: Romancero gitano – «Τσιγγάνικο τραγουδιστάρι»
Αργύρης Ευστρατιάδης, εκδ. Καστανιώτης, 1998
Οδυσσέας Ελύτης,μουσικές εκδόσεις Ρωμανός, 2000
Κώστας Ε. Τσιρόπουλος, εκδόσεις των Φίλων, 2006
Οδυσσέας Ελύτης,μουσικές εκδόσεις Ρωμανός, 2000
Κώστας Ε. Τσιρόπουλος, εκδόσεις των Φίλων, 2006
1934: Duente – «Ντουέντε (ομιλία του για την ποίηση)
Ολυμπία Καράγιωργα, εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1998
Γιώργος Γεωργούσης, εκδ. Γαβριηλίδης, 2007
Γιώργος Γεωργούσης, έκδοση του Ινστιτούτου Θερβάντες, 2003
Γιώργος Γεωργούσης, εκδ. Γαβριηλίδης, 2007
Γιώργος Γεωργούσης, έκδοση του Ινστιτούτου Θερβάντες, 2003
Θεατρικά έργα
1920: El maleficio de la mariposa – Τα Μάγια της Πεταλούδας
Ιουλία Ιατρίδη, εκδ. “Δωδώνη”, χχ.
Δημήτρης Τσεκούρας, εκδ. “Σοκόλη”, 2011
Δημήτρης Τσεκούρας, εκδ. “Σοκόλη”, 2011
1922: Los títeres de Cachiporra – Οι Φασουλήδες του Κατσιπόρα
Ιουλία Ιατρίδη, εκδ. “Δωδώνη”, χ.χ (με τον τίτλο Δόν Κριστομπίτα και δόνια Ροζίτα)
Ευγενία Δημητροπούλου, εκδ.”Οιωνός”, 2008
Ευγενία Δημητροπούλου, εκδ.”Οιωνός”, 2008
1925: Mariana Pineda – Μαριάνα Πινέδα
Κώστας Ζαρούκας, εκδ. “Γρηγόρη”, 1971
Τάκης Δραγώνας,εκδ. “Δαμιανός”, 2006
Τάκης Δραγώνας,εκδ. “Δαμιανός”, 2006
1930: La zapatera prodigiosa – Η θαυμαστή μπαλωματού
Αλέξης Σολομός, εκδ. «Δωδώνη», 1964
Ερρίκος Μπελιές, εκδ. “Ηριδανός”, 2006
Ερρίκος Μπελιές, εκδ. “Ηριδανός”, 2006
1930: El publico – Το κοινό
Κοσμάς Ξενάκης, εκδ. “Άγρα”, 2015
1930: Así que pasen cinco años – Έτσι πέρασαν πέντε χρόνια
Νίκος Σημηριώτης, εκδ. “Καραβία”, 1964
Κ.Παλαιολόγος, Α. Ανεστοπούλου, Ε. Γεωργοπούλου και Θ. Κοφινά, εκδόσεις “Κάπα Εκδοτική”, 2016
Κ.Παλαιολόγος, Α. Ανεστοπούλου, Ε. Γεωργοπούλου και Θ. Κοφινά, εκδόσεις “Κάπα Εκδοτική”, 2016
1933: Amor de don Perlimplín con Belisa en su jardín – Ο έρωτας του δον Περλιμπλίν με την Μπελίζα στον κήπο του
Μάριος Λαέρτης, εκδ “Εκλεκτά Έργα”, 1964
Ερρίκος Μπελιές, εκδ. “Ηριδανός”, 2007
Λέανδρος Πολενάκης, εκδ. “Αιγόκερως”, 2010
Ερρίκος Μπελιές, εκδ. “Ηριδανός”, 2007
Λέανδρος Πολενάκης, εκδ. “Αιγόκερως”, 2010
