Ιδιαίτερα ανησυχητικά είναι τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν σε διάλεξη του Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολεγίου Ελλάδας με θέμα τα νοσήματα της στοματικής κοιλότητας.
Όπως τόνισε ο καθηγητής Στοματολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και επισκέπτης καθηγητής του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, κ. Γιώργος Λάσκαρης, ο καρκίνος του στόματος χτυπά πλέον νέους, ηλικίας ακόμα και κάτω των 30 ετών, με τον αριθμό των ετήσιων θυμάτων σε όλο τον κόσμο να ξεπερνά τις 600.000.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες ο καρκίνος είναι η πιο επικίνδυνη από τις 1.000 ασθένειες που εμφανίζονται στο στόμα. Οι βασικοί παράγοντες που ενοχοποιούνται για την ετήσια αύξηση του καρκίνου του στόματος σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά και στην Ελλάδα είναι: το κάπνισμα, το αλκοόλ, και πιθανά οι ιοί του HPV. «Κάθε άνθρωπος θα πρέπει να είναι ενήμερος και ικανός να αναγνωρίζει τις όποιες αλλαγές που γίνονται στο στόμα του και να αναζητά έγκαιρα τη γνώμη του Στοματολόγου», επεσήμανε ο κ. Λάσκαρης. Ο καρκίνος του στόματος αποτελεί μια από τις 10 συνηθέστερες μορφές καρκίνου στον άνθρωπο και κάθε χρόνο στην Ελλάδα καταγράφονται 700 νέα κρούσματα.
Η μείωση του μέσου όρου ηλικίας των ανθρώπων που πλήττονται από τον καρκίνο του στόματος, τα τελευταία 20 χρόνια, έχει προκαλέσει ανησυχία στην επιστημονική κοινότητα, καθώς στο παρελθόν η νόσος εμφανιζόταν συνήθως σε άτομα άνω των 40 χρόνων. «Η πρώιμη διάγνωση του καρκίνου του στόματος είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για γρήγορη επιτυχημένη θεραπεία – πρόγνωση – ποιότητα ζωής και επιβίωση με ποσοστό μεγαλύτερο του 90-95%» σημείωσε ο κ. Λάσκαρης.
Ο καρκίνος του στόματος, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, δεν κάνει πλέον διακρίσεις μεταξύ ανδρών και γυναικών. Το 1950 η αναλογία εμφάνισης μεταξύ ανδρών και γυναικών ήταν μία γυναίκα προς 10 άνδρες, το 1970 μία προς 4 άνδρες και σήμερα πλήττει τον ίδιο αριθμό ανδρών και γυναικών.
Θέσεις εμφάνισης και συμπτώματα
Ο καρκίνος στο στόμα εμφανίζεται συνήθως με φθίνουσα συχνότητα: στα πλάγια χείλη της γλώσσας (50%), το κάτω χείλος, το έδαφος στόματος, σε συγχειλίες – παρειές, στα ούλα και στα υπερώα.
Προδιαθεσιακοί παράγοντες για εμφάνιση νόσων στο στόμα
Υπεύθυνοι για τη συχνή εμφάνιση πολλών ασθενειών( π.χ. λευκοπλακίας, ερυθροπλακίας, καρκίνου, νικοτινικής στοματίτιδας) στο στόμα είναι ορισμένοι προδιαθεσιακοί παράγοντες όπως: το κάπνισμα, η υπερβολική χρήση αλκοόλ, χαλασμένα δόντια ή οδοντοστοιχίες που τραυματίζουν, κακή στοματική υγιεινή.
Για παράδειγμα η λευκοπλακία και ο καρκίνος του στόματος εμφανίζονται 6-8 φορές πιο συχνά σε καπνιστές, σε σχέση με άτομα που δεν κάπνισαν ποτέ. Η αυξημένη συχνότητα έχει εξάλλου σχέση με τον αριθμό των τσιγάρων και τα χρόνια που καπνίζει κάποιος.
Ομάδες υψηλού κινδύνου
Ομάδες υψηλού κινδύνου για την εμφάνιση καρκίνου του στόματος είναι:
- καπνιστές
- πότες αλκοολούχων ποτών
- άτομα μολυσμένα με ιούς HPV-τύποι 16, 18
- ανοσοκατασταλμένοι ασθενείς
- ασθενείς με προηγούμενο ιστορικό καρκίνου
- στόματος, λάρυγγα, φάρυγγα και πνεύμονα
- άτομα με προκαρκινικές βλάβες στο στόμα (λευκοπλακία, ερθροπλακία, ακτινική χειλίτις)
- άτομα με προκαρκινικές καταστάσεις (σιδηροπενική αναιμία, πομφολυγώδη επιδερμόλυση, μελαγχρωματικό ξηρόδερμα, σύφιλη, υποβλεννογόνια ίνωση).
Συμπερασματικά, τα βασικά συμπτώματα που πρέπει να βάλουν σε υποψία τον κάθε άνθρωπο ότι κάτι δεν πάει καλά με το στόμα είναι:
- πόνος
- ξαφνική κινητικότητα δοντιών
- αιμορραγία
- κάψιμο στη γλώσσα
- άσπρη ή κόκκινη επιφάνεια
- μελανή κηλίδα ή πλάκα
- φυσαλίδα που έχει υγρό
- πληγή που δεν κλείνει
- όγκος που προεξέχει
- δυσκολία στη μάσηση και κατάποση
- διόγκωση των ούλων
- διόγκωση στους λεμφαδένες του λαιμού
- αλλαγή στη σύσταση (π.χ. σκληρία)
- οδοντοστοιχία που ξαφνικά ενοχλεί
- κακοσμία
- ξηροστομία κ.ά.
Μέτρα πρόληψης των νόσων του στόματος
Στον τομέα της πρόληψης οι επιστήμονες προτείνουν:
- καλή στοματική υγιεινή,
- αποφυγή ή διακοπή του καπνίσματος,
- όχι υπερβολική κατανάλωση αλκοολούχων ποτών,
- επίσκεψη στον οδοντίατρο κάθε 6 μήνες,
- συμβουλή στοματολόγου όταν διαπιστωθεί κάτι το μη φυσιολογικό στο στόμα
- αποφυγή εμπειρικών θεραπειών που μας δίνει κάποιος γνωστό, φαρμακοποιός η ακόμη και γιατρός ειδικότητας που δεν έχει σχέση με το στόμα,
- η ακριβής και γρήγορη διάγνωση, αποτελεί προϋπόθεση για σωστή θεραπεία και πρόγνωση, προφυλάσσει τον ασθενή από περιπέτειες της υγείας του και άσκοπη οικονομική και ψυχική επιβάρυνση.
