Συνέντευξη του Ανδρέα Ρουμελιώτη στην Αγγελική Σπανού για την www.free-sunday.gr
Να έχουμε εμπιστοσύνη στο διαδίκτυο; Η χρειάζονται ειδικές ικανότητες για να ξεχωρίσει κανείς την πληροφορία από την κατασκευή, την ποιότητα από το αντίθετό της κοκ;
Πετάνε κάποιον που δεν ξέρει κολύμπι, νύχτα στην μέση του ωκεανού. Το διαδίκτυο είναι ωκεανός της επικοινωνίας χωρίς ορατότητα καμιά, όπου σε βομβαρδίζουν με αμφίβολες, αναξιόπιστες, προκατασκευασμένες πληροφορίες.
Η υπερπληροφόρηση είναι η πρώτη εξαδέλφη της παραπληροφόρησης και οι δυο μαζί έχουνε βαλθεί να σου προκαλέσουν σύγχυση. Για να μπορέσεις να τις ιεραρχήσεις και να τις αξιολογήσεις χρειάζεται παιδεία, εκπαίδευση, αρετή διάκρισης. Να διαχωρίζεις “τα εώα και τα εσπέρια”.
Αν το διαδίκτυο είναι το νέο συμμετοχικό και διαδραστικό μέσο ηλεκτρονικής δημοκρατίας που αμφισβητεί την κυριαρχία των καθεστωτικών media, τότε το πρώτο που οφείλουμε να κάνουμε είναι να το αμφισβητήσουμε. Καμία απολύτως εμπιστοσύνη…
Ισχύουν όσα λέγονται για τη μεγάλη δύναμη του διαδικτύου στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης;
Εν πολλοίς ισχύουν. Γιατί ο καθένας-μια,μπορεί να μάθει ανά πάσα στιγμή ο,τιδήποτε. Αν κάποτε οι εφημερίδες και στην συνέχεια η τηλεόραση μπορούσαν να ρίχνουν καθεστώτα και να ανεβοκατεβάζουν κυβερνήσεις, τώρα αυτή την δύναμη την έχει το διαδίκτυο και κυρίως τα social media. Έτσι ξεκίνησε η “Αραβική Άνοιξη” και το “Occupy Wall Street”. Ο Πέπε Γκρίλο δεν έβγαλε δημάρχους στην Ιταλία που ήταν “εικονικοί φίλοι” χωρίς να τους γνωρίζει;
Έχουμε μπει ανεπιστρεπτί στην εποχή της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης – αντιπολίτευσης και των ηλεκτρονικών κομμάτων και οργανώσεων. Πρόκειται αναμφιβόλως για μια μεγάλη δημοκρατική επανάσταση με τον κίνδυνο βεβαίως – βεβαίως, να στηθούν διαδικτυακές γκιλοτίνες.
Είμαι από τους τελευταίους των Μοϊκανών. Καταστρέψαμε εκατομμύρια δάση για να γράφουμε στο τυπωμένο χαρτί τις… σοφίες μας. Τώρα φαντάσου το enallaktikos.gr ένα “μικρό”, “περίεργο” και εξειδικευμένο site έχει 20 χιλιάδες μοναδικούς αναγνώστες την ημέρα, τουτέστιν διπλάσιους από τις μεγάλες καθημερινές εφημερίδες! Σ’ αυτές δουλεύουν εκατοντάδες δημοσιογράφοι, ενώ εμείς μετριόμαστε στα δάχτυλα του ενός χεριού μετά από σοβαρό εργατικό ατύχημα…
Η τεχνολογία θα σπρώξει την διαφήμιση προς τα site, το web radio – tv.
Δεν είναι κάπως παρεξηγημένη έννοια το “εναλλακτικό”; Ποιο ήταν το κριτήριο επιλογής της ονομασίας enallaktikos.gr για την ιστοσελίδα;
Αλτέρνατιβ που λέμε αγγλιστί… Οδηγός επιβίωσης στην κόλαση της κρίσης. Ο τρίτος δρόμος που έχει επίκεντρο τους ανθρώπους και τις ριζικές ανάγκες τους, που ιχνηλατεί μια βιώσιμη εναλλακτική απέναντι στον άκρατο κρατισμό όσο και στον νεοφιλελευθερισμό της σχολής του Σικάγου και του χρηματοπιστωτικού καζίνο. Άλλωστε, χωρίς την παρεξήγηση δεν υπάρχει εξήγηση… λέει ο… προβοκατέρ.
