Του George Monbiot, αρθρογράφου στον Guardian
Eπιμέλεια, μετάφραση enallaktikos.gr
Είμαστε λίγοι εκείνοι που περιμένουμε πολλά από τους πολιτικούς ηγέτες. Αλλά στην Aung San Suu Kyi είχαμε εναποθέσει τις ελπίδες μας. Η αναφορά και μόνο στο όνομά της ήταν επίκληση στην υπομονή και την ανθεκτικότητα, στο θάρρος και την αποφασιστικότητα του άκαμπτου αγώνα για ελευθερία. Ήταν μια έμπνευση για όλους μας.
Αρνήθηκε την ίδια την ταυτότητα των ανθρώπων που δέχονται σήμερα επίθεση, ζητώντας από τον αμερικανικό πρεσβευτή να μην χρησιμοποιήσει τον όρο Rohingya.
Φίλοι μου αφιέρωσαν την επαγγελματική τους ζωή στην εκστρατεία για την απελευθέρωσή της από τα πολλά χρόνια κατ’ οίκον κράτησης που της επέβαλε η στρατιωτική δικτατορία της Μιανμάρ και για την αποκατάσταση της δημοκρατίας. Γιορτάσαμε όταν της απονεμήθηκε το βραβείο Νόμπελ ειρήνης το 1991. Όταν τελικά απελευθερώθηκε από τον κατ ‘οίκον περιορισμό το 2010 και όταν κέρδισε τις εκλογές το 2015.
Τίποτα από αυτά δεν έχει ξεχαστεί. Ούτε τα βασανιστήρια που υπέστη, όπως η απομόνωση, οι επιθέσεις και η διάλυση από τη χούντα της οικογενειακής της ζωής. Αλλά είναι δύσκολο να σκεφτούμε κάποιον πολιτικό ηγέτη της πρόσφατης ιστορίας από τον οποίο τόσο μεγάλες ελπίδες, προδόθηκαν με τόσο σκληρό τρόπο.
Η αντιμετώπιση των Rohingya, μιας μουσουλμανικής μειονότητας στη Μιανμάρ, είναι αποτροπιαστική. Σύμφωνα με τις αρχές και τις αξίες που η Aung San Suu Kyi ήρθε να συμβολίσει, είναι τερατώδης. Έχουν χαρακτηριστεί από τον ΟΗΕ ως “η πιο διωγμένη μειονότητα στον κόσμο”, κατάσταση που δεν έχει αλλάξει από τότε που εκείνη ανέλαβε καθήκοντα.
Η Σύμβαση για την Πρόληψη και Τιμωρία της Γενοκτονίας περιγράφει πέντε πράξεις, κάθε μία από τις οποίες, όταν «έχει διαπραχθεί με πρόθεση να καταστρέψει, εν όλω ή εν μέρει, μια εθνική, εθνική, φυλετική ή θρησκευτική ομάδα», ισοδυναμεί με γενοκτονία. Με τον προφανή και συχνά ρητό σκοπό της καταστροφής αυτής της ομάδας, τέσσερις από αυτές ασκήθηκαν σχεδόν κατ’ εξακολούθηση από τις ένοπλες δυνάμεις της Μιανμάρ από τότε που η Aung San Suu Kyi έγινε de facto πολιτικός ηγέτης.
Αναγνωρίζω ότι οι ένοπλες δυνάμεις διατηρούν μεγάλη δύναμη στη Μιανμάρ και ότι η Aung San Suu Kyi δεν ασκεί ουσιαστικό έλεγχο επί αυτών. Αναγνωρίζω ότι το εύρος των ενεργειών της είναι περιορισμένο. Αλλά, πέρα από μια σειρά πρακτικών και νομικών μέτρων που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει άμεσα για να περιορίσει αυτές τις θηριωδίες, διαθέτει μια δύναμη σε αφθονία: τη δύναμη να μιλήσει προς τα έξω. Αντί να την χρησιμοποιήσει, η αντίδρασή της ισοδυναμεί με μείγμα σιωπής, άρνησης τεκμηριωμένων στοιχείων και παρεμπόδισης της ανθρωπιστικής βοήθειας.
