Μετάφραση, επιμέλεια: enallaktikos.gr
“Ακολούθησε την καρδιά και το ένστικτό σου”, “Βρες τον εαυτό σου”, “Μίλα για την αλήθεια σου” – όλοι έχουμε ακούσει αυτές τις φράσεις. Καθεμία από αυτές υποτίθεται ότι μας ενθαρρύνει να ζούμε αυθεντικά και σύμφωνα με τις δικές μας επιθυμίες, ανάγκες, αξίες ή ιδέες. Ωστόσο, δεν είναι εύκολο να βρούμε τον σωστό τρόπο για να το κάνουμε (ή ακόμα και να καταλάβουμε πλήρως τι σημαίνει αυτό).
Πρώτα απ’ όλα, τι ακριβώς είναι η “καρδιά” μας ή η “αλήθεια” μας; Και είναι πραγματικά δική μας; Ως κάποια που έχει διδάξει σε περιβάλλοντα υψηλών απαιτήσεων όπως το Yale και το Stanford, είναι εύκολο για μένα να δω πώς η ανατροφή και ο πολιτισμός ενός ατόμου διαμορφώνει εντελώς αυτό που πιστεύει ότι είναι “αλήθεια”.
Οι σπουδαστές με τις καλύτερες επιδόσεις, ‘επενδύουν’ στην ιδέα ότι “είμαι αυτό που κάνω”. Πιστεύουν ότι η αξία τους πηγάζει πρωτίστως από την παραγωγικότητα τους. Κατά συνέπεια, η ευημερία τους εξαρτάται εξ ολοκλήρου από το αν αποκομίζουν ανταμοιβές και επιτυγχάνουν τους στόχους τους: αν παίρνουν Α στις εξετάσεις, αν ιδρύσουν μια επιτυχημένη start-up, αν κάνουν πρακτική άσκηση σε ένα πολύ καλό πανεπιστήμιο ή αν καταλάβουν αυτή την πολυπόθητη ηγετική θέση. Είσαι δηλαδή ένας αξιόλογος άνθρωπος μόνο εάν είσαι επιτυχημένος, ισχυρός, πλούσιος ή έχεις φτάσει σε ένα συγκεκριμένο στάτους.
Πολλές φοιτήτριες μού εκμυστηρεύονται ότι – ακόμη και αν ενδιαφέρονται πολύ για την απόκτηση οικογένειας – το μήνυμα που λαμβάνουν από το περιβάλλον τους είναι: “Δεν μπορείτε να το κάνετε μέχρι να φτάσετε τα 30 αλλιώς θα καταστρέψετε την καριέρα σας.”. Κανείς δεν θα τις έπαιρνε στα σοβαρά αν παραδέχονταν αυτό που πραγματικά θέλουν-παρόλο που, από ιατρική άποψη, ο πιο παραγωγικός χρόνος για να κάνεις παιδί μπορεί να είναι πριν τα 30.
Ένας από τους λόγους που έγραψα το βιβλίο “The Happiness Track” είναι ότι συχνά “την πατάμε” με θεωρίες επιτυχίας που είναι λάθος – και δεν οδηγούν στη μακροχρόνια ευτυχία μας.
Δυστυχώς, αυτή η διαστρεβλωμένη νοοτροπία αλληλοσυνδέει την ταυτότητα και την παραγωγικότητα τόσο βαθιά ώστε μπορεί να οδηγήσει τους ανθρώπους σε μια δια βίου αναζήτηση επιτυχίας που πάντα τους αφήνει να επιθυμούν διακαώς περισσότερα.
Ωστόσο, γνωρίζουμε πολύ καλά από την έρευνα (και την εμπειρία της ζωής) ότι τα επιτεύγματα και το οικονομικό όφελος φέρνουν μόνο πρόσκαιρη ικανοποίηση στη ζωή, ποτέ βαθιά ολοκλήρωση.
