Πέντε από τα ωραιότερα ποιήματα της συλλογής «Τα αρνητικά της σιωπής», που ο Γιάννης Ρίτσος έγραψε πριν από 30 καλοκαίρια στο Καρλόβασι. Στο νησί, που από το 1954 –όταν παντρεύτηκε τη Σαμιώτισσα Γαρυφαλιώ Γεωργιάδου– έως τον θάνατό του, πέρασε τις πιο ευτυχισμένες μέρες της ζωής του.
“Λίγη αφέλεια”
Ήσυχες μέρες με πολλά δέντρα. Σου πάει αυτό το αεράκι γύρω στα χείλη σου. Σου πάει αυτό το λουλούδι που κοιτάζεις. Ώστε δεν είναι ψέμα η θάλασσα, το λιόγερμα κι η βάρκα αυτή που πλέει στον δειλινό ροδώνα έχοντας για μοναδικό της επιβάτη ένα κορίτσι και μια λυπημένη κιθάρα. Άσε με να τραβήξω εγώ τα κουπιά σα να τραβώ δυό ξεχασμένες πορφυρές ακτίνες.
“Ελάχιστη συγκομιδή”
Ανέμελο πρωινό, φως ιαματικό, πλατύστερνα πλατάνια. Λαμποκοπάει ως πέρα η θάλασσα ανυποψίαστη, αυτάρκης. Όμως αυτοί πώς θες να τα βολέψουνε με το μικρό μερτικό τους; Αυτοί που ονειρευτήκαν κάποτε μεγάλες πορείες, ζητωκραυγές, σημαίες, αυτοί που μ’ όλες τις πολύχρονες προετοιμασίες τους νιώθουνε τώρα ολότελα ανέτοιμοι; Κοιτούν απέναντι τον πευκόφυτο λόφο, αθροίζουν με πολλή προσοχή κι επιμέλεια φευγαλέες εντυπώσεις για να κρατήσουν κι αυτοί κάποιο δικαίωμα στα παρόντα. Ένα μικρό κορίτσι ανηφορίζει κρατώντας στο χέρι του ένα καλάθι μούρα. Μην πεις παρακάτω. Ο λόφος, το μικρό κορίτσι, ένα καλάθι μούρα.
“Στο νοσοκομείο”
Ήσυχο απόγευμα. Μια καμινάδα, στέγες, η γραμμή του λόφου, ένα ελάχιστο σύννεφο. Με πόση αγάπη κοιτάς απ’ τ’ ανοιχτό παράθυρο τον ουρανό σα να τον αποχαιρετάς. Κι αυτός σε κοιτάζει. Αλήθεια, τι πήρες; τι έδωσες; Δεν έχεις καιρό να λογαριάσεις. Την πρώτη και την τελευταία σου λέξη την είπαν ο έρωτας και η επανάσταση. Όλη σου τη σιωπή την είπε η ποίηση. Τι γρήγορα που μαδούν τα τριαντάφυλλα. Γι’ αυτό κι εσύ θα φύγεις παρέα με την όρθιαν αρκουδίτσα που κρατάει ένα μεγάλο πλαστικό τριαντάφυλλο στα μπροστινά της πόδια.
“Υπολογισμένη αναβολή”
Ωραία που βγαίνει το πλοίο απ’ το λιμάνι. Ρόδινος ο καπνός του μες στη χρυσόσκονη του δειλινού. Λοιπόν, όσες φορές κι αν σε αρνήθηκαν ή κι αν αρνήθηκες, ένα άσπρο σπίτι πάνω στο λόφο ζητάει τη ματιά σου, ένα παιδί βρέχει τα πόδια του στη θάλασσα χαμογελώντας, ένα πουλί τη νύχτα τραγουδάει και για σένα. Λοιπόν, ας αναβάλουμε και πάλι· ας ενθρονίσουμε αυτή τη μικρή πεταλούδα στο ραγισμένο τζάμι.
“Ο ποιητής”
Όσο κι αν βρέχει το χέρι του μες στο σκοτάδι το χέρι του δεν μαυρίζει ποτέ. Το χέρι του είναι αδιάβροχο στη νύχτα. Όταν θα φύγει (γιατί όλοι φεύγουμε μια μέρα) θαρρώ θα μείνει ένα γλυκύτατο χαμόγελο στον κόσμο ετούτον που αδιάκοπα θα λέει «ναι» και πάλι «ναι» σ’ όλες τις προαιώνιες διαψευσμένες ελπίδες.