Αμφιβάλλω αν έχει διαβάσει την έκθεση των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα σχετικά με την αντιμετώπιση των Rohingyas, που κυκλοφόρησε τον Φεβρουάριο. Τα εγκλήματα που αποκάλυψε ήταν τρομακτικά.
Καταγράφει τον μαζικό βιασμό γυναικών και κοριτσιών, μερικές από τις οποίες πέθαναν ως αποτέλεσμα των σεξουαλικών τραυματισμών που υπέστησαν. Δείχνει πώς τα παιδιά και οι ενήλικες σφαγιάστηκαν μπροστά στα μάτια των οικογενειών τους.
Αναφέρει τις συνοπτικές εκτελέσεις εκπαιδευτικών, ηλικιωμένων και των ηγετών της κοινότητας. Ελικόπτερα πυροβολούν από ψηλά τους κατοίκους των χωριών. Οι άνθρωποι που κλείνονται στα σπίτια τους για να σωθούν, καίγονται ζωντανοί. Μια γυναίκα χτυπήθηκε μέχρι θανάτου από στρατιώτες την ώρα που γεννούσε και το μωρό της μαχαιρώθηκε μέχρι θανάτου μόλις γεννήθηκε.
Αναφέρει λεπτομερώς την σκόπιμη καταστροφή των καλλιεργειών και την καύση των χωριών για να εξωθήσουν ολόκληρους πληθυσμούς μακριά από τα σπίτια τους. Άνθρωποι που προσπάθησαν να ξεφύγουν, πυροβολήθηκαν μέσα στις βάρκες τους.
Και αυτό είναι μόνο μία αναφορά. Η Διεθνής Αμνηστία δημοσίευσε παρόμοιο φάκελο πέρυσι. Υπάρχει ένα βουνό από στοιχεία που υποδηλώνουν ότι αυτές οι ενέργειες είναι μια προσπάθεια εξάλειψης αυτής της εθνοτικής ομάδας από τη Μιανμάρ.
Όπως είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς, αυτή η εκστρατεία τρόμου έχει κλιμακωθεί τις τελευταίες ημέρες. Οι πρόσφυγες που φτάνουν στο Μπαγκλαντές αναφέρουν εκτεταμένες σφαγές. Ο υποσιτισμός καταστρέφει τους Rohingya, προσβάλλοντας 80.000 παιδιά.
Σε απάντηση, η Aung San Suu Kyi κατηγόρησε για αυτές τις φρικαλεότητες, τους αντάρτες και εξέφρασε έκπληξη ότι οποιοσδήποτε θα ήθελε να πολεμήσει τον στρατό όταν η κυβέρνηση έχει κάνει τόσα πολλά γι ‘αυτούς. Ίσως αυτή την έκπληξη να νιώσει κάποιος που δεν έχει επισκεφθεί ποτέ τη βόρεια επαρχεία Rakhine, όπου συμβαίνουν τα περισσότερα από αυτά.
Είναι αλήθεια ότι κάποιοι άνθρωποι της μειονότητας Rohingya πήραν όπλα στα χέρια τους και ότι οι τελευταίες σφαγές προκλήθηκαν από τη δολοφονία 12 μελών των δυνάμεων ασφαλείας τον περασμένο μήνα, οι οποίες αποδόθηκαν σε μια ομάδα που ονομάζεται Arakan Rohingya Salvation Army. Αλλά η στρατιωτική αντίδραση ήταν να επιτεθούν σε ολόκληρους πληθυσμούς, ανεξάρτητα από οποιαδήποτε πιθανή συμμετοχή στις εξεγέρσεις, και να εξαπλωθεί τέτοιος τρόμος που 120.000 άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα το τελευταίο δεκαπενθήμερο.
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας της για το Νόμπελ Ειρήνης, η Aung San Suu Kyi παρατήρησε: “Όπου η δυστυχία αγνοείται, θα υπάρξουν οι σπόροι της σύγκρουσης”. Η οργή αυτών των ανθρώπων που πήραν τα όπλα στα χέρια, χρησιμοποιήθηκε ως δικαιολογία για την επιτάχυνση ενός υφιστάμενου προγράμματος εθνοκάθαρσης.