Εξελίσσεται όπως αναμενόταν αυτή η προσπάθεια;
Μας ξεπέρασε. Η αλληλέγγυα, κοινωνική και συνεργατική οικονομία αντιπροσωπεύει ήδη το 10% του ΑΕΠ στης Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ στην Ελλάδα της κρίσης ούτε το 1%… Εντούτοις, υπάρχει εδώ χάμου πολύ μεγάλο κοινό, η πιο μορφωμένη και καταρτισμένη γενιά στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας που τιμωρείται με την ανεργία και την ετερο-υποαπασχόληση. Όλα αυτά τα νέα παιδιά με τα μάστερ και τα διδακτορικά ξέρουν πάρα πολύ καλά τι είναι αυτά που γράφουμε…
Η έμφαση στην κοινωνική οικονομία από πού απορρέει και πού κατατείνει;
Ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι δεν μπορεί να κάνουν λάθος! H Γαλλία δημιούργησε υφυπουργείο Κοινωνικής Οικονομίας που εκτός των άλλων πιστοποιεί υπό όρους και Εναλλακτικά Νομίσματα. Η θεωρία του Λιετέρ, συνδημιουργού του ΕΥΡΩ, ότι η νομισματική ποικιλότητα συμβάλει στην προσαρμοστικότητα της οικονομίας κερδίζει έδαφος.
Η κοινωνική οικονομία προσφέρει δεκάδες εκατομμύρια αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας στους φτωχούς και τους νέους στην ΕΕ.. Αυξάνεται και επεκτείνεται ακόμα και μέσα σε αυτή την κρίση. Δίπλα μας, στην Ιταλία, στους106 μεγαλύτερους κοινωνικούς συνεταιρισμούς η απασχόληση αυξήθηκε 11%.
Στις χώρες που η κρίση πλήττει σκληρότερα, η κοινωνική οικονομία αποδεικνύεται το ίδιο ανθεκτική: Τα τελευταία 4 χρόνια, η απασχόληση στην Ισπανία έχει μειωθεί πάνω απο 20%, αλλά στους συνεταιρισμούς μόνο 9%.
Η Pauline Green υποστηρίζει, πως, η συνεταιριστική οικογένεια σε όλο τον κόσμο έχει 1 δισεκατομμύριο μέλη! «Αν προσθέσουμε τον κύκλο εργασιών, μόνο από τους 300 μεγαλύτερους συνεταιρισμούς είναι ισοδύναμος με την 9η μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο. Οι συνεταιρισμοί θα πρέπει να έχουν τη δική τους θέση στο G20!».
Χρησιμοποιώντας την διεθνή εμπειρία και δύο ολόδικές μας ιδέες που γεννήθηκαν εδώ, στην Πνύκα και τα Αμπελάκια, την άμεση δημοκρατία και τον συνεργατισμό, οι ομάδες αλληλεγγύης και (δε)θελοντισμού μετεξελίσσονται σε διευρυμένα δίκτυα κοινωνικής επιχειρηματικότητας.
Προσφέρουν απασχόληση εφευρίσκοντας ιδεατά Τοπικά Εναλλακτικά Νομίσματα και δημιουργώντας Τράπεζες Χρόνου. Στήνουν αστικούς λαχανόκηπους, αγορές απευθείας διάθεσης τροφής Χωρίς Μεσάζοντες, φτιάχνουν οικοκοινότητες, συνεργατικά εγχειρήματα, εργασιακές κολεκτίβες, νεοφυείς επιχειρήσεις, αυτοδιαχειριζόμενους χώρους με πρωτόγνωρη κοινωνική, πολιτιστική και πολιτική δραστηριότητα.
Η αξιοπιστία των ΜΜΕ καταρρακώθηκε στη διάρκεια της κρίσης. Είναι αναστρέψιμο;
Ό,τι είναι να αποθάνει, θα αποθάνει κι ότι έχει ιδέες και ψυχή θα σηκωθεί. Στο enallaktikos.gr έπεσε ο σέρβερ, όταν ξαφνικά μας ανακάλυψαν εκατοντάδες χιλιάδες αναγνώστες το καλοκαίρι στο δημοψήφισμα. Τα κυρίαρχα ΜΜΕ έχασαν την αξιοπιστία τους γιατί τρομοκρατούσαν και λέγανε ότι θα γίνουμε Τανζανία.
Όλο αυτό το κοινό δεν μας ανακάλυψε ξαφνικά επειδή υποστηρίζαμε το ΟΧΙ του στυλ: ΝΑΙ είναι γερμανοτσολιάδες… Γράφαμε για τα γυάλινα πόδια που έχουν οι γαλλογερμανικές τράπεζες, για την “άγνωστη δύναμη που έχουμε και δεν την γνωρίζουμε”.
Το… ΟΧΙ ήρθε σε εμάς, δανείστηκε κείμενα και τα ‘κανε σημαία. Επ’ ουδενί δεν ήμασταν εμείς προπαγανδιστές του ΟΧΙ.
Δεν υπάρχει σοβαρή εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης ή ενδιαφέρον εναλλακτικό πολιτικό προσωπικό, ούτε εναλλακτικά μέτρα των μνημονιακών βρίσκονται (τα περίφημα ισοδύναμα) ή έστω ένας εναλλακτικός τρόπος σκέψης για την έξοδο από την κρίση… Μήπως δεν έχουμε εναλλακτική;
Έχουμε και παραέχουμε! Στεναχωρήθηκα τότε όταν άκουσα τον Τσίπρα να εξαγγέλλει το “πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης”. Ένα σοσιαλδημοκρατικό πρόγραμμα ενώ δεν υπήρχαν λεφτά για παροχές και κοινωνικό κράτος.