Όλοι μας υποτασσόμαστε στον πολιτισμό στον οποίο ζούμε – είτε είναι ο χώρος εργασίας, η οικογένεια, η κοινότητα ή η θρησκεία. Ενστερνιζόμαστε τις πεποιθήσεις που μπορούν ή δεν μπορούν να υποστηρίξουν τη ζωή ή να είναι ευεργετικές για μας – και βλέπουμε τον κόσμο μέσα από ένα φακό που επηρεάζεται έντονα από τις σκέψεις, τις πεποιθήσεις και τις ιδέες που έχουμε μάθει.
Πώς να γίνουμε υπέροχοι
Όλοι προσπαθούμε να είμαστε επιτυχημένοι ή “καλοί” εργαζόμενοι, γονείς, αθλητές κ.ο.κ.. Αλλά ένα πράγμα το οποίο δεν σκέφτομαι ποτέ είναι – πώς θα γίνουμε υπέροχοι!
Μια μέρα, αμφισβήτησα την ιδέα της “επιτυχίας” στην τάξη μου. Ζήτησα από τους φοιτητές να μου πουν: “Ποιες είναι οι ιδιότητες του πιο θαυμάσιου ατόμου που γνωρίζετε;” Οι λέξεις που τους έρχονταν στο μυαλό ήταν «αγάπη», «φροντίδα» και «άνθρωποι που είναι παρόντες». Στη συνέχεια, ρώτησα: «Θα λέγατε ότι αυτό το άτομο είχε «επιτυχημένο» αντίκτυπο στη ζωή σας; Ακολούθησε σιωπή. Ποτέ πριν δεν είχαν σκεφτεί αυτόν τον ορισμό της επιτυχίας.
Και όμως δεν είναι αυτοί οι υπέροχοι, οι γενναιόδωροι, οι ευγενικοί άνθρωποι, αυτοί που μας παρηγορούν, που πραγματικά κάνουν τη “σκληρή δουλειά”; Δεν είναι αυτοί που μας επαναφέρουν στη ζωή; Που είναι εκεί όταν έχουμε ‘πέσει’, που μας αγαπούν όταν δεν αγαπάμε τον εαυτό μας, που νοιάζονται όταν κανείς άλλος δεν το κάνει, που δείχνουν ένα βάθος ενσυναίσθησης, η οποία μας εμπνέει να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι; Είναι οι υπέροχοι άνθρωποι εκείνοι που έχουν την μεγαλύτερη επιρροή σε όλη μας τη ζωή και είμαστε ευλογημένοι αν τους συναντήσουμε.
Λοιπόν, τι μας δείχνει η έρευνα; Μας δείχνει ότι θα κερδίσουμε μόνο στιγμιαίες εκρήξεις χαράς από όλες τις απολαύσεις που αναζητούμε στη ζωή, από το σεξ μέχρι την απόκτηση χρήματος.
Η μακροχρόνια εκπλήρωση που επιδιώκουμε προέρχεται από το να ζούμε μια ζωή με σκοπό, νόημα, συμπόνια και αλτρουισμό. Προέρχεται από το να είμαστε εκεί για τους άλλους, βοηθώντας όπου μπορούμε, από το να αγαπάμε ο ένας τον άλλο παρά τις διαφορές μας και να κάνουμε τους άλλους να χαμογελούν.
Ναι, ακολουθήστε τις φιλοδοξίες, τα όνειρα και τους επαγγελματικούς στόχους σας – γιατί όχι; Μπορούν και αυτά να φέρουν μεγάλη ικανοποίηση, ακόμη και νόημα. Αλλά θυμηθείτε τι οδηγεί στη βαθύτερη σας ευτυχία. Μια ζωή κατά τη διάρκεια της οποίας έχετε μοιραστεί αγάπη με αφθονία. Η μόνη φιλοδοξία σας θα πρέπει να είναι να γίνετε ένας υπέροχος άνθρωπος για κάποιον άλλο.