Δεν αρνήθηκε μόνο τις αγριότητες, προσπαθώντας να προστατέψει τις ένοπλες δυνάμεις από την κριτική. Έχει επίσης αρνηθεί την ίδια την ταυτότητα του επιτιθέμενου, ζητώντας από τον πρεσβευτή των ΗΠΑ να μην χρησιμοποιήσει τον όρο Rohingya. Αυτό συμβαδίζει με την πολιτική της κυβέρνησης να απαρνηθεί την ύπαρξή τους ως εθνοτική ομάδα και να τους κατατάξει – αν και ζουν στη Μιανμάρ εδώ και αιώνες – ως παρείσακτους. Η ίδια έχει επικυρώσει τον νόμο περί ιθαγένειας του 1982, ο οποίος αρνείται σε αυτούς τους ανθρώπους τα δικαιώματά τους.
Όταν μια γυναίκα Rohingya έδωσε λεπτομερή κατάθεση για τον βιασμό της από στρατιώτες της Μιανμάρ, το γραφείο της Aung San Suu Kyi δημοσίευσε ένα banner στη σελίδα του στο Facebook, το οποίο έγραφε “Fake Rape” (Ψεύτικος βιασμός). Δεδομένης της φήμης της, φαίνεται απίθανο μια τέτοια ενέργεια να είχε ληφθεί χωρίς την έγκρισή της.
Όχι μόνο έχει παρεμποδίσει αξιωματούχους του ΟΗΕ που έχουν επιδιώξει να διερευνήσουν την αντιμετώπιση της Rohingya, αλλά η κυβέρνησή της έχει εμποδίσει ανθρωπιστικές οργανώσεις να διανέμουν τρόφιμα, νερό και φάρμακα σε άτομα που εκτοπίζονται ή απομονώνονται βίαια. Το γραφείο της κατηγόρησε τα μέλη των οργανώσεων ότι βοηθούν τους “τρομοκράτες”, θέτοντας τους σε κίνδυνο επίθεσης, παρεμποδίζοντας περαιτέρω τις προσπάθειές τους να βοηθήσουν τους ανθρώπους που πεινούν.
Μέχρι στιγμής η Aung San Suu Kyi προστατεύεται από εκείνους που αρνούνται να πιστέψουν ότι θα μπορούσε να εγκαταλείψει τόσο ριζικά τις αρχές και τις αξίες της. Αυτοί οι άνθρωποι προσφέρουν και μια λίστα δικαιολογιών: ότι δεν θέλησε να θέσει σε κίνδυνο τις προοπτικές της εκλογής, ότι δεν θέλει να προσφέρει στις ένοπλες δυνάμεις πρόσχημα για να ενισχύσουν τη δύναμή τους, ότι πρέπει να μην δυσαρεστήσει την Κίνα.
Καμιά από αυτές δεν στέκει. Όπως μια μεγάλη υπέρμαχος της δημοκρατίας είπε κάποτε: «Δεν είναι η εξουσία που διαφθείρει, αλλά ο φόβος. Ο φόβος της απώλειας δύναμης διαφθείρει εκείνους που την διαχειρίζονται. “Ποια ήταν αυτή; Η Aung San Suu Kyi. Αλλά τώρα, είτε από προκατάληψη είτε από φόβο, αρνείται σε άλλους τις ελευθερίες που δικαίως διεκδίκησε για τον εαυτό της. Το καθεστώς της αποκλείει – και σε ορισμένες περιπτώσεις επιδιώκει τη σιωπή.
Αυτή την εβδομάδα, προς μεγάλη μου έκπληξη, υπέγραψα σε μια εκστρατεία για την ανάκληση του βραβείου Νόμπελ Ειρήνης στην Aung San Suu Kyi. Πιστεύω ότι η επιτροπή Nobel θα πρέπει να διατηρεί την ευθύνη για τα βραβεία που απονέμει και να τα αποσύρει, αν οι βραβευθέντες αργότερα παραβιάζουν τις αρχές για τις οποίες αναγνωρίστηκαν. Υπάρχουν δύο περιπτώσεις στις οποίες αυτό φαίνεται σωστό. Η μία περίπτωση είναι εκείνη του Μπαράκ Ομπάμα, του οποίου το πρόγραμμα επιθέσεων με drone, προκάλεσε τον θάνατο πολλών πολιτών. Η άλλη περίπτωση είναι της Aung San Suu Kyi.
φωτο: Edgar Su/Reuters
