Κάποτε ο αγώνας για τα δικαιώματα των μαύρων στην Αμερική ήταν ένοπλος. Σήμερα, αρκεί μια εμφάνιση στο μεγαλύτερο αθλητικό γεγονός των ΗΠΑ για στηρίξει τα δικαιώματα των μαύρων;
Επιμέλεια: Τόνια Γκόρου | enallaktikos.gr
Μπορεί στον φετινό τελικό του Super Bowl ο κεντρικός καλλιτέχνης να ήταν το βρετανικό συγκρότημα Coldplay, ωστόσο η εμφάνιση της Μπιγιονσέ ήταν αυτή που τράβηξε την προσοχή.
Μια ημέρα πριν τον τελικό, έκανε το ντεμπούτο του το βίντεοκλίπ του τραγουδιού “Formation”. Από τα καλύτερα και πιο τολμηρά βίντεο που έχει κάνει μέχρι στιγμής στην καριέρα της, είπαν αρκετοί. Πολλοί το χαρακτήρισαν ως «τον ακτιβιστικό ύμνο της Μπιγιονσέ».
Το βίντεο σκηνοθετημένο από την ελληνικής καταγωγής, γεννημένη στη Νέα Υόρκη, Μελίνα Ματσούκας, εκθειάζει την αφροαμερικανική κουλτούρα. Με φόντο τη Νέα Ορλεάνη, η Μπιγιονσέ με υπερηφάνεια γιορτάζει την καταγωγή, τη φυλή, την κληρονομιά της. Σκηνές από τη πλημμυρισμένη πόλη θυμίζουν τις καταστροφές που προκάλεσε ο τυφώνας Κατρίνα.
Η Μελίνα Ματσούκας
Στο βίντεο επιπλέον, γίνεται αναφορά και στις πρόσφατες μαζικές διαμαρτυρίες σε όλες τις πολιτείες για τις αστυνομικές δολοφονίες άοπλων νεαρών αφροαμερικανών.
Η γιορτή του ποδοσφαίρου
Η εμφάνιση της στο ημίχρονο του τελικού, κατάφερε να μετατρέψει ένα από τα μεγαλύτερα γεγονότα του αμερικανικού αθλητισμού σε μια πολιτική διαμαρτυρία.
Με αναφορές στο αφροαμερικανικό κίνημα Black Lives Matter, τον ακτιβιστή Μάλκολμ Χ και τους Μαύρους Πάνθηρες, η σούπερ σταρ έκανε ίσως την πιο ριζοσπαστική πολιτική δήλωση στα 20 χρόνια καριέρας της.
Οι χορεύτριές της φορώντας μαύρο μπερέ στο στυλ των Μαύρων Πανθήρων και ντυμένες με μαύρα δερμάτινα ρούχα, φωτογραφήθηκαν μετά την παράσταση ποζάροντας με υψωμένες τις γροθιές. Όπως το 1968, όταν ο Τόμι Σμιθ και ο Τζον Κάρλος ύψωσαν τις γροθιές τους στους Ολυμπιακούς αγώνες του Μεξικό.
Το “αφιέρωμα” της Μπιγιονσέ στους Πάνθηρες σηματοδοτεί τα 50 χρόνια από την δημιουργία τους. Το κίνημα με ρίζες από το Όκλαντ, λιγότερο από 50 μίλια από το γήπεδο που έγινε ο τελικός.
Οι γροθιές που έμειναν στην ιστορία
Οι δύο νικητές των 200μέτρων, ο Τόμι Σμιθ στην πρώτη θέση και ο Τζον Κάρλος στην τρίτη, σκύβουν το κεφάλι και με την γροθιά σε μαύρο γάντι χαιρετούν την Μαύρη Δύναμη.
Καταγγέλλουν σε ολόκληρη την ανθρωπότητα τον ρατσισμό στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η χρονική στιγμή δεν είναι τυχαία. Έχει προηγηθεί η δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, ο πόλεμος του Βιετνάμ είχε φτάσει στο αποκορύφωμα του και οι Μαύροι Πάνθηρες ξεκινούσαν την επαναστατική τους δράση.
Αποφασίζουν να εμφανιστούν φορώντας μόνο μαύρες κάλτσες, θέλοντας να συμβολίσουν έτσι την φτώχεια των μαύρων. Την τελευταία στιγμή ο Κάρλος ξεχνάει το γάντι του. Έτσι, αποφασίζουν να φορούν από ένα γάντι. Κι όταν αρχίζει ο εθνικός ύμνος των ΗΠΑ, υψώνουν τις γροθιές τους.
Πριν από περίπου εφτά χρόνια, η Μπιγιονσέ είχε “κατηγορηθεί” ότι ήθελε να πλασάρει μια πιο λευκή εικόνα του ευατού της. Μια φωτογραφία από την διαφημιστική καμπάνια γνωστής εταιρίας καλλυντικών την έδειχνε πιο λευκή. Τότε, η εταιρία είχε διαψεύσει πως οι φωτογραφίες είχαν δεχτεί επεξεργασία.
Όμως, τι κρύβεται πίσω από το ακτιβιστικό κίνημα της Μπιγιονσέ; Κάποιο τρικ του μάρκετινγκ ή μήπως ένα νέος κύκλος ρατσισμού εναντίον των μαύρων έχει ξεκινήσει στις ΗΠΑ;