Αντιθέτως, η κοινωνική οικονομία είναι ο ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ τρόπος για να μειωθεί η ανεργία και η μαύρη εργασία. χωρίς χρήματα, με μικροπιστώσεις. Αυτό είναι απολύτως μετρήσιμο. Αν φτάσει και εδώ το 10% του ΑΕΠ, όπως στην Ευρώπη η ανεργία μπορεί να μειωθεί τουλάχιστον 6 – 7 μονάδες με την δημιουργία μικρών και πολύ μικρών καινοτόμων συνεργατικών επιχειρήσεων από νέους σε όλους τους τομείς και με την βοήθεια μιας Ηθικής Συνεργατικής Τράπεζας όπως Ιταλική Banca Etica , η Βραζιλιάνικη Banco Palmas που το 2008 πήρε το βραβείο Αναπτυξιακών Στόχων της χιλιετίας απ’ τον ΟΗΕ ιη Grameen Bank στο Μπανγκλαντές ή ” Τράπεζα των Φτωχών’ η οποία πήρε Νομπέλ Ειρήνης το 2006. Όπως, στην Ευρώπη, η Triodos, η GLS, η Charity Bank, η ΑSΝ, η ABS, η Νef, η CLP .Εδώ τα παιδιά του δρόμου στην Ινδία, άνοιξαν τη δική τους τράπεζα ,την Children Development Khazana (CDK) δεν μπορούμε εμείς;
Η Ευρώπη αναγκάστηκε να υιοθετήσει τέτοιες εναλλακτικές λύσεις οι οποίες προέκυψαν από την κοινωνική εφευρετικότητα. Τα AMAP – OI αγορές βιοκαλιεργητών απευθείας διάθεσης τροφής Χωρίς Μεσάζοντες κατακλύζουν την Νότια Γαλλία. Οι αγορές Αγροτών κυριαρχούν σε Αμερική και Καναδά όπου το μεγαλύτερο κίνημα είναι αυτό ενάντια στην MOSANTO και τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα.
Η Ελλάδα μπορεί να διατηρήσει το συγκριτικό πλεονέκτημά της και να έχει διατροφική αυτάρκεια – ασφάλεια, βιοποικιλότητα με βάση τους παραδοσιακούς σπόρους από ντόπιες ποικιλίες, την αστική, βιολογική, αναγεννητική γεωργία, με τα κινήματα των τοποφάγων, τους αστικούς, σχολικούς λαχανόκηπους και ταρατσόκηπους, τα καρποφόρα δέντρα στην πόλη.
Το ΔΝΤ έχει ένα βίτσιο… Από όπου περνάει θέλει να ιδιωτικοποιεί το νερό. Για το οποίο θα γίνει ο 4ος Παγκόσμιος… Οι συνεταιρισμοί του νερού κερδίζουν συνεχώς έδαφος στις ΗΠΑ, τον Καναδά, την Λατινική Αμερική, την Ευρώπη. Υποστηρίζουμε την Κίνηση 136 που έκανε το πετυχημένο δημοψήφισμα στην Θεσσαλονίκη υπέρ της συνεργατικής αυτοδιαχείρισης του νερού. Όπως άλλωστε και ο…. Μπιλ Γκέιτς.
Μην το πετάς – χάρισέ το. Το σκουπίδι του ενός είναι το διαμάντι του άλλου. Ανταλλάσσουμε, ανακυκλώνουμε τα υπάρχοντα και επιδιώκουμε την αυτάρκεια. Σε ένα happening στον Λευκό Πύργο, οι καλύτεροι σεφ τάισαν 5.000 ανθρώπους με τρόφιμα που προορίζονταν για τα σκουπίδια, ενάντια στην σπατάλη τροφίμων.
Είναι παράλογο τόσα διαμερίσματα να είναι άδεια και να ‘χουμε αστέγους και τα νεαρά ζευγάρια να ζουν με τους γονείς τους. Δεν είναι λογικό, ας πούμε η Γερμανία να έχει εκατοντάδες συνεταιρισμούς που τα μέλη τους πουλάνε ηλιακή ενέργεια – ενώ δεν έχουν …ήλιο – και εμείς να μην μπορούμε.
Στο enallaktikos.gr έχουμε καταγράψει και παρουσιάζουμε περίπου 4.000 επιχειρήσεις, ομάδες και δομές της αλληλέγγυας κοινωνικής και συνεργατικής οικονομίας στην ν Ελλάδα. Δεν θα ξαναανακαλύψουμε τον τροχό. Η κοινωνική οικονομία έχει δώσει βιώσιμες λύσεις, εκεί που το κράτος και ο ιδιωτικός τομέας δεν μπορεί.