1933: Bodas de sangre – Ματωμένος Γάμος
Κώστας Κοτζιάς, εκδ. “Άτλας”, 1960
Νίκος Γκάτσος, εκδ. “Ίκαρος”, 1964
Γιώργος Σεβαστίκογλου, εκδ. “Δωδώνη”, 1989
Πάνος Κυπαρίσσης, εκδ. “Κέδρος”, 1998
Ερρίκος Μπελιές, εκδ. “Ηριδανός”, 2006
Αθανάσιος Τσακνάκης, εκδ. “Εκδοτική Θεσσαλονίκης, 2007
Δημήτρης Τσεκούρας, εκδ. “Σόκολη”, 2017
Νίκος Γκάτσος, εκδ. “Ίκαρος”, 1964
Γιώργος Σεβαστίκογλου, εκδ. “Δωδώνη”, 1989
Πάνος Κυπαρίσσης, εκδ. “Κέδρος”, 1998
Ερρίκος Μπελιές, εκδ. “Ηριδανός”, 2006
Αθανάσιος Τσακνάκης, εκδ. “Εκδοτική Θεσσαλονίκης, 2007
Δημήτρης Τσεκούρας, εκδ. “Σόκολη”, 2017
1934: Yerma – Γέρμα
Μάριος Λαέρτης, εκδ “Εκλεκτά Έργα”, 1964
Αλέξης Σολωμός, εκδ. “Δωδώνη”, 1964
Ερρίκος Μπελιές, εκδ. “Ηριδανός”, 2006
Αθανάσιος Τσακνάκης, εκδ. “Εκδοτική Θεσσαλονίκης” 2007
Πάνος Κυπαρίσσης, εκδ. “Κέδρος”, 2008
Αλέξης Σολωμός, εκδ. “Δωδώνη”, 1964
Ερρίκος Μπελιές, εκδ. “Ηριδανός”, 2006
Αθανάσιος Τσακνάκης, εκδ. “Εκδοτική Θεσσαλονίκης” 2007
Πάνος Κυπαρίσσης, εκδ. “Κέδρος”, 2008
1935: Doña Rosita la soltera – Δόνια Ροζίτα η ανύπαντρη
Αλέξης Σολωμός, εκδ. “Δωδώνη”, 1964
Δημήτρης Καλοκύρης, εκδ. “Ύψιλον”, 1999
Ερρίκος Μπελιές, εκδ. “Ηριδανός”, 2006
Μαίρη Βιδάλη, εκδ. “Δρόμων”, 2016
Δημήτρης Καλοκύρης, εκδ. “Ύψιλον”, 1999
Ερρίκος Μπελιές, εκδ. “Ηριδανός”, 2006
Μαίρη Βιδάλη, εκδ. “Δρόμων”, 2016
1936: La casa de Bernarda Alba -Το Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα
Μάριος Λαέρτης, εκδ “Εκλεκτά Έργα”, 1964
Γιώργος Κότσιρας, εκδ. “Καστανιώτη”, 1970
Μαίρη Βιδάλη, εκδ. “Δωδώνη”, 2001
Μαρία Σκαφτούρα, εκδ. “Βακχικόν”, 2016
Γιώργος Κότσιρας, εκδ. “Καστανιώτη”, 1970
Μαίρη Βιδάλη, εκδ. “Δωδώνη”, 2001
Μαρία Σκαφτούρα, εκδ. “Βακχικόν”, 2016
Σενάρια
Ταξίδι στη σελήνη (περιέχει το σενάριο Ταξίδι στη σελήνη – Viaje a la luna (1929) του Λόρκα)
Έργα εμπνευσμένα από τον Λόρκα
Ζιλ Βενσάν: Το φιλί του θανάτου, ellhn. μετάφρ. Ρίτα Κολαΐτη, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 2015, 280 σελ., ISBN 978-960-03-5896-4 (και e-book).
Πρόκειται για μυθιστόρημα νουάρ, εμπνευσμένο από την υπόθεση της δολοφονίας του Λόρκα.
Νανούρισμα – Λάκης Παππάς, Μάνος Χατζιδάκις: Ματωμένος γάμος [Lorca]
Το βράδυ της 18ης
Αυγούστου 1936 κι ενώ διάβαζε ένα βιβλίο στο κρεβάτι του, ο Λόρκα άκουσε
την πόρτα να χτυπά.
Αυγούστου 1936 κι ενώ διάβαζε ένα βιβλίο στο κρεβάτι του, ο Λόρκα άκουσε
την πόρτα να χτυπά.
Ήταν ο Ραμόν Ρουίζ Αλόνσο που διοικούσε τότε την Εσκουάντρα Νέγκρα. Ο
Λόρκα ανέβηκε στην ταράτσα για να πηδήξει στις στέγες των διπλανών
σπιτιών. Η απόσταση όμως ήταν μεγάλη για ένα ανθρώπινο άλμα.
Ο Λόρκα οδηγήθηκε στο τοπικό αστυνομικό τμήμα και ο διοικητής Βαλντές
πήρε την αμετάκλητη απόφαση. Θάνατος, χωρίς δίκη. Άλλωστε δεν υπήρχε
κατηγορητήριο.
Οι φίλοι του ποιητή κινητοποιήθηκαν αμέσως με διαβήματα, ενώ ο μουσικός
ντε Φάλλια πήγε ο ίδιος στο τμήμα, αλλά τον πέταξαν έξω με χαστούκια.
Στις 19 Αυγούστου το πρωί ένα απόσπασμα, από αστυνομικούς, κρατούμενος
και εθελοντές, πήρε τον ποιητή και άλλους καταδικασμένους. Ο αρχηγός
της ομάδας ζήτησε να σκοτώσει εκείνος τον Λόρκα, «επειδή ήταν
διεφθαρμένος». Αφού πυροβόλησαν τους υπόλοιπους, ο εκτελεστής έσυρε τον
Λόρκα μέχρι το λάκκο. Ο ήχος της τουφεκιάς σκεπάστηκε από την αναμμένη
μηχανή του αυτοκινήτου.
Στην αρχή του καλοκαιριού ο ποιητής είχε ματαιώσει ένα ταξίδι στην
Αμερική και σκεφτόταν αν έπρεπε να πάει στη Μαδρίτη για περισσότερη
ασφάλεια ή να μείνει στη Γρανάδα.
Αποφάσισε το δεύτερο. Εγκαταστάθηκε σε συγγενικό σπίτι στη Φίνκα ντε Σαν
Βιθέντε, αλλά μια ημέρα χτύπησαν την πόρτα δύο άνδρες της εθνικιστικής
Φάλαγγας που αναζητούσαν τον αδελφό του κηπουρού. Όταν ο ποιητής πήγε να
δώσει την ταυτότητά του ο ένοπλος τον κτύπησε με το κοντάκι και του
είπε ότι γνωρίζουν πως είναι ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα.
Κατάλαβε αμέσως ότι είχε στοχοποιηθεί και προσπάθησε να φύγει. Βρήκε
καταφύγιο στο σπίτι του ποιητή Λουί Ροζάλες, τα αδέλφια του οποίου όμως
ήταν Φαλαγγίτες και το σπίτι, έγινε γρήγορα στόχος.
Ο Λόρκα ήταν ανάμεσα στους 10.000 ανθρώπους που βρήκαν τον θάνατο στη
Γρανάδα, στη γη που μεγάλωσε, στην καρδιά της Ανδαλουσίας, στα
ελαιόδενδρα που έπαιζε παιδί. Ακόμη το ακριβές σημείο της εκτέλεσης
παραμένει άγνωστο….
Διαβάστε όλο το άρθρο: https://www.mixanitouxronou.gr/f-g-lorka-ton-ektelesan-choris-diki-giati-itan-omofilofilos-korifeos-piitis-ke-katadikase-to-fasismo-to-megalitero-thima-tis-ispanias-ston-emfilio/
